Samsun'da son 10 yıldır bulunan hazinelerden sadece Amisos Hazinesi Samsun müzesinde sergileniyor. Şehirde bulunan diğer hazinelerin nerede olduğu ise bilinmiyor.
AMİSOS VAR ONLAR YOK?
Samsun'da yol ve inşaat çalışmaları esnasında bulunan tarihi hazineler nerede ve nasıl himaye ediliyor? Kültür ve Turizm Bakanlığı Samsun Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge kurulu kararı ile Kalkancı, Karasamsun ve Baruthane Mahallelerini kapsayan 3'ncü derece sit alanının sit alanı olmaktan çıkartılarak yapılaşmaya açılmasının ardından bu bölgelerde bulunan tarihi mezar odalarında bulunan hazinelerin akibetinin ne olduğu bilinmiyor.
1981 yılından itibaren faaliyet gösteren Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde Samsun ve çevresinde yapılmış olan arkeolojik kazılardan çıkan eserler sergilenirken, ayrıca Amisos mozaiği, Bronz heykel, ameliyatlı kafatasları, Amisos mezar odası buluntuları da (Amisos hazinesi) teşhir ediliyor.
TARİHİ HAZİNE BULUNMUŞTU
Bu yıl eylül ayında Samsun Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri ve Müze Müdürlüğü'ne ait ekipler tarafından yapılan incelemede Çalışmalar kapsamında yapılan incelemede, Helenistik döneme ait olduğu belirlenen toplam 9 mezar odası ortaya çıkarılmıştı.
Samsun'un İlkadım ilçesi Baruthane Mahallesi Bafra Caddesi üzerinde bir inşaatın temel kazısı çalışmaları sırasında Helenistik döneme ait olduğu tahmin edilen 2 bin yıllık tarihi mezarlar tespit edilmiş ve müze görevlilerinin kazısı sırasında ise 1 altın göz bandı, 1 çift küpe, 1 altın obol, 1 metal saç iğnesi, 1 metal halhal, 2 madeni ayna parçası, çok sayıda topraktan yapılmış ürün ve ürün parçaları bulunmuştu.
MÜZE MÜDÜRLÜĞÜNE GÖTÜRÜLMÜŞTÜ
2009 yılında ise Kalkancı Mahallesinde Müze Müdürlüğü'nden görevli arkeologlar çukurun mezar olduğunu tespit etmesi üzerine geniş güvenlik önlemi alınmış ve M.Ö. 2. yüzyılda Helenistik dönemden olduğu tahmin edilen mezarda kazı çalışması başlatılmıştı. İncelemede 3'ü bayan 5 kişiye ait mezar olduğu tespit edilerek, mezarlar tek tek açıldı. Yapılan kazıda çok sayıda altın tarihi eser çıktı.Eserler arasında diadem (taç), yüzük, kolye, küpe, koku şişeleri, ender bulunan çömlek tarzı tarihi eserler mezarlardan çıkarıldı. İlk belirlemelere göre mezarda Samsun'da daha önce bulunan paha biçilemeyen Amisos hazinelerine eş değer tarihi eserlerin olduğu konusunda bilgi verildi. Bulunan hazineler tutanak altına alındı ve incelenmek üzere Müze Müdürlüğü'ne götürüldü.
BU DEFİNELER NEREDE
sit alanı olmaktan çıkartılan 3 mahallede bulunan definelerin Amisos Hazinesi gibi Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde sergilenmemesi akıllarda soru işareti bırakırken, hazinelerin nerede ve nasıl himaye edildiğini kamuoyu merak ediyor.Konu ile ilgili Samsun Müze Müdürlüğü yetkililerinin ne cevap vereceği bilinmez iken, sergilenmesi halinde Samsun turizmine de katkı vereceği ortada olan tarihi eserlerin akibetinin ne olduğu konusunda kamuoyu resmi bir açıklama bekliyor. Öte yandan Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve müzeler Genel Müdürlüğünün resmi sitesinde Samsun Müzesinden kaybolan Ağırşak'ın da kaydı bulunuyor. Pişmiş topraktan yapılan ve Bafra İkiztepe kazılarında bulunan ağırşakın nasıl kaybolduğu gizemini korurken, yetkili müze çalışanları hakkında bir soruşturma açılıp açılmadığı ise bilinmiyor.
ABD'liler AMİSOS'U KEŞFETMİŞLER
Bazı sitelerde yer alan haberlere göre Soğuk savaş döneminde ABD'nin Rusya'yı dinlemek üzere 1956 yılında Samsun'da kurduğu Amerikan Radar Üssü'nde görevli bazı askerler, tam 57 yıl sonra Amisos hazinelerinden bir bölümünü ülkelerine kaçırdıklarını 57 yıl itiraf etmişlerdi. ABD'li askerler, hatıralarını paylaştıkları sitede buldukları 3 metre genişliğindeki mağarada tünele rastladıklarını aktarmışlar ve "Mağaranın içi 4 metre yükseklikteydi. İçeri girdik ve yürüdük. Tünel aşağı doğru ilerliyordu. Ancak ışığımız olmadığı için ilerleyemedik. Daha sonra fenerle aynı yere gittik. İçeride duvarlara işlenmiş bazı şekiller vardı" dedi.
Tünelde ilerlerken insana ait olan ve toz haline gelen kemikleri gördüklerini de anlatan askerler, "Ancak kafatası sağlamdı. O kafatasını aldım ve birlikteki odama getirip masama koydum. Kafatasının üzerinde balta, kılıç, keser veya kılıçla yapıldığını sandığım bir delik vardı. O mağaraya halat ve el fenerleri alarak tekrar gittik. Tünelde biraz daha derine indik. Sonra buranın o dönemde yaşayanlar tarafından kaçış tüneli olarak inşaa edildiğini tahmin ettik. O bölgede Roma dönemine ait sikkeler ortaya çıkarıldı. Bende de bir sikke var" diyerek yaşadıklarını aktardı.
FERHAT SOY