"Tarih yalan söylemez
Düzenbazlar saptırır
Bilimden uzak tutulan halk
Yalana tez kanar."
Ayaklanma, Abasan Aşireti Reisi Seyit Rıza liderliğinde, asker ve vergi vermek istemeyen diğer aşiretlerce de desteklenen bir grup tarafından 20-21 Mart 1937 gecesi Harçik Köprüsünün yıklılması, köprüyle Kahnut bucağı arasındaki telefon hattının kesilmesi ve bölge karakoluna düzenlenen saldırı ile başlar, Teğmen İsmail Hakkı komutasındaki 33 askerin tümü öldürülür. 27 Mart 1937 tarihinde Tunceli- Erzincan yolundaki bir köprü Haydaran ve Dermenan aşiretleri tarafından yakılır. Askeri birliklerin aralarındaki bağlantıların kurulmaması için asiler tarafından bölgenin telefon hatları kesilir. Jandarma birliklerine pusu kurulur. Seyit Rıza bizzat Sin Karakolu'nun da basılması için asi milislere emir verir. Bölgedeki 9. Seyyar Jandarma taburunu da baskın düzenlenir. Kendi vatandaşlarından kurulu, düzensiz güçlere karşı savaşmak üzere eğitilmemiş askeri kuvvetler kendilerini korumakta zaafiyet içine düşerler. Birçok askeri birlik basılarak askerler öldürülür veya yaralanır. Asiler malazgirt köprüsünü tahrip ederler.
İsyan başlamıştır. Başta Kureyşan aşireti olmak üzere Demenan, Haydaran ve Yusufan aşiretlerinin katılımı ile iyice genişler, isyancıların sayısı 6 bini bulur. Alpdoğan'ın düzenlediği ilk harekât büyük bir başarısızlıkla sonuçlanır. Aşiretler de bunun verdiği cesaretle tamamen silahlanırlar. isyanı bastırmak iyice zorlaşır. Alpdoğan 20 bin asker ile bölgeye gider fakat dağları bir türlü aşamaz. Bunun sonucunda bir hava saldırısı düzenlenmesine karar verir. Hava kuvvetleri'nden 3 uçak filosu ile havadan saldırı gerçekleştirilir. İsyancıların saklandıkları en büyük yer olan Laş mevkii yerle bir edilir. Harekât sonrasında askerler bölgeye girmeyi başarırlar.
Bunun üzerine Seyit Rıza, bölge halkına zarar gelmesin diye Haydaran, Kureyşan, Demenan, Yusufan, kırgan Kürt aşiretleri reisi ile birlikte teslim olur ve harekât 13 Eylül 1937'de sona erer. Ayaklanmayı bastıran bu askeri harekât, "1. Dersim Harekâtı" olarak adlandırılır.
Asilerin yargılanması 15 Kasım 1937 günü sona erer. Ayaklanmanın lideri Seyit Rıza ile birlikte Seyit Rıza'nın oğullarından, 16 yaşındaki Resik Hüseyin, Kureyşan-Seyhan Aşireti Reisi Seyit Hüseyin, Yusufanlı Kamer Ağa'nın oğlu Fındık Ağa, Demenan Aşireti Reisi Cebrail Ağa'nın oğlu Hasan Ağa, Kureyşanlardan Ulkiye'nin oğlu Hasan ve Mirza Ali'nin oğlu Ali Ağa idam edilir. Çok sayıda Kürt ayaklanmacı değişik hapis cezalarına çarptırılır. Ancak olaylar durulmaz. 1938 yılında Kureyşan aşireti intikam için diğer Kürt aşiretlerini silahlanmaya davet eder ve yeni bir isyan başlar. Bunun üzerine girişilen "2. Dersim Harekâtı" (2 Ocak-17 Ocak 1938) ile ayaklanma tamamen bastırıldıysa da direniş amacıyla kırsal alanda kalanların isyan girişimleri 1948 yılına kadar sürmüştür.
Harekât sonucunda resmi verilere göre 13 bin 160, çeşitli Kürt kaynaklarına göre ise 40 bin sivil yaşamını yitirmiş, 2 bin 248 hane, 11 bin 818 kişi başka yerlere sürgün edilmiştir.