ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARINA DİKKAT

Ön çapraz bağın, diz ekleminin içinde yer alan en önemli ve en sık yaralanan bağ olduğunu söyleyen Dr. Serdar Azat Ataman “Tibianın (kaval kemiği) femurun (uyluk kemiği) önüne aşırı hareket etmesine engel olur, yani dizi yerinde tutar. Koptuğu zaman diz ekleminde boşalma, dönme, kaçma gibi hastaların ifade ettiği yakınmalara çok sık rastlanır. Yaralandığı durumlarda diz ekleminde aşırı gevşeklik ve öne-arkaya aşırı hareket ortaya çıkar ve bu durumda diz içindeki diğer yapılar (menisküsler ve kıkırdak) da zamanla zarar görür.” dedi.

Sıklıkla sporcunun kendisinin yaptığı hareket sırasında olur

Ön çapraz bağ yaralanmaları, genellikle sabit ayak üzerinde ani dönme hareketi sırasında ortaya çıktığını söyleyen Dr. Ataman “Sıklıkla sporcunun kendisinin yaptığı bir hareket sırasında olur. Daha nadiren dize gelen doğrudan darbeler, trafik kazaları, yüksekten düşme ve endüstriyel kazalar sonrasında ön çapraz bağ yaralanmaları ortaya çıkabilir. Bu durumda, ön çapraz bağ yaralanmalarına arka çapraz bağ, yan bağlar ve menisküslerin yaralanmaları da eklenebilir. Kadın sporcuların yapısal özelliklerinden dolayı ön çapraz bağ yaralanmaları erkek sporculara göre daha sık görülür. Erişkinlerde yaralanmalar bağın gövdesinden kopması şeklindeyken, çocuklarda yaralanma bağın kemiğe yapıştığı yerden bir parça koparması şeklinde olabilir. “diye ifade etti.

Ön çapraz bağ yaralanmalarının belirtileri nelerdir?

Medical Park Samsun Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğinden Op. Dr. Serdar Azat Ataman “Yaralanma esnasında başlayan ağrı vardır. Beraberinde eklemde kanamaya bağlı olarak hızlı gelişen bir şişlik olur. Zaman geçtikçe şişlik azalır ve yerini stabilite bozukluğuna bırakır. Yaralanma esnasında bağın kopma sesi duyulabilir, ancak duyulan her ses bağın koptuğu anlamına gelmez. Kısmi bir yırtık söz konusu ise ağrı sadece ön çekmece testi sırasında hissedilebilir.”dedi.

Ön çapraz bağ yaralanmasından bir hafta sonra diz eklemindeki şişlik ve ağrıların azaldığını belirten Dr. Ataman “ Diz hareketleri kazanılır ve topallama kaybolur. Ancak bu sefer özellikle ani dönüşlerde, ani yavaşlama hareketi sırasında ve merdiven inerken dizde boşluk ve emniyetsizlik hissi ortaya çıkar. Ön çapraz bağ kopması olan dizlerde yüzme, bisiklet gibi sporlar yapılabilir; ancak futbol, basketbol, hentbol, voleybol, kayak gibi ani sıçrama, dönüş ve hızlanmaların olduğu sporların üst düzeyde yapılması mümkün değildir. Genç, spor yapan veya aktif yaşam stiline sahip bireylerin ön çapraz bağ yaralanmalarında cerrahi tedavi uygulanmalıdır.” diye konuştu.

Ön çapraz bağ yaralanmalarında tedavi seçenekleri

Op. Dr. Serdar Azat Ataman “Ön çapraz bağ yaralanması (yırtılma-kopma) tanısı konmuş bir hastada tedaviye karar verirken hastanın beklentileri, yaşı, fiziksel aktivite düzeyi, günlük hayatındaki yakınmaları, spora dönmek isteyip istemediği ve ameliyat sonrası rehabilitasyona uyum sağlama arzusu tedavide belirleyici rol oynar.” şeklinde ifade etti.

 Dr. Ataman “Cerrahi tedavi artroskopik yöntemle uygulanan ve sonuçları % 90 üzerinde başarılı bir tedavi şeklidir. Hastaların kopmuş olan ön çapraz bağı yine hastanın kendisinden alınan tendonlarla yeniden yerine yerleştirilir ve tespit edilir. Bu işlem artroskopik olarak gerçekleştirildiği için ameliyat sonrası yakınmalar en aza inmiştir. Ameliyat sonrasında hasta bir rehabilitasyon programına alınır ve belli aralıklarla takip edilir. Hastaların büyük çoğu uygulanan cerrahi tedavi ve sonrasındaki rehabilitasyonla yaralanmadan önceki fiziksel aktivite düzeyine ulaşabilmekte ve kendi spor branşına dönebilmektedirler.” dedi.

Konservatif (ameliyatsız) tedavi cerrahi tedavinin uygun olmadığı ya da hastaların cerrahi tedaviyi arzu etmediği durumlarda uygulandığını söyleyen Op. Dr. Serdar Azat Ataman “ Ancak dizde boşalma, dönme yakınmaları belirgin ise konservatif tedaviden yarar beklenmemelidir. Bu tedavi şeklinde diz çevresi kaslar güçlendirilir, hastanın derin duyu algısı geliştirilmeye çalışılır ve günlük aktivitelerine sorunsuz bir şekilde dönmesi hedeflenir. Unutulmaması gerekir ki ön çapraz bağı kopmuş bir kişi cerrahi tedavi görmeden futbol, voleybol, basketbol, tenis, hentbol gibi spor dallarında faaliyet gösteremez, ancak golf, yüzme, yürüyüş ve bisiklet yapabileceği aktivitelerdir.” diye konuştu.