Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Bölümü Öğretim Üyesi, Mehmet Aydın Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plastik Cerrahi Klinik Şefi Doç. Dr. Ethem Güneren, hasat mevsiminde tarım makineleri ile yaralanmaların sıkça yaşandığını, kopan uzvun yerine dikilmesi için ''çift poşet'' kuralının iyi bilinmesi gerektiğini söyledi. Doç. Dr. Güneren, traktör, patos, silaj makinesi gibi yüksek enerjili çalışan ziraat aletlerine el, bacak, kol, parmak kaptırma gibi yaralanmaların çok fazla yaşandığına işaret etti.
Sadece Samsun ve bölgesinde her yaz yaklaşık 20 çocukta traktör ve patos kayışına ellerini kaptırmaları sonucu parmak kopmaları yaşandığını, 5-7 kişide kol, bacak veya el kopmaları meydana geldiğini anlatan Güneren, kopan uzuvların en az yarısının, sağlıklı taşınmaması nedeniyle yerlerine dikilemediğine işaret etti.
ÇİFT POŞET KURALI
Uzuv kopmalarına neden olan yaralanmalarda çift poşet kuralını herkesin çok iyi bilmesi gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Güneren, kopan parçanın öncelikle suyla temizlendikten sonra nemli bir beze sarılarak bir poşete konulması, ardından bu poşetin de içinde buz olan bir başka poşete veya torbaya konulması gerektiğini anlattı.
KOPAN ORGAN CANLI KALMALI
Bu şekilde taşınmaların kopan parçanın canlı kalması ve yeniden yerine dikilmesi için hastaya zaman kazandırdığının altını çizen Güneren, şu bilgileri paylaştı; ''Kopan parça doğrudan buza, suya temas etmemelidir. Islak beze sarıldıktan sonra poşete konur, poşetin ağzı kapatılır bu poşet içinde buz bulunan ikinci bir poşete konur. Bu şekilde taşınan parçaların ameliyatla tutturulması imkanı, ihtimali daha yüksektir. Bu durumda kopuk parçanın taşınması için zaman kazanılmıştır. Yani 8 saat gibi sürelerle bu parça canlılığını korur. Ancak çift poşet kuralına göre soğuk uygulanmamış şekilde taşınan, sıcakta, oda ısısında taşınan parçaların en fazla 2-3 saat içinde tutturulması lazımdır, aksi takdirde dokuda çürüme görülmektedir. Parçanın kirli oluşu ise enfeksiyon açısından çok ciddi risk oluşturur.''
KALICI SAKATLIĞIN ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR
Kopan uzuv yerine dikilse bile kalıcı sakatlıkların önüne geçilemediğini söyleyen Doç. Dr. Güneren, tarım makinelerinin kullanımında dikkatli olunmasını, özellikle çocukların bu konuda korunması gerektiğini ifade etti. ''Bu tür yaralanmalarda kalıcı bir sakatlık durumunun söz konusu olduğunu özellikle vurgulamak istiyorum'' diyen Güneren, şöyle devam etti; ''Bu çocukların, bu insanların traktör ve diğer tarım aletlerinden yaralanmaları önlenebilir bir yaralanmadır. Traktörün kayış olan o bölgesine küçük bir plastik veya teneke parça konularak koruyucu kapak yapılabilir. Çocukları traktör çalışırken yalnız bırakıyorlar. O kopan, kırılan parçalanan parmaklar asla eskisi gibi olmaz. Bu çocuklar askerlik yapamazlar, bu çocuklar polis, subay olamazlar. Kalıcı bir sakatlıktır. İşe güce manidir. Özürlü bir insan oluşturur. Her ne kadar biz ameliyatla bunu iyileştirmeye çalışsak bile kalıcı sakatlık çok büyük risktir. Yerine takılan bu uzuvların, gerçekten işlev görmesi, kıvrak hareket etmesi mümkün olmamaktadır. Sadece yerinde var olan kaba duyusuz, az hareketli el, ayak, bacak yapabilmekteyiz. Bu da daha büyük bir sakatlık tablosu demektir.''
Tarım makineleriyle yaralanmaların ağır olduğunu uzvun kaybolması önlense bile kalıcı sakatlıklarla yüzleşmenin zor olduğunu ifade eden Doç. Dr. Güneren, tarım makineleri ile çalışırken dikkatli olunması gerektiği uyarısını yineledi.