Formda kalmanın şifresini çözdüler

Bilgisayar yazılımı, bele takılan küçük bir ivmeölçerin gün içinde kaydettiği fiziksel aktivitelerin kalori hesabına çevrilmesine imkan tanıyor. Böylece kişinin aldığı besinler ile hareketlerinin oranı otomatik olarak hesaplanabiliyor.

Ayrancı Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencileri Işıl Puralı ve Destina Büyükgenç'in fizik öğretmeni Soner Cengizoğlu'nun danışmanlığında geliştirdiği ''Bugün Kaç Kalori Harcadınız?'' isimli projeleri 43. TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Arası Proje Yarışması'nda uygulamalı fizik alanında Ankara bölge birincisi seçilerek, finalde yarışmaya hak kazandı.

Projeyi geliştiren öğrencilerden Puralı, şişmanlıkla mücadelede temel unsurun kişinin günlük enerji ihtiyacı ile kalori alımı arasında dengenin kurulması olduğuna işaret etti.

Bütün gıdaların porsiyon veya gram başına ne kadar enerji içerdiklerinin ayrıntılı olarak hesaplamanın mümkün olduğunu dile getiren Puralı, ''Ancak bireylerin günlük hayatlarında ne kadar enerji sarf ettiklerini nicel olarak ölçmek kolay değil, hatta sıradan bir insanın günlük hayatı için imkansızdır'' dedi.

''Bir insan günde ne kadar enerji harcar?'' sorusunu bilimsel metotlarla tam olarak yanıtlamak için çalışmalara başladıklarını anlatan Puralı, çalışmalarında ODTÜ'de çipler üzerine çalışmaların yürütüldüğü Mikroelektromekanik Sistemler Merkezi'nden de destek aldıklarını söyledi.

İçinde çip barındıran bir ivmeölçer yardımıyla kişinin gün boyu tüm hareketlerinde harcadığı enerji kişiye özel hesaplayabildiklerini belirten Puralı, ''Projemizde iki farklı algoritma geliştirdik. Bir algoritmamız yürüme ve koşma, diğer algoritma da ayakta durma ve yatma konumlarını ayırt edebiliyor. Böylece kişinin saniye cinsinden ne zaman hangi işi yaptığını kaydedebiliyoruz'' dedi.

-''Sporculara özel versiyonlar da çıkarılabilir''-

Bu sistemi kullanarak bir kişinin günlük ne kadar enerji harcadığını otomatik olarak hesaplayabileceklerini belirten Puralı, şöyle devam etti:

''Kolay taşınır, küçük boyutlu, üç eksenli bir ivmeölçer kullanarak, deneklerin fiziksel aktivitelerini kaydettik. Bu kayıtlardan geliştirdiğimiz bazı algoritmaları kullanarak; deneğin yatma, oturma, yürüme, koşma, merdiven çıkma, merdiven inme aktivitelerine ait süreleri belirleyip, enerji sarfını kesintisiz, güvenilir ve kişiye özel biçimde hesaplayabilen bir yöntem geliştirdik.

Kişinin her aktivitesinden elde ettiği skorlar, kilo, yaş ve cinsiyete göre belirlenen bir fonksiyonla işlendikten sonra enerji harcaması sayısal olarak belirlenebiliyor. Diyetisyenler bu verileri kullanarak günlük enerji harcamasını dikkate alarak kişiye özel programlar çıkarabilecekler.

Projenin danışmanı Soner Cengizoğlu da çip barındıran ivmeölçer cihazının vücuttaki en sabit bölge olan bel kısmına bağlandığında kişinin günlük yaşamındaki tüm hareketlerinin yazılım vasıtasıyla bilgisayara aktarılabildiğini anlattı. Cengizoğlu, bu kayıtların her birinin belli katsayı ile çarpılarak günlük enerji tüketiminin kişiye özel hesaplanabildiğini belirtti.

Cengizoğlu, projedeki ana amacın ölçüm ve analiz işlemlerini kesintisiz yapan bir cihaz geliştirmek olduğunu sözlerine ekledi.