Enflasyonda artış

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre de, Aralık ayında fiyatı en çok artan ürün salatalık, en çok düşen ürün de karnabahar oldu.

DHA'nın çarşı-pazar tezgahlarında yaptığı araştırmalara göre de, fiyatı en çok artan ürün salatalık, en çok düşen ürün de karnabahar olarak belirlenmişti.

İstanbul Ticaret Odası verilerinde de zam şampiyonu olarak salatalık ilan edilmiş, fiyatı en çok düşen ürün de karnabahar olmuştu.

TÜİK verilerine göre, Aralık ayında endekste yer alan gruplardan lokanta ve otellerde yüzde 0.51, konutta yüzde 0.13, sağlıkta yüzde 0.13, ev eşyasında yüzde 0.12 artış gerçekleşti.

Buna karşılık, fiyatlar ulaştırmada yüzde 1.78, haberleşmede yüzde 0.11, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.01, eğlence ve kültürde yüzde 0.01 düştü.

ARALIK'TA FİYATI EN ÇOK ARTANLAR (%)

Salatalık 20.16

Patlıcan 18.65

Sivri biber 15.21

Nar 14.74

Balık 7.07

Yumurta 5.73

Kargo ücreti 5.51

Mücevher (Altın) 3.84

Magazinler 3.43

Yer fıstığı 2.64

ARALIK'TA FİYATI

EN ÇOK AZALANLAR (%)

Karnabahar -21.26

Portakal -17.95

Limon -15.27

Kazak (Kadın) -9.80

Ceket (Kadın) -8.54

Ispanak -8.36

Kaban (Kadın) -8.22

Kazak (Erkek) -7.42

Domates -7.27

Benzin -6.98

YILLIK ARTIŞLAR

Yıllık en fazla artış yüzde 13.98 ile lokanta ve oteller grubunda oldu ve bu grubu alkolsüz içecekler yüzde 12.73 ile, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 9.68 ile, sağlık harcamaları yüzde 8,62 ile, giyim ve ayakkabı da yüzde 8.43 ile izledi.

Aralık ayında endekste kapsanan 432 maddeden; 60 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 233 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 139 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

YURTİÇİ ÜRETİCİ FİYATLARI

TÜİK verilerine göre, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0.76 düştü ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 6.36 olarak gerçekleşti.

Fiyatlarda aylık bazda, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1.55 düşüş, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.52 düşüş, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 2.92 düşüş ve su sektöründe yüzde 0.17 artış gerçekleşti.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; yüzde 2.40 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 2.39 ile diğer ulaşım araçları, yüzde 2.37 ile diğer mamul eşyalarda yaşandı.

PETROL FİYATLARININ ETKİSİ

Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 14.89, ham petrol ve doğal gaz yüzde 8.65 ve elektrik, gaz üretim ve dağıtımı yüzde 2.92 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.

Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2014 yılı Aralık ayında en yüksek aylık artış dayanıklı tüketim mallarında ve en yüksek yıllık artış dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşti.

MERKEZ'İN ENFLASYON ÖNGÖRÜSÜ

Merkez Bankası, 2014 yılına da "yüzde 5.0 enflasyon hedefiyle girdi. Buna karşılık, enflasyon hedefi korunmakla birlikte, öngörüler yıl içinde yayımlanan raporlar ile değiştirildi.

Merkez Bankası'nın son Enflasyon Raporu'nda, enflasyon öngörüsü, 2014 yılı sonunda, orta noktası yüzde 8.9 olmak üzere yüzde 8.4 ile yüzde 9.4 aralığında öngörüldüğü belirtildi.

Merkez Bankası'nın 24 Temmuz'da açıkladığı üçüncü Rapor'da, 2014 enflasyon görünümünün orta noktası yüzde 7.6 düzeyinde olmak üzere, alt sınırı yüzde 6.7 ve üst sınırı da yüzde 8.5'e olarak açıklanmıştı.

Merkez, enflasyonun 2015 yılı sonunda ise yüzde, orta noktası yüzde 6.1 olmak üzere yüzde 4.6 ile yüzde 7.6 aralığında gerçekleşeceğini tahmin etti.

HEDEFLER HİÇ TUTMADI

Merkez Bankası'nın enflasyon hedeflemesine başladığı 2006 yılında bu yana enflasyon hedeflerinin hiç tutturulamadığı dikkat çekiyor. Merkez Bankası'nın açık hedeflemeye geçtiği 2006 yılında yüzde 5 hedef koymasına karşılık, gerçekleşme yüzde 94 sapma ile 9.7 oldu.

Enflasyon hedefindeki sapma 2007 yılında yüzde 110 oldu. Hedefteki sapmanın en yüksek olduğu yıl ise 2008 oldu. 2008 yılında hedef yüzde 4 olarak belirlenmesine karşılık, yıl sonunda enflasyon yüzde 152 sapma ile yüzde 10.1 olarak gerçekleşti.

Küresel finansal krizin etkili olduğu 2009-2010 yıllarında ise enflasyon hedeflerindeki sapmalar negatif oldu. Krizin etkilerinin görüldüğü 2009 yılında enflasyon hedefinde sapma yüzde -13.3, 2010 yılında ise yüzde -1.5 oldu. Enflasyon hedefindeki sapma oranları, 2011'den itibaren sırasıyla yüzde 8, yüzde 24 ve yüzde 48'i buldu.

Merkez Bankası'nın bu yılki enflasyon hedefindeki yapma da yüzde 63.4 gibi yüksek oranda gerçekleşti.

ENFLASYONDA HEDEF VE GERÇEKLEŞMELER

(%) (%)

2006 5.0 9.7

2007 4.0 8.4

2008 4.0 10.1

2009 7.5 6.5

2010 6.5 6.4

2011 5.5 10.4

2012 5.0 6.2

2013 5.0 7.4

2014 5.0 8.2 (DHA)