Öğretmenlikte arz-talep-istihdam uyumsuzluğu var

Bakan Avcı, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün düzenlediği “Öğretmen İstihdam Projeksiyonları Stratejileri ve Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi” çalıştayının açılışında konuşma yaptı. Türkiye'de önceki yıllarda birçok meslek alanında arz-talep ve istihdam dengesi kurulamadığı gibi öğretmenlik mesleğinde arz-talep ve istihdam arasında da ciddi uyumsuzlukların meydana geldiğini belirtti.

Bazı öğretmenlik alanlarında öğretmen talebi

karşılanamazken ve başka öğretmenlik alanlarından ikame edilirken, bazı alanlarda da neredeyse hiç öğretmen talebi olmadığına dikkati çeken Avcı, bu durumun öğretmen iş gücü piyasasında ciddi sorunlara yol açtığını ifade etti. İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün başlattığı, MEB Öğretmen İstihdam Projeksiyonları, Stratejileri ve Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi'yle öğretmen istihdamında yaşanan bu arz ve talep uyumsuzluğunu gidermeye yönelik bilimsel bir çalışma yürütüldüğünü dile getiren Bakan Avcı, MEB-İKOP olarak isimlendirilen projenin çalışmalarının 31 Ekim 2011'de başlatıldığını söyledi. Projeyle, temel eğitim ve orta öğretim kademesinde kamu ve özel okullarında 2023 yılına kadar ihtiyaç duyulacak öğretmen sayılarını, alanlar bazında bilimsel yöntemlerle kestirmeyi amaçladıklarını ifade etti.

İstihdama göre kontenjan belirlenecek

Milli Eğitim Bakanı Avcı, “Proje kapsamında hazırlanacak öğretmen arz ve talep projeksiyonlarıyla Bakanlığımız 2023 vizyonu çerçevesinde ulusal öğretmen istihdam politikasını hazırlayarak öğretmenlik mesleğine ilişkin insan kaynakları politikasını ortaya koyacak. Projede geliştirilmekte olan bilişim teknolojileri temelli sistem ile uzun vadeli projeksiyonlar yapılabilecek, YÖK ve öğretmen yetiştiren fakültelerimiz, bilgiye dayalı planlama ve yönetim imkanına kavuşacak, eğitimin tüm kademelerinde, devlet okulları ve özel okullarda istihdam edilebilecek öğretmen sayılarına göre üniversite öğretmenlik program kontenjanları belirlenecek, arz rasyonel verilere göre şekillendirilebilecek” dedi.

Proje kapsamında, bugüne kadar öğretmen arz ve talebini etkileyen tüm değişkenlerin incelendiğini ve bunlara ilişkin sayısal verilerin YÖK ve ÖSYM gibi kurumlar tarafından derlendiğinin altını çizen Avcı, bu verilerin düzenli ve sürekli teminine imkan vermek amacıyla bu kurumlarla ortak çalışmalar başlatıldığını söyledi. Öğretmen arz ve talebinin belirlenmesinde etkili olan faktörleri incelemek ve sonuçlarını öğretmen arz-talep projeksiyonlarına yansıtmak amacıyla okul çağı nüfusunda meydana gelen değişimin Türkiye'de ilk defa Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü uzmanlarının katkısı incelendiğini ve 2012-2023 yılları arası il, şehir köy ve cinsiyet ayrıntısında tekli yaşlarda okul çağı nüfus projeksiyonları hesaplandığını anlatan Avcı, Türkiye'deki öğretmen istihdam trendlerinin, 10 yıl boyunca yapılan öğretmen atamalarının incelendiğini ve istihdamı etkileyen tüm politikalar ile bu politikaların sonuçlarının değerlendirildiğini belirtti.

Öğretmen hareketliliği ayrıntılarıyla incelendi

Proje ile Bakanlıktaki tüm öğretmenlerin alanlara göre istihdam durumları, talebin yetersiz olduğu alanlarda diğer alanlardan ikame oranları, öğretmenlik alanlarının genişleme veya daralma durumları, mezun olunan alanla çalışılan alan arasındaki uyum incelendiğini dile getiren Avcı şöyle devam etti: “Son 10 yılın verileri kullanılarak hizmet alanları, il ve hizmet bölgeleri arası, isteğe bağlı, özür durumu, görev değişikliği, kurumlar arası nakil ve emeklilik durumuna bağlı öğretmen hareketliliği ayrıntılarıyla incelendi. Göçün okul çağı nüfusuna ve eğitim sisteminin diğer bileşenlerine etkisi en çok göç alan ve veren illerde yapılan göç çalıştayları ile değerlendirildi. Proje çalışması kapsamında; 'OECD Öğretmen İstihdam Modeli' temel alınarak öğretmenlik mesleğini ve istihdamını düzenleyen mevcut yasal ve idari düzenlemelere uygun bir biçimde, 'Öğretmen İstihdam Projeksiyon Modeli' geliştirildi. Geliştirilen model ve üretilen bütün bilgileri temel alan ve öğretmen arz talep projeksiyonlarının hesaplanabildiği Bilgi Yönetim Sistemi kuruldu.” Projenin tamamlanmasıyla öğretmen yetiştiren kurumlarda eğitim almak isteyen adayların yıllar ve alan itibarıyla ihtiyaç duyulacak öğretmen talebine ilişkin projeksiyonları elektronik ortamda görebileceğine dikkati çeken Avcı, “Bu bilgiye dayalı olarak kariyer planlarını yapma imkanları olacaktır. Ayrıca kullanıcılar kurulacak bilişim sistemi üzerinden şu anda çalışmaları sürdürülen öğretmenlik alanlarıyla ilgili öğretmen yeterlilikleri bilgilerine de ulaşabilecek. Bakanlığımız, bu proje ile insan kaynakları planlamasını etkili ve verimli bir şekilde yaparak beşeri sermayenin gelişmesine katkıda bulunacak ve kamu kaynaklarının daha etkili ve verimli kullanımını sağlayacak” diye konuştu. Avcı, projeye katkıları dolayısıyla eski Milli Eğitim bakanları Nimet Baş ve Ömer Dinçer ile diğer yetkililere teşekkür etti. Konuşmanın sonunda Bakan Avcı'nın “Hayatımda ilk defa bu kadar ciddi bir konuşma yaptım” ifadeleri salonda gülüşmelere neden oldu.