Bedelli Sermaye Artırımı Nedir?

Sermaye her ne kadar de bir malı veya malzemeyi üretebilmek için elde bulunan fabrikaları ve makineleri temsil etse de finans sektöründe sermayenin çok daha geniş bir kapsamı vardır. Finans odaklı bakıldığında sermaye denince hisse senetleri, bono ve tahviller gibi mülkiyet hakkına tabi olan pek çok kavram sermayenin içerisine dahil olur.

Bu bağlamda ve tabii ki bedelsiz sermaye artırımı olarak iki farklı opsiyondan söz edebiliriz. Bir şirketin mevcut hisse senetlerinin tüm bedellerinin ödenmesiyle beraber akabinde işleyecek süreç bedelli sermaye artırımı olarak tanımlanabilir. Yeni hisse senetleri genel kuruldan geçerek onaylanır ve piyasaya çıkarılır. Pay sahipleri ise ya yeni hisse senetlerinin payını ödeyerek katılım sağlarlar ya da rüçhan haklarını kullanarak katılım sağlamazlar. Bedelsiz sermaye artırımında ise pay sahiplerinin herhangi bir ödeme yapmasına gerek duyulmadan yeni hisse senetleri çıkarılır.

Bedelli Sermaye Artırımı Sonrası Ne Olur?

Finans çevrelerinde hisse senedi alımı yapmadan evvel en çok konuşulan konulardan birisi de budur. Bedelli sermaye artırımında ne yapılır diye merak eden çok fazla yatırımcı vardır. Öncelikle bedelli sermaye artırımı ile beraber şirketin finansal açıdan eli güçlenmiş olur. Çünkü ek bir finansman sağlayan yeni hisse senetleri pay sahipleri tarafından bedelleri ödenerek temin edilir.

Bu dolaylı yoldan şirketin üretim hacmine ve potansiyeline katkı sağlayan bir duruma dönüşür. Daha geniş bir skalaya sahip olan faaliyet alanıyla şirket büyüme hacmi gösterir. Tam bu aşamada belki de dikkat edilmesi gereken en temel kriter öz sermayesidir. Zira bedelli sermaye tutarı aslında şirketin öz kaynakları olarak baz alınır. Bir şirketin öz kaynaklarının o süre zarfında şirketin total borcundan daha fazla olduğu durumlar yatırımcılar için pozitif bir değer taşır.

Bedelli Sermaye Artırım Sırasında Ne Yapılır?

Bedelli sermaye artırımı yapıldığında bazı net sonuçlarla karşı karşıya kalmak mümkündür. Burada yatırımcı olup olmamak ise tamamen kişinin kendi inisiyatifine kalır. Elbette ki bir şirketin borçlanmasının önüne geçmek, mevcut sermayesini korumak, enflasyon gibi finansal yapılardan dolayı sermaye miktarının düşüş trendine girmesini engellemek için artırım yapılması şart olabilir.

Doğru orantılı olarak bedelli sermaye artırımı sırasında hisse senedi fiyatları aşağı yönde ilerler. Bunun ana sebebi hisse senedi sayısının artmasıdır. Ancak pay sahiplerinin rüçhan hakkı doğrultusunda yeni hisse senetlerini temin etmesi tabii ki şirket kadar yatırımcıların kârlılığını da arttırabilir.Bunu formüle döktüğümüzde bedelli sermaye artırımı esnasında hisse senedi almanın avantajını görebiliyoruz.

Bedelli Sermaye Artırım Örneği

Bedelli sermaye artırımı örnek olarak hayali bir şirket ve o şirketin hisse senetleri üzerinden gösterilebilir. Bu bağlamda kullanılacak olan formül aslında tüm finans okumalarında uygulanabilir.

• Eski hisse senedi fiyatı + (Rüçhan fiyatı x Bedelli sermaye artırım oranı) / 1+ bedelli sermaye artırım oranı

Yani kabaca söz konusu şirketin öz sermayesinin 5 milyon lira olduğunu ve ödenmiş sermayesinin de 1 milyon lira olduğunu hayal edelim. Bu durumda şirketin %200 oranında bedelli sermaye artırımına gittiğini varsayalım. Mevcut bu şirketin hisse senedini 10 lira olarak baz alırken, rüçhan hakkını da 1 lira olarak baz alalım. Yukarıdaki formül şu şekilde işleyecektir.

• 10 Lira + (1 x %200) / 1+ %200 = 4 lira

Bedelli sermaye artırımı sonucu 10 liraya karşılık gelen hisse 4 liraya düşmüş oluyor. Ancak bir diğer taraftan bakıldığında elinde 100 tane hisse senedi olan bir pay sahibinin 300 hisse senedi olmuş oluyor. Dolayısıyla eski hisse senedi oranına göre düşünecek olursak hisse başına 4 liradan 3 kat hisseye sahip olduğumuzu hesapladığımızda aslında ortalamanın 12 liraya tekabül ettiğini görebiliriz.