PARA CEZASI ÖNGÖREN KANUN HÜKMÜ İPTAL EDİLDİ

Anayasa Mahkemesi (AYM), damga süresi geçmiş ve ayarı doğru olmayan sayaç kullananlara idari para cezası verilmesini öngören kanun hükmünü iptal etti. Resmi Gazete'de yer alan karara göre CHP, 7164 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin anayasaya aykırı olduğunu öne sürerek, iptali istemiyle AYM'ye başvurdu. İptali istenen hükümler arasında, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu'nun bazı maddeleri de yer aldı. Dava dilekçesinde, 3516 sayılı kanunun 15'inci maddesinin (c) bendine eklenen "damga süresi geçmiş" ibaresiyle ölçü aletini ya da sayacı kullanan kişiye 500'den 10 bin liraya kadar para cezası verilebilmesinin öngörüldüğü belirtildi. Kanunun, (e) bendinde yer alan, "Ayarı doğru olmayan ölçü aletlerini kullanan kişiye ölçü aletinin türüne ve kullandığı işin niteliğine göre 200 Türk lirasından 2 bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir." hükmünün yer aldığı belirtildi. Ayarı doğru olmayan ölçü aletlerini kullanan kişiye uygulanacak yaptırımda haksız cezalandırma ihtimalinin bulunduğu belirtilen dilekçede, kuralların Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istendi. Anayasa Mahkemesi, düzenlemelerin Anayasaya aykırı olduğuna karar vererek, hükümleri iptal etti. İptal kararının, Resmi Gazetede yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesine de karar verildi.

Gerekçeden
Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, kanunun kapsamına uzunluk, alan, hacim ve ağırlık ölçülerinin yanı sıra elektrik, su, havagazı, doğalgaz, akaryakıt sayaçları ile taksimetrelerin girdiği belirtildi. Kanunda yapılan değişiklikle, damga süresi geçmiş ve ayarı bozuk ölçü aletini kullanan kişiye idari para cezasının verileceğinin düzenlendiği hatırlatılan gerekçede, ölçü aletlerinin muayene işlemlerinin, teknik bilgi ve uzmanlık gerektirdiği vurgulandı. Düzenlemeyle, idari yaptırımın muhatabının, ölçü aletinin kullanıcısı olduğu, bu durumun günlük hayatında elektrik, doğal gaz, su gibi tüketim maddelerinin ölçü aletlerini kullanan sıradan ev tipi tüketicileri etkileyecek sonuçlar doğurabileceği aktarıldı. Gerekçede, Kanunda, tüketicilere ölçü aletlerinin muayenesini yaptırma sorumluluğunun yüklendiğine ilişkin herhangi bir açık hükmün bulunmadığı ifade edilen kararda, ölçü aletinin muayenesini yaptırma sorumluluğunun gaz, elektrik ve su sayaçları yönünden bu sayaçları dağıtım ağında kullanan dağıtım şirketlerine veya dağıtımdan sorumlu işletmelere bırakıldığı kaydedildi. Kararda, damga süresi geçmiş veya ayarı bozuk ölçü aletini kullanan ve bu konuda herhangi bir yükümlülüğü ya da kusuru bulunmayan tüketici konumundaki kullanıcının, yalnızca damga süresinin geçmiş olması veya ölçü aletinin ayarının bozuk olması nedeniyle idari bir cezaya maruz bırakılmasının, başkasının fiilinden dolayı cezalandırılması sonucunu doğuracağı vurgulandı. Kararda, "Tüketici konumundaki kullanıcının bu gibi hallerde ölçü aletine ilişkin durumu bilmesi veya denetleyebilmesi beklenebilecek bir durum değildir. Bu itibarla kurallar tüketici konumunda bulunan kullanıcı yönünden cezaların şahsiliği ilkesini ihlal etmektedir." tespiti yapıldı.