‘İhracatta gerileme 6 ay daha devam edebilir’

Erkan, ayrıca Euro’nun durumunun ve bölge ülkelerin siyasi sorunlarının ekonomiye ihracat kanalı ile zararının 20 milyar doları bulabileceğini ifade etti.

Erkan, Ocak ayı ihracat verileri ile ilgili şu yorumu yaptı:

“Euro Bölgesi’ne yapmış olduğumuz ihracatın toplam ihracat rakamlarımızın yüzde 40’ını aşan bir payı vardır. Hatırlanacağı gibi 2014’ün ilk 6 ayı Euro Bölgesi için bir toparlanma dönemiydi. Buna karşılık ilk 6 aydan sonra Euro Bölgesi dinamiklerinde beliren sorunlar, deflasyonist baskılar ve büyüyememe sorunu; en büyük ticari ortağımız olduğu için Türkiye’nin cari açığı ve dış ticaret açığı adına risk teşkil etti. Bilhassa aynı periyotta diğer önemli ticari ortaklar olan Irak ve Rusya ile ilgili siyasi karışıklıklar da tetikleyici unsurlar olarak önümüze çıktı. 2013 rakamlarıyla karşılaştırmak gerekirse Avrupa Birliği ülkelerine 2013 ile 2014 6 aylık dönemleri karşılaştırıldığında yüzde 14 oranında bir ihracat artışı söz konusu. Ancak, 2013 ile 2014’ün 12 aylık dönemleri karşılaştırıldığında bu oranın yüzde 9’a indiğini görüyoruz. Son 6 ayın artış oranları kıyaslandığında ise Avrupa Birliği’ne ihracatın, ilgili dönemler arasında sadece yüzde 4 artış kaydettiğini görüyoruz.

Euro Bölgesi’nde zayıflayan ekonomik dinamiklerde bu dönemde dışsal etkilerin de olduğunu görüyoruz. Rusya ve Ukrayna gerilimi ile başlayan dönemde Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımlar, Rusya ekonomisine olduğu kadar, Euro Bölgesi ekonomilerinin büyüme görünümüne de zarar verdi. Aynı zamanda petrol fiyatlarının gerilemesi dünyada enflasyonist baskıların sınırlanmasına neden oldu. Bu durum enflasyonunu indirme gayretinde olan Türkiye gibi ülkeler adına olumlu olsa da, enflasyon yaratma gayretinde olan Euro Bölgesi ekonomileri için negatif bir durum yarattı. Bu durumun etkilerini Kasım ayı makro verilerinden daha net anlıyoruz. İleri ülkeler enflasyon oranlarında gerilemede enerji fiyatlarının etkilerini bu dönemde görürken, Kasım ayında Türkiye’nin ihracatı da yüzde 7 daraldı. Bu kapsamda Avrupa Birliği ihracatında da Kasım ayı rakamları 2013 – 2014 karşılaştırmalı döneminde 6 milyar 263 milyon dolardan 5 milyar 744 milyon dolara gerilemiş, yüzde 8 oranında daralmıştır. Haziran ayında Avrupa Birliği ihracatının toplam ihracatımız içinde oranı yüzde 46 iken, Aralık ayında bu ağırlık yüzde 40’a inmiştir. 2015’te de 2014’ün baz etkisi ile ihracat rakamlarında gerilemenin devamını bekleyebiliriz. Çünkü 2014’ün ilk 6 ayında Avrupa ekonomileri toparlanmaktaydı, şu anda ise bu durum tersine döndü.

Ocak 2014 – Ocak 2015 döneminde Euro, dolara karşı yüzde 16 değer kaybetti, yani Euro parasal birliğinin alım gücü geçen seneye göre yüzde 16 daha daraldı. Aynı dönemde Euro, Türk Lirası’na karşı da yüzde 9 değer kaybetti. Avrupa Merkez Bankası’nın Mart 2015 – Eylül 2016 döneminde yapacağı 1,1 trilyon Euro parasal genişleme de Euro’daki değer kaybının devam edebileceğine işaret ediyor. Bu kapsamda 2015’in 6 ayına ait ihracat rakamlarında 2014’e göre iniş beklenebilir. Benzer şekilde diğer ticari ortaklardaki sorunlar da Türkiye’nin ihracatı için risk teşkil ediyor. Rusya’dan Bağımsız Devletler Topluluğu, güney sınırlarımızda siyasi riskler den Ortadoğu ticaretimiz zarar gördü. Bu durumun ekonomiye ihracat kanalından zararı da senelik 20 milyar dolar gibi bir rakama tekabül ediyor.” CİHAN