Bisikletin vazgeçilmezliğinin savaşçıları

Bisiklet, motorsuz, iki tekerlekli, pedallı, insan gücü ile ilerleyen bir ulaşım aracı.
Bisiklet sporunun da aracıdır. Yarış bisikleti, dağ bisikleti, şehir bisikleti, motorlu bisiklet, BMX, yatay bisiklet (recumbent), çift kişilik bisiklet (tandem) gibi türleri vardır. Bisiklete binmek, kısa gezintilerden ülke ve dünya çapında gezilere kadar varan kültürel, sportif etkinliklerdir. İnsanların bisiklete binme nedenleri çok farklı ve çeşitlidir. Samsun'da bisiklete binme alışkanlığı ne kadardır? Satıcılara göre yok denecek kadar azdır. İlk bisiklet çok ilkel biçimde 12. yüzyılda Çin'de görülmüş. Fransız Sirvac sağ ve sol ayakların itmesiyle yürüyen bisiklet yapmış. "Celerifere" adını taşıyan bu alet 1791 tarihli imiş. Baron Karl Von Drais, Drais de Senerbol'un yaptığı bisikleti geliştirmiş ve bisiklete gidon eklemiş. Bu bisiklet 1816 yılında yapılmış. Bu bisiklet tahtadan imal edilmiş. 1818'de bisiklette metal kullanılmaya başlanmış.

Bunlar sizi sıktıysa, Karadeniz Mahallesi Muradiye Sokakta 1960 yılından bu yana bisiklet tamirciliği yapmakta olan Metin Şınga'ya gidelim hep birlikte. Metin Şınga diyor ki: "Bisikletle dolaşmak hem sevilen bir eğlence hem de çok yararlı bir spordur. Ancak eğer bazı şeyler yolunda gitmiyorsa sadece kendimizi tehlikeye atmamız anlamına gelir" Biz de peki ne yapılmalı diye sorduk; "Bisikletimizin boyu ve modeli boyumuza kilomuza ve yaşımıza uygun olmalı, yükseklik ayarları doğru yapılmış olmalıdır. Bu konuda iyi araştırma yapmalı kullanacağımız bisikletin bize uygun olduğundan emin olmalıyız" 30 yıllık bisiklet satıcısı Erdal Şentürk de "Bu işi kahve alışkanlığımız olmadığı için sürdürüyoruz. Eskiden bisikletler kiraya verilirdi. Şimdi insanları bisikleti alabiliyor o nedenle kiralık bisiklete binme yok. Tamir işleri de çok yavaş. Bisiklet alışkanlığı çok önemli. Aslında insanlar bisiklete binmeyi alışkanlık yapsa trafik diye bir sorun da kalmaz bana göre" dedi. Yaklaşık 60 yılını bisiklete adamış Cemal Yantur'un oğlu Kenan Yantur'a ait Cantur ticarete uğruyoruz. Pazar Mahallesi Pazar Cami sokaktaki adresinde. Hakkı Başaran'ı usta bisiklet tamiriyle uğraşırken buluyoruz. "Ben 53 yaşındayım. Cemal amca rahmetli ben çocukken burada bisikletle uğraşırdı. Bisiklet kiralardı. Tamir ederdi. Satardı" diye anlattı eskileri.

Bankalar Caddesi'nde faaliyetini sürdüren Erdal Şahin, bisikletin önemli bir kültür olmasına karşın Samsun'da bu kültürün anlaşılamadığından dert yandı. "Bisiklet spordur, sağlıktır. Trafik sorununa çaredir ama ne hikmetse bu olgu Samsunumuzda keşfedilememiştir. Samsun'da bisiklete yazın 2 ay, o da çocuklar biner. Neden kışın binilmezmiş bisiklete bilemiyorum doğrusu. Eskiden herkes bisiklet isterdi. Çocuklara bisiklet hediye edilirdi. Şimdi bilgisayar oyunlarına mahkum ediliyoruz. Kimse spor yapmıyor, sosyalleşmiyor. Daha iyi bir toplum, daha iyi bir çevre için herkese bisiklet gerekiyor" diye üzüntülerini dile getirdi.

Bir firmada kuryelik yapan Hüseyin Algan adlı genç bisikletle ulaşımın kolay ve seri olduğunu söylerken, "Bisikletin tadını alanlar ondan vazgeçemez. Hem pratik, hem sportif bir ulaşım aracı. Ben herkese tavsiye ederim" sözleriyle Samsun'da da bisiklet alışkanlığı kazanılmasını söyledi.

62 yaşındaki Cemal Durukan'ın bisiklet sevdası ise sadece sağlık sorunundan kaynaklanıyordu. Cemal Durukan, şiddetli romotizmal ağrılardan şikayet ederken kendisine bisikleti önerdiklerini söyledi. Durukan, "Herkes kendisinin doktoru olsun. Samsun çok rutubetli yer. Romatizmalı çok benim gibi. Bu ağrılarımdan romatizmalarımdan bu bisikletim sayesinde şifa bilabiliyorum. Pedal çevirmek çok iyi geliyor" sözleriyle yaşanmış deneyimini paylaştı bizimle.

Şevki YILDIRIM