Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, egzoz gazı emisyon ölçümünü yaptırmayan araçların trafikte otomatik saptanıp cezai işlem uygulayacağı Egzoz Gazı Emisyon Denetim Sistemi, 1 Ocak 2020 itibarıyla Ankara'da, altı ay içerisinde ise Türkiye genelinde hayata geçecek. Bu yıl, egzoz gazı emisyon ölçümü süresi gelen araç sahiplerinin, yeni uygulamayla ve artacak cezayla karşı karşıya kalmaması için ölçümlerini yıl sonuna kadar yaptırması gerekiyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgiye göre, Çevre Kanunu'nun 20'nci maddesi gereğince yönetmelikle belirlenmiş olan trafiğe kayıtlı araçların egzoz gazı emisyon ölçümünü yaptırması gerekiyor. Türkiye'de trafiğe kayıtlı 23 milyon 44 bin araçtan yaklaşık 17 milyon 500 bini egzoz emisyon ölçümüne tabi tutuluyor. Bu araçlardan otomobiller (ticari hariç) ilk 3 yaştan sonra iki yılda bir periyodik ölçüme tabi olduğu için her yıl yaklaşık 11 milyon aracın egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırması gerekiyor. Diğer taraftan yıpranma, icra, kaza, trafikten çekme, yurt dışına gitme gibi nedenlerle yaklaşık 500 bin araç fiilen trafiğe çıkmıyor. Geçen yıl 8 milyon 545 bin aracın egzoz gazı emisyon ölçümü yapılırken, yaklaşık 1 milyon 400 bin araç sahibi ölçüm yaptırmadı.
Ölçüm yaptırmayan araçlar trafikte otomatik olarak saptanacak
Bakanlık, insan ve çevre sağlığını tehdit eden, kış şartlarında ısınmadan kaynaklanan hava kirliliği ile etkisini daha da artıran motorlu taşıt kaynaklı kirliliği önlemek ve vatandaşların artacak cezayla karşı karşıya kalmaması için harekete geçti. Bu kapsamda otomatik plaka tanıma sistemi olan Egzoz Gazı Emisyon Denetim Sistemi (EGEDES), 1 Ocak 2020 itibarıyla Ankara'da, 6 ay içerisinde de Türkiye genelinde hayata geçecek. Söz konusu sistemle denetimler daha da artırılacak. Plaka tanıma sistemiyle, egzoz emisyon ölçümünü yaptırmayan araçlar trafikte otomatik olarak saptanacak ve cezai işlem uygulanacak.
Emisyon yaptırmayana SMS ile uyarı
Kısa süre içinde egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan 1 milyon 555 bin 556 araç sahibine Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Takip Sistemi üzerinden uyarı mesajı gönderildi. Kanun kapsamında egzoz emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 1546 lira, standartlara aykırı emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine ise 3 bin 93 lira idari para cezası uygulanıyor. Bakanlık, bu yıl motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan hava kirliliğinin önlenmesi amacıyla gerçekleştirdiği denetimlerde, uyarılara rağmen ölçüm yaptırmayan ve gürültü kirliliğine sebep olan 3 bin 678 araç sahibine toplam 10 milyon 483 bin lira idari para cezası uyguladı.
Yılbaşından itibaren cezalar artıyor
Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan araç sahiplerine uygulanacak idari para cezası da 1 Ocak 2020'den itibaren artacak. Yılbaşından itibaren ölçüm yaptırmayan araç sahiplerine 1895 lira, standartlara aykırı emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine ise 3 bin 790 lira ceza uygulanacak. Ayrıca manipülasyona sebebiyet verdiği tespit edilen cihazlar, sistem üzerinden kapatılarak ölçüm yapmalarına izin verilmeyecek.
Egzoz emisyon ölçümü yapılan istasyonlar sıkı takibe alınacak
2020 yılı içerisinde egzoz gazı emisyonu ölçümlerini kurallara uygun yapmayan yetkili istasyonlara da idari para cezası uygulanacak, gerekirse iş yerleri kapatılacak. Yetkili istasyonlarda görevli ve sisteme kayıtlı olan, ölçümlerini kurallara uygun yapmayan ve iş yerinin kapatılmasına sebep olan istasyon sahibi, yetkilisi ve personelinin, yeni istasyon açmasına veya başka istasyonda çalışmasına izin verilmeyecek. Bu kişilerin tüm belgeleri iptal edilecek. Araç ilk trafiğe çıkarıldığında, takılı egzoz sistemi ve katalizörleri sökülmüş veya standartlara uygun değilse, araç sahiplerine 1912 lira idari para cezası uygulanacak.