Emlak piyasasında ibre büyüyen şehirlere kaydı

ABD'deki New York State Üniversitesi'nde akademisyen, Fordham Üniversitesi Uluslararası Politika Çalışmaları Merkezi'nde araştırmacı olarak görev yapan, Nijerya Merkez Bankası'nın da danışmanlığını yürüten Özsöz, ilginç sonuçlara ulaştı. TÜİK, Bankalar Birliği ile Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) verilerini inceleyen İzmirli iktisatçı, bu yılın ilk 10 ayında ülke genelinde konut satışlarının, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 1.3 azaldığına dikkat çekti.

Emlakta arz ve talebin eski metropollerden yeni büyük şehirlere kayma eğiliminde olduğunu söyleyen Yrd. Doç. Dr. Özsöz, “Konut satışları Ankara'da yüzde 7, İstanbul'da yüzde 5.7, İzmir'de yüzde 4.5 azaldı. En hızlı düşüş, yüzde 8.88'le Eskişehir'de yaşandı. Satışların en çok arttığı illerin başında ise 2012 yılında yürürlüğe giren kanun kapsamında, 30 Mart 2014 yerel seçimleriyle büyükşehir statüsüne geçenler yer alıyor. Bunun en çarpıcı örneği, Diyarbakır ve komşusu Şanlıurfa. Eski büyükşehirlerden Diyarbakır'da satışlar yüzde 7.2 düşerken yeni büyükşehir olan Şanlıurfa, yüzde 21.2'lik artışla birinci sırada. Aynı şekilde yeni büyükşehirlerden Denizli, Manisa, Aydın, Balıkesir, Hatay, Kahramanmaraş, Trabzon ve Mardin'de konut satışları, ülke genelinin aksine arttı. Bu tablo konutta arz ve talebin, büyüyen ve gelişme eğilimindeki kentlere yöneldiğini gösteriyor. Bu kayma, inşaat sektörünün yönünü değiştirmeye devam edecektir.” dedi.

Emre Özsöz, konut satışlarının finansmanına ilişkin tespitlerde de bulundu. Şu anda 1.8 milyon kişinin konut kredisi bakiyesi olduğunu, bankalara toplam borç miktarının 111 milyar TL'yi aştığını dile getirdi: “Türkiye Bankalar Birliği'nin verilerine göre eylül ayı itibariyle 41 kişiden birinin bankalara konut kredisi borcu var, ortalama kişi başına konut kredisi kullanım tutarı 61 bin TL civarında. GYODER'in ekim rakamlarına göre de markalı konut satışlarında bedelin yüzde 14'ü banka kredisiyle karşılanıyor, yüzde 45'i senetle borçlanılıyor, kalan yüzde 41'i peşin ödeniyor. Ev alırken satış bedelinin yüzde 59'luk bölümü için borçlanıyoruz.” CİHAN