Gayrımenkul piyasasının cazibesi artıyor
Jones Lang Laselle tarafından hazırlanan "Türkiye Gayrimenkul Piyasası 2010 Yılı İlk Çeyrek" raporunda; yatırımcı ve kiracıların 2010 senesine daha olumlu bir algılamayla başladığı ve yılın ilk iki ayındaki yavaşlamaya rağmen, geçen senenin aynı dönemine göre Ocak ayında yüzde 12, Şubat ayında ise yüzde 7'lik reel ciro artışları görüldüğü kaydedildi.
2010 yılının ilk üç aylk döneminde Türkiye'deki perakende, ofis ve lojistik piyasalarını değerlendiren "Jones Lang LaSalle Türkiye Gayrimenkul Piyasası 2010 Yılı İlk Çeyrek" raporuna göre; "2010 yılında yatırımcı ve geliştirici algısı, olumlu yönde değişti. Ancak yine de yatırım ve kiracı talebi kriz öncesine dönmedi. Perakendeci talebi arttı. 2009 yılında yaygın olarak kullanılan kira teşvikleri büyük ölçüde sona erdi. Son iki yılda durma noktasına gelen yatırım piyasası, küresel piyasa koşullarının iyileşmeye başlamasıyla birlikte, 2010 yılının ilk çeyreğinde sınırlı da olsa işlem gerçekleştirdi.
KİRA ORANLARINDA ARTIŞ BEKLENİYOR
Düzelen piyasa koşulları nedeniyle yerel mal sahiplerinin gayrimenkul fiyatlarını yukarı yönlü revize etme niyet ve planları, Türkiye piyasasının rekabet avantajını bir nebze daha düşürecek olmasına karşın, 2010 yılının geri kalanında, yatırım piyasasının birkaç işlem daha gerçekleştireceği düşünülüyor. Yılsonuna doğru perakende ve ofis piyasalarındaki getiri oranları üzerinde, düşüş yönlü baskının devam etmesi bekleniyor.2010 yılının ilk çeyreğinde kiralanabilir alandaki artış, piyasadaki pozitif algıyı desteklemektedir. 2009 yılının ilk çeyreğindeki 33.000 m2'lik kiralanabilir artışa göre, 2010 yılının ilk çeyreğinde 82.000 m2'lik kiralanabilir alan artışı gözlemlenmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinde, İstanbul ve Ankara ofis piyasasına sınırlı sayıda ofis arzı girmiştir. Proje açılışlarındaki ertelemelere rağmen, her iki ofis piyasasında da gelecek arzın yüksek olduğu görülüyor. 2010 ilk çeyreğinde, 2009 yılı ile karşılaştırıldığında, birincil kira oranları sabit kaldı. Fakat, 2010 yılının geri kalan kısmında kira oranlarında bir artış bekleniyor. 2010 yılında ekonomi ve ihracat hacminde güçlü bir büyüme beklentisiyle, lojistik piyasasında kiracı talebinin hızlı bir şekilde yükselmesi öngörülüyor."
PERAKENDE PİYASASI
"Jones Lang LaSalle Türkiye Gayrimenkul Piyasası 2010 Yılı İlk Çeyrek" raporuna göre; "2010 yılının ilk çeyreğinde kiralanabilir alandaki artış, piyasadaki pozitif algıyı desteklemektedir. 2009 yılının ilk çeyreğindeki 33.000 m2'lik kiralanabilir artışa göre, 2010 yılının ilk çeyreğinde 82.000 m2'lik kiralanabilir alan artışı gözlemlenmiştir ( 22.000 m2 Isparta İyaş Park, 60.000 m2 Ankara Kentpark). İstanbul perakende piyasası, Mart 2010 itibari ile 2.28 milyon m2'lik kiralanabilir alan arzı sunmaktadır. Anadolu'daki 3.5 milyon m2'lik kiralanabilir alan arzı ile birlikte Türkiye'de toplam perakende kiralanabilir alan 5.8 milyon m2'ye ulaşmıştır." Raporda Jones Lang LaSalle Araştırma Bölümü rakamlarına göre; "Proje ertelemeleri nedeniyle, İstanbul'da 1.3 milyon m2'lik inşaatına devam edilen proje bulunduğu ve toplam kiralanabilir alanın 2011 yılı sonunda İstanbul'da 3.6 milyon m2'ye, Türkiye genelinde ise 8.1 milyon m2'ye ulaşması beklenmekte olduğu belirtilmiştir. Mart 2010 itibariyle Türkiye'deki alışveriş merkezi sayısı 238'e yükselmiştir. Bu dönemde, toplam kiralanabilir alan bazında, bölgesel alışveriş merkezlerinin payının yüzde 33'e yükselmiş ve mahalle merkezlerinin payının ise yüzde 29'a düşmüştür.
REKABET ARTIŞI
Outlet merkezler halen popülerliğini korumaktadır. Raporda kiracı talebinin yılın ilk çeyreğinde toparlanmaya başladığı vurgulanmaktadır. Ana mağazalar için hipermarket, yapı market ve elektronik markalarının Türk pazarına girişiyle piyasada rekabet artmıştır. Piyasaya yeni giren markalar arasında Leroy Merlin ve Baumaxx bulunmakta, Media Markt ve Best Buy gibi elektronik market zincirleri ve departman mağazalar kriz öncesi döneme göre çok daha temkinli bir genişleme stratejisi izlemektedir. Lüks perakende markaları, kriz senesinde dahi yatırımlarına devam etmiş, benzer bir yaklaşımla Türk perakendecileri de başta Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Balkan ülkeleri olmak üzere yurtdışına yönelmiştir. Özellikle Kuzey Irak, Türk perakendecileri için tercih edilen bölgelerden biri olarak ortaya çıkmıştır." Raporda kira gelişimlerinde kriz öncesi seviyelerine geri dönmenin zaman alacağı, 2010 yılı ilk çeyreği için birincil kiranın m2 başına 75 Euro/ ay seviyelerinde seyrederek böylece 2009 yılı sonuna göre aynı düzeyde kalması tahmin edildiği belirtiliyor. 100m2'lik dükkanın tahmini birincil kirası aylık m2 başına Nişantaşı 150 Euro, Bağdat Caddesi 120 Euro ve İstiklal Caddesi 140 Euro seviyelerinde. Cadde perakendeciliği için devam eden yoğun kiracı talebi, 2010 yılının ilerleyen dönemlerinde birincil kiralarda artma eğilimine neden olacağı düşünülüyor.
