Bu günden itibaren bu köşede, günlük yaşamımız içinde sık sık karşılaştığımız hukuki konular hakkında açıklamalarda bulunmaya çalışacağız. Ayrıca siz okuyuculardan gelen sorular olursa, bu köşenin elverdiği ölçüde bunları yanıtlamaya çalışacağız.
Başlangıç yazımızda seçtiğimiz konu, bütün evli çiftleri ilgilendiren ancak içeriği fazla bilinmeyen Aile konutu kavramıdır.
AİLE KONUTU KAVRAMI
Bu yazımızda 01.Ocak.2002 tarihinde yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu (TMK) ile getirilen Aile Konutu kavramı üzerinde duracağız.
Aile Konutu, ailenin müşterek yaşamı için seçilen ve oturulan konutu ifade eder. Bu konut kiralanmış ta olabilir.
Konut eşlerden birine ait ise, konutun maliki olmayan eş, bu konutun aile konutu olduğuna dair tapuya şerh verilmesini isteyebilir. Bu durumda konutun maliki olan eş diğer eşin onayını almadan bu konutu satamaz veya başka bir yolla devredemez. Yine ailenin müşterek yaşamı için seçilen konutun kiralanmış olması halinde de, kira sözleşmesine taraf olmayan eş, konut sahibine bu konutun aile konutu olduğuna dair yapacağı bir bildirimle kira sözleşmesinin tarafı haline gelir. Böyle bir durumda konutu kiralamış olan eş, diğer eşin onayını almadan kira sözleşmesini sona erdiremez.
Getirilen bu yenilik, özellikle konut maliki olan eşin, bu üstünlüğünü kullanarak malik olmayan eşi mağdur etmesinin önüne geçmeyi amaçlamaktadır. Kişisel kanaatimize göre de doğru bir düzenlemedir. Örneğin, boşanmayı düşünen bir eş, eğer oturulan ev kendisine ait ise, evi satarak veya anlaşmalı şekilde başkasına devrederek, diğer eşi evden çıkmaya zorlayabilmektedir. Bu düzenleme ile evin maliki olmayan eş eğer tapuya aile konutu şerhi koydurmuş ise, böyle bir satış veya devir işlemini engelleyebilmektedir.
Aile Konutu şerhi koydurma işlemi tapuda herhangi bir masraf gerektirmemektedir. Evlilik birliğinin devam ettiğini gösteren nüfus kayıt örneği ile o konutun ailenin müşterek oturduğu konut olduğuna dair muhtarlıktan alınacak bir belge ile bu şerh konulmaktadır.
Birlikte oturulan konutun aile konutu olmadığı yolunda diğer eşten bir itiraz gelmesi halinde sorunun çözümü mahkemeye bırakılmıştır. Anlaşmazlık halinde ilgili eş mahkemeye müracaat konutun aile konutu olduğunun tespitini ve tapuya şerh konulması için karar verilmesini isteyebilir.
Geçici olarak oturulan konutlar (Ör. Yazlık) aile konutu sayılmamaktadır. Yine tarafların birden çok konutları varsa bunlardan ancak bir tanesi için aile konutu şerhi konulabilir. Birden çok konuta aile konutu şerhi konulamaz.
Aile konutu şerhini eşler isterse birlikte de koydurabilirler. Bu durumda sadece evlilik cüzdanı veya nüfüs kayıt örneği yeterli olmaktadır.
Mülkiyeti eşlerden birine ait olmayan bir konutun tapu kaydına aile konutu şerhi konulmaz.