GELİR İDARESİNDEN SEKTÖRLERE KAYIT DIŞI TAKİBİ

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele konusundaki çalışmalarını hızlandıran Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), nakit ekonomisi ve dış ticaret konuları ile akaryakıt, inşaat, tütün ile alkollü içecekler, tarım ile gıda sektörlerindeki kayıt dışılığın azaltılması için düzenlediği çalıştaylarda bu alanlardaki açığın nedenlerini ve çözüm önerilerini araştırıyor. 2019-2021 dönemini kapsayan Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı'nı yürürlüğe koyan başkanlık, bu alandaki mücadelesine planlı şekilde devam ediyor. Kayıt dışı ekonomi ile mücadele amacıyla risk odaklı analiz ve denetim çalışmaları yürüten GİB, sektör bazlı çalışmalara da hız verdi. Bu kapsamda, akaryakıt, inşaat, tütün ile alkollü içecekler, tarım ile gıda sektörlerine yönelik çalıştaylar düzenlenirken, nakit ekonomisi ve dış ticaret alanlarındaki kayıt dışılık da ayrı bir çalıştayla ele alındı. Başkanlıkça düzenlenen tüm çalıştaylar, ilgili kamu kurumları, özel sektör, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirildi.

İnşaat sektörü yakın takipte
Tütün ve Tütün Mamulleri ile Alkollü İçecekler Sektörlerinde Kayıt Dışılığın Azaltılması Çalıştayı'nda, Bandrollü Ürün İzleme Sistemi'nin (BÜİS) geliştirilmesi ile tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içecekler sektörlerinde kayıt dışılığa sebep olan sorunların çözümüne yönelik stratejilerin belirlenmesi amaçlandı. Çalıştayda sektördeki mevcut durum ile yapılacak çalışmaların sektörün vergi gelirleri ve denetimi açısından kayda değer fayda sağlayabileceği değerlendirildi. İnşaat Sektöründe Kayıt Dışılığın Azaltılması Çalıştayı'yla da inşaat sektörü dinamikleri, kayıt dışılığa sebep olan unsurlar, değer zincirindeki olası boşluklar ve çözüm önerilerinin değerlendirilerek mücadele stratejilerinin geliştirilmesi amaçlandı. Çalıştaya katılan tüm taraflardan, sektördeki kayıt dışı ekonominin boyutunun ve mücadele stratejilerinin belirlenmesi, mevzuattaki boşlukların giderilmesi, denetim-izleme mekanizmaları ve kurumlar arası veri paylaşımının geliştirilmesi konularına yoğunlaşmaları talep edildi. İnşaat sektöründe kayıt dışılığın analizi açısından önemli görülen konular, geliştirme, finansman ile satış ve sonrası aşamaları olarak sıralandı.

Kayıt dışılık en yoğun gıda ve tarımda
Tarım ve Gıda Sektöründe Kayıt Dışılığın Azaltılması Çalıştayı, kayıt dışılığın en yoğun olduğu ve stratejik önemi en yüksek sektörlerden biri olan tarım ve gıda alanlarındaki sorunları tartışmak için gerçekleştirildi. Çalıştayda, tarımsal veri altyapısı, veri teknolojileri ve üretim planlaması, tarımsal piyasa yapısı, pazarlama ve değer zinciri, tarımsal girdi piyasası, kredi işlemleri ve teşvikler gibi konulara odaklanıldı. Akaryakıt Sektöründe Kayıt Dışılığın Azaltılması Çalıştayı'nda da akaryakıt sektöründe yer alan oyuncular, kayıt dışılık ve buna neden olan sorunlar, bu sorunların analizi, tespiti ve çözüm önerileri, sektörü düzenleyip denetlemekle görevli tüm paydaş kurum ve kuruluşların mevzuat düzenlemeleri gözden geçirildi. Çalıştayda, akaryakıt sektörünün hizmet verdiği ve ilişkili olduğu sektörlerin fazlalığı göz önüne alındığında kayıt dışılığın önlenmesinin büyük önem arz ettiği vurgulandı.

Perakende ve ulaştırmaya odaklanılacak
Sektörel Nakit Ekonomisi Konulu Çalıştay'da da nakit ekonomisinin ve dijital ödemelerin takip edilmesine olanak veren hukuki düzenlemeler ele alındı. Çalıştayda, nakit kullanımına bağlı kayıt dışılığın en yüksek olduğu değerlendirilen perakende, serbest meslek ve ulaştırma-lojistik sektörlerinin incelenmesi değerlendirildi. Dış Ticaret Alanında Kayıt Dışılığın Azaltılması Çalıştayı'nda da dış ticaret alanındaki kayıt dışılık ve bundan kaynaklanan vergi kayıpları ele alındı. Çalıştayda, dahilde işleme rejimi, geçici ithalat rejimi ve menşe kıymet farklılıkları, transit ve antrepo rejimi, ihracat ve hariçte işleme rejimi, serbest bölge uygulamaları başlıkları altında çalışma grupları oluşturuldu.