Yakınlarını kaybetme korkusu yüzünden doktor kontrolünde antidepresan kullanmaya başlamış, adının açıklanmasını istemiyor. Ama antidepresan kullanan milyonlarca kişi hakkında fikir veriyor.
DEV İLAÇ PAZARI
Ancak konunun bir boyutu daha var. Dünyada ilaç pazarının hacmi 800 milyar dolara ulaştı, Türkiye'de 12 milyar doları aştı. Türkiye, dünya ilaç pazarında en fazla büyüme gösteren 5 ülke arasında. Pazarın 4'te 1'iniyse psikiyatrik ilaçlar oluşturuyor. O halde sorular şunlar: Depresyonun tek çaresi antidepresan kullanmak mı? Ve bu ilaçlar doğru, kararında kullanılıyor mu? Antidepresanlar konusundaki kuşkuları en iyi özetleyen isimlerden biri, Reuters haber ajansının ünlü sağlık editörü Sharon Begley. Bu dosyada da kendisinin araştırma ve gözlemlerinden faydalanıldı. Şöyle diyor Begley: 20 yıllık veriler antidepresanların depresyon hastalarına yardımcı olduğunu gösteriyordu. Ancak 1998 tarihli bir araştırmadan beri soru işaretleri oluştu. Evet, ilaçlar pek çok hastada etkili oluyor. Fakat artık, bu faydanın plasebonun sağladığı faydadan pek de fazla olmadığı iddia ediliyor... Plasebo etkisi (yani uyduruk bir hap veya başka bir tür sahte tedaviyle sağlanan tıbbi fayda) inanç, beklenti ve umuttan oluşan kutsal üçlüden güç alıyor. Ancak antidepresanlardan destek alan birine bunu söylemek, iyileşme ümidine tekme atmak demek! Yine de yılda 36 milyon kutu tükettiğimize göre antidepresanlarla ilgili ABD'de başlayıp dünyayı saran tartışmalardan haberdar olmaya, detaylarını ve karşıt görüşleri bilmeye hakkımız var...
Bir soru
* 15 yıl ya da daha uzun süre psikoaktif (sinir sistemine etki eden) ilaç kullanmak beyni ne şekilde etkiler? Bu, beyinde kalıcı fiziksel zarara yol açar mı?
- Harvard'lı psikiyatr Dr. Carl Salzman: Psikiyatrik ilaçlar bir doktorun yönlendirmesiyle alındığında, beyinde uzun süreli zararlı etki söz konusu olmaz. Antidepresanlar gibi bazı ilaçların beynin duyguları düzenleyen bölümleri üzerinde yararlı etkilerinin olabileceği açıktır.
TÜRK UZMANLAR NE DİYOR?
Prof. Dr. Doğan Şahin
Son 5 yılda doktora gitme oranı 4-5 kat arttı ama doktorların bu hastalara hizmet verme süresi de 5 dakikaya kadar düştü. Hekim 5 dakika içinde hastayı ne kadar doğru değerlendirip doğru tedavi uygulayabilir? Muhtemelen ilaca daha sık başvurur. Bu da antidepresan kullanımını artıyor olabilir. Yüzde 80 tedavi eden bu ilaçların tartışılacak bir tarafı yok. İtirazlar gerçek bir depresyonda değil, gereksiz kullanımına olabilir.Yrd. Doç. Dr. Defne ErarslanAntidepresan gerçekten depresyonu olan kişilerde uygun kullanıldığında hayat kurtarır. Ancak insanlar canları sıkıldığında kendilerini daha iyi hissetmek için eşinin dostunun tavsiye ettiği antidepresanı alabiliyor, bu büyük bir hata.