Olağanüstü dönemlerde hazırlanan Anayasaların, olağan dönemlerin şartlarına ve gelişen dünyanın icaplarına cevap verememesi normaldir. Bu sebeple, Anayasaların olağan dönemlere ve gelişen şartlara uygun hale getirilmesi gerekir. Anayasanın ilk dört maddesi dışında herhangi bir veya birden çok maddesinin değiştirilmesi yeni bir kanunla olur. Değişiklik kanununun teklifi ve kabulü normal kanunlardan farklıdır. T.C. Anayasası"nın değiştirilmesi, seçimlere ve halk oyuna katılma ile ilgili 175. maddesi aşağıdaki şekilde belirlenmiştir :
Anayasanın değiştirilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tabidir. Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen Kanunu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu Kanunu halkoyuna sunabilir. Meclisce üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazetede yayımlanır. Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazetede yayımlanır.
Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabulü sırasında, bu Kanunun halkoylamasına sunulması halinde, Anayasanın değiştirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar.
Halkoylamasına, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve mahalli genel seçimlere iştiraki temin için, kanunla para cezası dahil gerekli her türlü tedbir alınır.
T.C. Anayasası"nın 175. maddesinde belirtildiği gibi, değişiklik teklifi için en az 187 Milletvekilinin başvurusu gereklidir. Teklifin kabulü için ise, teklife en az 330 Milletvekilinin olumlu yönde oy kullanması icap eder. Değişiklik teklifleri gizli oyla ve iki kez yapılır.
İkinci oylama sonunda ;
- 330366 olumlu oy alan maddelerin yeni şekliyle Anayasada yer alabilmesi için, Cumhurbaşkanı"nın imzasından sonra halk oyuna sunulması zorunludur.
- En az 367 olumlu oyla kabul edilen değişiklikler, Cumhurbaşkanı tarafından imzalanıp, Resmi Gazetede yayınlandıktan sonra yürürlüğe girer veya, Cumhurbaşkanı değişikliklerin halk oyuna sunulmasını ister.
- Her kanunun kabulünde olduğu gibi Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerini de tekrar görüşülmek üzere T.B.M.M."ne iade edebilir.
- İade sonunda tekrar görüşülerek, en az 367 Milletvekilinin olumlu oyu ile kabul edilmesi durumunda bile, Cumhurbaşkanı değişikliği imzaladıktan sonra dilerse ilgili maddeler için Anayasa Mahkemesinde iptal davası açabilir.
- Anayasa değişikliklerinin iptali için, iktidar ve Ana Muhalefet Grupları ile, en az 110 Milletvekili Anayasa Mahkemesine yazılı olarak başvurabilirler. Anayasa değişiklikleri halk oyuna sunulurken, hangi maddenin hangi madde ile birlikte oylanacağı, değişiklik kanununun metninde belli edilir. Değiştirilmesi düşünülen maddelerin çok olması seçmenin tercihte bulunmasını engellemektedir. Değişikliklerin toptan oylanması ise, bir dayatma olacaktır. Her iki durum da sakıncalıdır. Kesin çözüm, T.B.M.M."nde geniş bir mutabakatla mümkün olabilecektir. Aksi halde ülke gündemi meşgul edilerek, insanların kafaları karışacaktır. Ülkenin ekonomisini bir türlü rayına oturtamayan, yoksulluk ve yolsuzluğu artıran, dış ilişkilerde zaafa düşen ; içte gerginlik meydana getiren hükümet, her seçimde olduğu gibi gelecek seçim öncesinde de yeni mağduriyet ve gerginliklerle seçmenlerin kafasını karıştırma peşine düşmüştür. Gelecek seçim sonunda daha ciddi bir T.B.M.M. ve onun içinden ülkemizin ve milletimizin problemlerini daha kolay çözebilen yürütme organının gerçekleştirilmesi dileklerimle