Hayatı zorlaştıran bağırsak hastalığı

Crohn, sindirim sistemini oluşturan yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklardaki bir veya birkaç bölümü tutabilen, tutulan bölümde kalınlaşma, ülserler oluşturan bir hastalık.

Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Erdal Kaleli, Crohn hastalığının kronik bağırsak hastalıklarından biri olduğunu söyledi ve hastalık hakkında şu bilgileri verdi: “Bağırsaktaki kalınlaşma bu bölgelerde darlıkların oluşmasına yol açabilir. Hastalıklı bölgeler birkaç santimetre uzunlukta olabileceği gibi bir metreyi aşan uzunlukta da olabilir. Hastalık en çok ileum denilen ince bağırsakların son kısmını tutmaktadır. Kalın bağırsak ve anüs bölgesi de sıklıkla tutulabilmektedir. Anüs bölgesinde fissür denilen çatlaklar ve fistül olarak isimlendirilen iltihabın aktığı delikler bulunabilir. Çok sayıda ve yoğun araştırmalara karşın Crohn hastalığının nedeni halen bilinmemektedir. Bulaşıcı hastalık değildir, hastalıklı kişiden sağlam kişiye geçmemektedir. Ancak virüs veya bakteri türü bir infeksiyöz ajanın, kişinin savunma mekanizmalarındaki yatkınlık durumlarına bağlı olarak hastalık oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir.”

Kaleli hastalığın her yaş grubunda görülebildiğini ancak sıklıkla 16-40 yaş arasında görüldüğünü söyledi, “Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika ikliminde yaşayanlarda sık görülür. Kadınları ve erkekleri eşit etkiler. Ülkemizde her iki hastalık da az oranda gözlenir” dedi.

GÖZLERİ DE ETKİLİYOR
Crohn hastalarının bir kısmında gözler, cilt, ağız ve eklemlerle ilişkili yakınmalar, bulgular olabilir. Daha nadiren ayak bileği yakınında ülserler oluşabilir. Ağızda aft, eklemlerde, en sık olarak da dizlerde ağrılı şişmeler Crohn hastalığının aktif dönemlerine eşlik edebilir. Bazen şişlik olmadan da eklem ağrılarından yakınılabilir. Kalça ve omurga eklemlerinde hastalık aktif dönemde olmasa bile ağrılar olabilir.

EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİLER
Karın ağrıları, kramplar, diyara (ishal), ateş, kilo kaybı, şişkinlik, anal ağrı, akıntı, deride yaralar, rektal (kalın bağırsağın son kısmı) apse, anal fissür, eklem ağrıları.

CROHN HASTALIĞININ NEDENLERİ NEDİR? 
Çok sayıda araştırmaya rağmen Crohn hastalığının nedeninin bilinmediğini belirten Dr. Kaleli, “Bulaşıcı hastalık değildir, hastalıklı kişiden sağlam kişiye geçmemektedir. Ancak virüs veya bakteri türü bir infeksiyöz ajanın, kişinin savunma mekanizmalarındaki yatkınlık durumlarına bağlı olarak hastalık oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir” ifadesini kullandı.

BAŞKA HASTALIKLARLA KARIŞTIRILIYOR
Hastalığın sıklıkla ülseratif kolitle karıştırıldığını hatırlatan Kaleli, “Ayrıca kalın bağırsak kanserleri de Crohn hastalığındaki bulgulara benzer bulgular verir. Bazı durumlarda ayırt edilmesi zor olabilir. Spastik kolon ya da irritabl kolon denilen fonksiyonel bağırsak hastalıkları ile karışabilir, ancak ayırt edilmeleri zor değildir” dedi.

TEDAVİSİNDE NE YAPILIR?
“Hastaların, Crohn hastalığının tam tedavisinin mümkün olmadığını bilmeleri gerekir. Hastalığın önlenmesinde ya da tedavisinde özel bir diyet yoktur” diyen Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Erdal Kaleli, tedavi süreci hakkında ise şunları söyledi: “Bazı hastalar süt, baharatlı yiyecekler, alkol ve posalı gıdalar ile rahatsızlıklarının arttığından bahsederler. Ancak bu durum bütün hastalar için geçerli değildir. Şikayetleri arttıran yiyeceklerden uzak durmak belirtileri azaltmak için faydalı olabilir. Yüksek miktarlarda alınan vitaminlerin de bir faydası yoktur hatta zararlı bile olabilir. Şiddetli vakalarda ilaç tedavisine ek olarak bağırsakları istirahata almak gerekir. Bu tip vakalarda tedavi hastanede yatarken planlanmalıdır. Hastalara özel sindirimi kolay diyet (elemental diyet) veya damardan besin maddeleri verilir.

Dr. Kaleli, gerekli durumlarda ameliyatın da tedavi seçenekleri arasında olduğunu sözlerine ekledi.