Bor içeren maden suyu

Borlu maden suyu, bor minerallerinin doğal olarak bulunduğu yeraltı kaynaklarından elde edilen mineralli suyun bir formudur ve genellikle borlu maden suyu, doğal mineralli suya bor bileşiği (genellikle borik asit ya da boratlar) eklenerek elde edilen bir içecektir. Türkiye’nin Dünyadaki en büyük bor rezervine sahip olması nedeniyle yüzey ve yeraltı sularının borla karışabilme ihtimali de bizleri maden sularının bor içeriklerine odaklanmamıza itiyor. Borlu maden suyu, çeşitli marka ve üreticiler tarafından piyasaya her geçen gün sürülmektedir. Bu içecek, çeşitli mineral ve iz elementler içerirken, bor içeriği de özellikle vurgulanır.
Bu konuda asıl odaklanılması gereken konu ise bor tüketim miktarının ne kadar olması gerektiğidir çünkü bor içeren maden suyu tartışmasından sonra insanların ortaklaşa merak ettiği bir diğer konu ise günlük bor tüketim miktarının ne kadar olması gerektiği oldu. Ancak, bu soruya kesin bir cevabı bulmak oldukça zordur çünkü farklı kurumlar tarafından belirlenen farklı referans değerleri bulunmaktadır. Bor tüketimiyle ilgili standartlar, ülkelerin gıda güvenliği ve sağlık standartlarına bağlı olarak düzenlenmektedir. Bu standartlar, ülkenin coğrafi şartları, su kaynaklarında bulunan mineral miktarı ve toplumun genel gıda alışkanlıkları gibi faktörler göz önünde bulundurularak belirlenebilir.
Sonuç olarak, günlük bor tüketim miktarı için uluslararası düzeyde kesin bir standart bulunmamaktadır ve ülkeden ülkeye referans düzeyi değişebilir. Buna rağmen, birkaç sağlık kuruluşu tarafından belirlenen farklı referans değerleri bulunmaktadır ve şüphe durumlarında bu belirlenen referanslara başvurulabilir.
Türkiye Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda doğal mineralli sulara eklenebilecek maddelerin üst sınır değerlerini belli bir mevzuatlara göre belirlemiş olsa da bor için net bir ölçütü bulunmamaktadır. Öte yandan Dünya’nın çeşitli yerlerinde farklı ölçütler de bulunmaktadır:
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ): İçme suyu için günlük 2,4 mg/L. Yetişkinler için günlük alımı 1 - 13 mg/gün olarak belirlemiştir.
Avustralya Ulusal Sağlık ve Tıp Araştırmaları Konseyi: Yetişkinler için önerilen içme suyu miktarı, 4 mg/L olarak belirlemiştir.
Avrupa Birliği: Yetişkinler için önerilen içme suyu miktarı, 1 mg/L olarak belirlemiştir.
NIH: Yetişkinler için günlük belirlenen miktar, 20 mg/gün olarak belirlemiştir.
İsviçre’nin maden sularında "2" mg değerinde tespit edilen bor miktarını halkı için tehdit olarak algılayıp ürünleri geri göndermesi, Avrupa Birliği’nin almış olduğu kararını (1 mg/L) kararını standart olarak esas aldıklarını göstermektedir. Fakat, adı geçen Maden Suyu, referans olarak DSÖ ve EPA’yı (2,4 mg/L ve 4 mg/L) aldığından insan sağlığı için risk oluşturmayacak değerlere sahip olduklarını savunuyorlar. Yani uzun lafın kısası, maden suyunun “tehlikeli” ya da “sağlıklı” olup olmadığı, hangi kurumu baz aldığınıza göre değişiyor. Bu tartışmanın asıl nedeni, bor tüketimi hakkında uluslararası bir üst limitin olmamasından kaynaklanmaktadır.