Anneanne yoğurdu tüketin!

Hayatımıza son dönemdeki tartışmalarla giren laktoz intoleransı aslında hayatımızda yıllardır var olan bir rahatsızlık. Laktoz intoleransı ile ilgili merak edilenleri ve laktoz intoleransı ile süt alerjisi arasındaki farklılıkları Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Birol Saral'a sorduk.

Laktoz intoleransı nedir?
Laktoz sütte bulunan bir tür şekerdir. Bu şekeri ince barsağımızda bulunan laktaz enzimi parçalar ve bağırsaktan geri emilebilir hale getirir. Çok nadir de olsa bazı kişilerde doğumsal olarak bu enzim yoktur. Birincil laktoz intoleransı laktaz enziminin aktivitesinin (yaptığı işlevde) göreceli olarak anne karnındaki son günlerde artmaya başlaması ve 3 yaşından sonra azalmaya başlamasıyla ilintilidir. Laktoz intoleransı erken doğumlarda, çocuk (3 yaşından büyük) ve erişkinlerde beklenen bir olaydır. Dünyada ortalama olarak beyaz ırktan yetişkinlerin % 15, Asyalı yetişkinlerin % 40 ve Amerika'daki siyahilerin % 85'inde barsak laktaz enzimi eksikliği vardır. Eğer bu enzim barsağımız da yok veya aktivitesi az ise barsağa gelen laktoz parçalanmadan kalın barsağa geçer ve burada normalde bulunan mikroplar tarafından parçalanır. Bu da karında şişlik, ağrı ishal ve kusmaya neden olur. Okul ve okul öncesi çocuklarda dönemsel olarak göbek etrafında ağrı görülür.

Teşhis nasıl konulur?
Genellikle diyetten sütü geçici olarak çıkardığımızda şikayetlerin gerilemesiyle teşhis konulur. Hasta süte laktaz enzimi ekleyerek veya laktozsuz süt tüketerek tedavi edilir. Ayrıca eskiden anne ve anneannelerimizin mayaladığı yoğurtlarda canlı mikrop vardı, bu mikroplar laktaz ürettiği için laktoz intoleransı olan kişilerce tüketildiğinde hiçbir rahatsızlığa sebebiyet vermiyordu.

Süt alerjisi ve laktoz intoleransı arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir?

Süt alerjisi vücudumuzun sütteki proteinlere karşı vermiş olduğu aşırı tepkidir. Sindirim sistemi dışındaki sistemlerde de (cilt, akciğer…) bulgu verebilir ve genellikle 3 yaşından küçüklerde ortaya çıkar. Laktoz intoleransı ise sadece sindirim sisteminde bulun laktaz enzimi aktivitesi ile ilgilidir, sadece sindirim sisteminde bulgu verir ve her yaşta ortaya çıkabilir.

Süt içildikten sonra görülen karın ağrısı kişinin laktoz intoleransı veya süt alerjisi olduğu anlamına gelir mi?

Her süt içtikten sonra ortaya çıkan karın ağrısı, kusma ve ishal süt alerjisi veya laktoz intoleransına bağlı bir sonuç değildir. Sütün sağıldıktan sonra bizim soframıza gelinceye kadar geçirdiği süreç çok önemlidir. Eğer sütü alınan hayvan veteriner kontrolünden geçmedi ise, sağıldıktan sonra süt açık bir şekilde dışarıda, sıcakta bekletildi ise, mandıra transportu esnasında uygun transport edilmedi ise, pastorizasyon işlemi (hızlı kaynatılıp-soğutulma) uygun olmadı, paketleme işlemi, dağıtımı ve son tüketiciye verilmeden önce depolama koşulları yanlış ise pek çok hastalığı beraberinde getirebilir. Sütten listeriya, brusella, stafilokokus, salmonella, şigella ve tüberküloz mikropları rahat bir şekilde üreyip bizlere bulaşabilir. Yani, sütün hijyenik bir şekilde üretilip tüketilmesi çok önemlidir.