Adı ya "Yahya" ya "Satı"
Sebebi ise köyde yaşayan erkeklerin yüzde 75'inin isminin Yahya olması. Asırlardır köyün üst kısmındaki tarlada bulunan mezarın Yahya isimli bir evliyaya ait olduğuna dair bir inanışa sahip olan köylüler, çocuklarının sağlıklı ve hayırlı olmaları için isimlerini Yahya koyuyor. Yüz yıllardır değişmeyen geleneği devam ettiren Mısmılağaçlılar, Yahya isimli yatırın köye bereket ve sağlık getirdiğine söyleyip, bu inanışı ve geleneği devam ettireceklerini söylüyor.
ERKEKLER YAHYA KIZLAR SATI
Havza İlçesi'ne 10 kilometre uzaklıkla bulunan 250 hanelik Mısmılağaç Köyü'nde bulunan bin 100 çocuktan 600'ü erkek olup 470 tanesinin adı Yahya. Kız çocukları çocuklarının ise 140 tanesinin ismi ise satı. Yahya dede yatırının çocukları sağlıklı ve bereketli yapmasının yanı sıra çocuğu olmayanlara çocuk verdiğini söyleyen köylüler, bu sebeple erkek çocuklarının ismini Yahya koymayı zorunluluk olarak görüyor. Her evde en az 2 tane en çok da 4 tane Yahya olduğunu söyleyen Mısmılağaçlılar, bunun zaman zaman karışıklıklara da neden olduğunu belirtiyor. Diğer yandan çocuk sahibi olmak isteyen çok sayıda çift de yatırı ziyaret ederek mezarın başındaki ağaçlara bez parçaları bağlıyor. Sağlıklı çocukları olan vatandaşlar ise, daha sonra yatırın yanında kurban kesiyor ve etini dağıtıyor. Yatıra çevre illerden de yoğun ziyaretçi geliyor.
GELENEK DEVAM EDECEK
Köy sakinlerinden 50 yaşındaki Yahya Aydın, köydeki Yahya isminin Yahya Dede yatırından dolayı fazla olduğunu söyledi. Yahya isminin yanı sıra Aydın soy isminin de fazla olduğunu belirten Aydın, "Burada Yahya dede evliyası olduğundan çocuğu olmayan kadınlara satılmış, çocuğu olanlara ise Yahya ismi veriliyor. Onun için Yahya ismi burada mübarek gibi görülüyor ve konuluyor. Benim dedemin dedesinin, babamın, benim ve iki çocuğumun adı da Yahya. Bu böyle devam edecek. Ama Yahya ismi ve Aydın soy ismi çok olduğu için zaman zaman sıkıntı yaşıyoruz. Posta, telefon, su ve elektrik faturası gelince işler problem çıkıyor. O zaman da kişinin baba ismine bakarak faturanın sahibini buluyoruz. " dedi
YAHYA'DAN BAŞKA İSİM KONULMASI İSTENMİYOR
Köyün 200 senelik bir mazisi olmasına karşın Yahya dede yatırının ne zamandan beri burada olduğunu bilmediklerini ifade eden 73 yaşındaki 3 çocuk babası ve 7 torun sahibi Yahya Aydın, yatırın çok faydasını gördüklerini belirtti. Köyün bereketli, çocukların sağlıklı ve hayırlı olmasını Yahya Dede'ye borçlu olduklarını anlatan Aydın, "Bir gün bir komşumuzun erkek çocuğu olmuştu. Bunlar tutup adını Yahya yerine Mustafa adını koydular. Yanlış yapıyorsunuz dememize rağmen sözümüzü dinletemedik. Aradan bir ay geçti yada geçmedi çocuk öldü. Daha sonra ikinci çocuklarının adını bu kez Yahya koydular. Şimdi çocuk okula gidiyor. Yahya dede, Yahya isminden başka bir isim konulmasın istemiyor." diye konuştu. Yahya isminin koyulmaması halinde çocukların hasta olduğunu, bu sebeple mecburiyetten bu ismi koyduklarını ifade eden Hüsamettin Aydın (46), çocuğu olmayan kadınların yatıra gidip dua ettiğini, daha sonra da çocuk sahibi olduğuna şahit oldukları açıklamasında bulundu. 5 çocuk annesi 70 yaşındaki Fatma Ünal ise , "İsmi Yahya koyunca çocuklar ölmüyor, hayırlı oluyor. Onun için bizde çocuklarımıza Yahya ismi veriyoruz." ifadelerini kullandı.
Köy muhtarı Bekir Ünal, Yahya Dede yatırına bağlı olarak gelişen bu inanışın köyde çok hakim olduğunu, bundan vazgeçilmesinin de pek mümkün olmadığına dikkat çekti. Kendi ailesinden 6 tane Yahya olduğunun altını çizen Ünal, bu inanıştan köylülerin memnun olduğunu da sözlerine ekledi.
Yaprak Koçer