Dolar küçük esnafı vurdu

Samsun'da bulunan küçük sanayi esnafı bugünlerde oldukça sıkıntılı günler geçiriyor. Belirli bir sektörde olmayıp tüm sektörleri etkisi altına alan global kriz yüzünden gün gelmiyor ki işten çıkarma ve işyeri kapatma haberleri duyulmasın. Piyasanın böylesine kırılgan yapıda olduğu bir zamanda doların aşırı şekilde dalgalanma eğiliminde olması da ayrıca piyasada güvensizlik ortamı yaratıyor. Türkiye'de bulunan hammadde alıcıları işlerini dolar karşılığında yaptıkları için 1.30 seviyelerinde seyreden doların 1.70'lere kadar yükselmesi onları da zor durumda bıraktı. Böylesine bir ortamda Samsunlu esnaf zaten olmayan işlerinin bu durumlar yüzünden daha da düşmesi nedeniyle artık güçlerinin kalmadığını belirtiyor. 1.30 iken aldıkları ürünleri 1.70'ten satmaya müşteri bulamadıklarını kaydeden birçok esnaf zararına satış yaparak işlerini döndürmeye çalıştıklarını bunu nereye kadar devam ettireceklerini bilemediklerini ifade ediyorlar.

DÖVİZ BORCU ALANLAR YANDI
Kur artışından en fazla; geliri YTL olduğu halde kurun düşük seyretmesinden cesaret alıp dövizle borçlanan vatandaş olumsuz etkileniyor. Bankalardan veya eş ve dostundan dövizle borç alıp bununla ev, araba ve benzeri alanlarda yatırım yapanların borcu şimdiden yaklaşık üçte bir oranında arttı. Örneğin kur 1.20 seviyesindeyken bin dolarlık borç taksitini ödemek için gelirinin bin 200 YTL'sini ayıran vatandaş, bu kur seviyesiyle aynı bin dolarlık borç taksiti için bin 640 YTL ödeyecek.

KÜÇÜK ESNAF ZORDA
Sanayide bulunan esnaflardan Mustafa Yıldırım, işlerin durgunluğundan dert yanarken piyasada para dönmediğinden dolayı oldukça dertli. Yıldırım, "Dövizdeki tırmanış küçük esnafa büyük zarar veriyor. Ayrıca dövizin artması piyasalarda geçici de olsa belirsizliğe yol açıyor. Şu anda önümüzü göremiyoruz herkeste bir çekingenlik var. Alanda satanda bekleyiş içerisinde. Gelecek endişesiyle para harcamak istemeyen ya da elindeki YTL'yi dövize çevirmek isteyen vatandaş zorunlu ihtiyaçları dışındaki alışverişini dondurdu. Bir taraftan ciroların düşmesi diğer yandan döviz borçlarının artması çeklerin ödenememesi sorununa yol açıyor. Karşılıksız çeklerin zincirleme biçimde artması sonucu esnaf malını satamadığı gibi yeni mal da alamaz duruma geldi" diyerek esnafın şu andaki zor durumunu gözler önüne serdi.

BELİRSİZLİK PERİŞAN EDİYOR
27 yıldan bu yana sanayide esnaf olan Murat Yıldız, bu güne kadar işlerde böylesine durgunluk yaşamadığını belirterek başlıyor konuşmasına. Yıldız, “İnsanlar şu anda kriz ortamında olduğundan ileride ne olacağını göremedikleri için belirsizlik içindeler. İnsanlar zorunlu ihtiyaçları için harcama yaparken, zorunlu olmayan mallar için harcama yapmıyor. Lüks mallarda olsa da olur, olmasa da olur diye bileceği ürünlerin fiyatı uygun olsa da almıyorlar. Elindeki parayı saklamayı tercih ediyorlar. İleride bankalar batacak ya da çıkacak diye net bir durum olsa insanlar da ona göre hareket edecekler. Belirsizlik insanları ve piyasayı perişan eden durumdur. Bu kriz ortamında gerekli tedbirler alınmalı ve buna seyirci kalınmamalıdır" dedi.

SİFTAHSIZ DÜKKAN KAPATIYORUZ
Levent Uysal, 34 yıllık esnaf her geçen gün diğerini arar hale geldik diyerek başlıyor sözlerine. Uysal, “Esnaf bankalarla, kredi kartıyla boğuşuyor. Siftahsız dükkân kapattığımız günler oluyor. Emekliye ve memura verilen zam ortada, elektriğe ve doğalgaza yapılan zamda ortada. Birde utanmadan enflasyon yok diyorlar. Esnaf kan ağlıyor. Birçok esnaf dükkânını devretmeye çalışıyor. Satılık işyeri, kapanan işyerlerine her gün bir yenisi ekleniyor. Esnafı vergi borçları yüzünden sıkıştırıp duruyorlar. Bunların göz önüne alınarak ciddi önlemler alınması ve bir an önce harekete geçilmesi gerekiyor" diyerek esnafın son durumu hakkında çarpıcı açıklamalar yaptı.