Sektörlü ilgili araştırmaları bulunan serbest piyasa ekonomisi uzmanları tarafından hazırlanan raporda, 800 bin tonluk rekoltenin söz konusu olduğu yılda, üretici bazındaki alım fiyatlarının tatmin edici olduğu hatırlatılarak, 31 Ağustos’ta tamamlanacak 2019-2020 sezonundaki dış satımda da 330-340 bin tonluk iç fındık ihracatı ile tarihi bir rekora imza atılmasının muhtemel olduğu bildirildi. TMO’nun 2019 ürünü piyasasında en önemli aktörlerden biri haline geldiğine dikkat çekilip, son açıklamasının da hatırlatıldığı raporda özetle şu görüşlere yer verildi: TMO’nun açıklamasında; sezon öncesi ilan edilen fiyatlar, ürün değerinin düşmesini önleme amaçlı olduğu bildirilmiştir. TMO’nun kooperatif, birlik veya üretici örgütü değil, kendine ait sermayesiyle alım, satış, ithalat ve ihracat faaliyetleri yürüterek üretici ve tüketici arasında denge sağlayan, piyasaları düzenleyen bir İktisadi Devlet Teşekkülü olduğu ifade edilmiştir. Kanun gereği, kar payı ödeme veya zarar edildiğinde zararın üreticiden tahsil edilmesinin söz konusu olmadığı deklare edilmiştir.
25 bin kişiye istihdam sağlanıyor
TMO, Türkiye’ye milyarca dolar net döviz girdisi sağlayan ve Karadeniz Bölgesi’nde yaklaşık 25 bin kişiye istihdam sağlayan ihracatçı-sanayiciye rakip mi olmak ister gibidir. Bu da sistemin özüne, aykırıdır. Artık serbest piyasa düzeni terk edilecek ve TMO kâr gayesi ile piyasaya müdahil olacak ise, fındık ihracatçısı ve sanayicisi bu bilmelidir. TMO’nun açıklamasında da belirtildiği gibi, ofis kooperatif, birlik veya üretici örgütü değil, bir İktisadi Devlet Teşekkülü’dür. Doğal olarak onunla hiçbir özel sektör şirketi veya kuruluşunun rekabet edebilme şansı da yoktur. TMO yetkililerinin, en modern makine, ekipman ve teknoloji kullanarak dünyada büyük başarılara imza atmış, ihracatın bu seviyelere gelmesini sağlamış Türk Fındık İhracatçısı ve Sanayicisini unutmuş şekilde hareket etmesi doğru değildir.