Bir insanı gönülden sevmek, onun iyiliğini istemek, iyi ve kötü gününde yanında olmak ve ona yardımda bulunmak dostluktur.
Dostluğun temelinde sevgi, paylaşma, kader ve keder birliği vardır.
Dostluk anlayışına en güzel örnek ensar-muhacır kardeşliğidir.
İçini dökmek, sırları paylaşmak, iyi ve kötü günde kader birliği yapmak insani bir ihtiyaçtır.
Her birimizin zaman zaman teselliye, okşanmaya, takdir, tebrik ve teşvik edilmeye ihtiyacı vardır. Bunlar dostlar sayesinde gerçekleşebilir.
Dostluk, gelip geçici değil süreklilik arz eder..
Menfaatlara, çıkar ilişkilerine, günlük hesaplara bağlı olarak kurulan dostluklar Kur’ani dostluklar değildir.
Dostluğun devamlı olması için iyilik yapmanın, hoşgörülü ve sabırlı olmanın önemli olduğu Kur’anda belirtilmektedir.
Samimi, inançlı ve ihlaslı dostların, insana dünyada olduğu gibi ahirette de faydası olacaktır.
Müminleri dost edinen ahirette sevinecek, zalimleri dost edinen ise üzülecektir.
Dostlar insanı vezir de eder rezil de eder.
Bu nedenle Peygamberimiz hilekar dosttan Allaha sığınmıştır.
Karakteristik özellikleri itibariyle üç tip dost vardır.
Birincisi hakiki dosttur ki; kendisi için istediğini dostu için de ister.
Dostunun başına gelen musibete üzülür.
Onun derdi ile dertleşir.
İyi ve kötü gününde birlikte olur.
Peygamberimiz; “Arkadaşların hayırlısı arkadaşına faydalı olandır” buyurmuştur.
Tercih edilecek dostluk budur.
İkincisi menfaatlere dayalı dosttur ki, menfaati olduğu sürece dostluğu devam eder, sonra da dostluğu biter.
Bu tip insanlar menfaatıyla dostturlar.
Günlük hesapların peşindedirler.
Hiç beklemediğimiz bir anda bizleri çok küçük menfaatlara satabilirler.
Üçüncü tip dostluk ise hilekar dostluktur.
Bu dostluk çok tehlikelidir.
İnsana dost gibi görünür ama esasen düşmandır.
Fırsat bulunca aleyhte konuşur, kusurları ve gizli halleri ifşa eder, güzellik ve iyilikleri de gizler.
İkinci ve üçüncü tip olarak bahsettiğimiz insan türü ile dostluk kurulmamalıdır.
Dost edinme konusunda Kur’an ve Hz. Peygamberin Sünneti bizim için rehber olmalıdır.
Tövbekar olanlar, ibadet edenler, şükredenler, hamd edenler, sabredenler, oruç tutanlar, rüku edenler, secde yapanlar, doğruyu ve güzeli tavsiye edenler, kötülük ve çirkinliklerden uzaklaştıranlar, özünde, sözünde ve işinde doğru olanlar, fakir fukara, garip gurabanın hali ile ilgilenenler, ırzlarını ve iffetlerini muhafaza edenler, Allahı çokça zikredenler, boş sözlerden yüz çevirenler, emanetlere riayet edenler, dost edinilecek insan tipleridir.
Bunlar aynı zamanda Allahın da dostlarıdır.
Peygamberimiz; “Ancak müminleri dost edinin.
Yemeğinizi de ancak muttaki insanlar yesin.
Salih dost koku satan kimse gibidir.
Bu kimsenin sana bir hayrı dokunmasa bile kokusu isabet eder.
Kötü dost ise demirci körüğünü çeken kimse gibidir.
Onun siyahlığından sana bir şey dokunmasa bile dumanı zarar verir” buyurmuştur.
Dostluğun kurulmasında esas kriter, güvenilen olmak ve güven duymaktır.