2 tanık uygulamasından vazgeçilmesi isteniyor

Noterlik Kanunu'nun engellilerle ilgili işlemleri düzenleyen maddesi, işitme, konuşma veya görme engellinin işlemlerinin, "bu kişilerin talebi halinde" 2 tanık huzurunda yapılabilmesini içeriyor. Türkiye Noterler Birliğinin 2019'daki genelgesinde aynı hüküm yer alıyor. Görme engelliler ise Türkiye Noterler Birliğinin genelgesinde de yer alan bu maddeye rağmen, alım satım, miras gibi "düzenleyici işlemlerde" 2 tanık uygulamasının noterliklerde sürdürüldüğünü öne sürüyor.

Türkiye Körler Federasyonu Başkanı Mehmet Emin Demirci, son yıllarda bazı görme engellilerin noter işlemlerinde karşılaştıkları sorunlar nedeniyle kendilerini sık sık aradığını söyledi. Noterlerin, görme engellilerin işlemleriyle ilgili Türkiye Noterler Birliğinin genelgesinde yer alan hükümleri, "düzenleyici işlem" ya da "onaylayıcı işlem" ayrımı yapılmaksızın "insan onuruna yaraşır şekilde" yürütmesini isteyen Demirci, bu konuda yasal engelin bulunmadığını ifade etti. Engelliler hakkında çıkarılan kanun ile 2 tanık istenmesi zorunluluğunun kaldırıldığını aktaran Demirci, şöyle konuştu: "Noterlik Kanunu'nun 73'üncü maddesi, zaten görme engellilerin nasıl işlem yapacağını düzenlemektedir. Burada kriter, okur yazar olmadır. Okur yazar olan görme engelliler, eğer isterlerse 2 tanık talep edebilirler. Okur yazar değillerse zaten diğer okur yazar olmayan yurttaşlar için düzenlenen Noterlik Kanunu'ndaki uygulamalara tabi olacaklardır. O konuda bir itirazımız yok ancak okur yazar görme engellilerden kesinlikle, eğer istemiyorlarsa belgeyi imzalarken tanık istenmesi gereksizdir." Demirci, noterlerin, dünya çapında kabul gören Braille alfabesiyle yazılmış bir metni görme engellilere okutarak ya da diplomasını kontrol ederek, okur yazar olup olmadığını anlayabileceğini söyledi.

"İnsan haklarını da ihlal eder bir durumdadır"
Adalet Bakanlığının görüşünün de buna yakın olduğunu ifade eden Demirci, Bakanlığın, Türkiye Noterler Birliğinin düzenleme yapmasını sağlamasını istedi. "Türkiye Noterler Birliği, bütün görmeyen insanları okur yazar olmayan sınıfına koymakla insan haklarını da ihlal eder bir durumdadır." değerlendirmesinde bulunan Demirci, "Dolayısıyla bizim talebimiz öncelikle insan onuruna yaraşır bir düzenleme yapılması. 2019/5 sayılı genelgelerinin 'e' bendini insan onuruna yaraşır ve yasaya uygun şekilde yeniden düzenlemelerini istiyoruz." ifadelerini kullandı. Demirci, bazı bankaların da yaptıkları işlemlerde 2 şahit istendiğine dair şikayetler aldıklarını, bunun da yasaya aykırı olduğunu sözlerine ekledi.