Muhteşem Süleyman"ın Muhteşem Yüzyılı
Said-i Nursi"nin Hür Adamı
Gündemde var.
Anladığımız kadarıyla;
Önceki kamuoyunu kıpırdatıyor;
Öteki de derin devlettekileri.
Muhteşem Yüzyıl"a gelecek yazıda değineceğim.
Benim Hür Adam üzerinde diyeceklerim var;
Konuyu dar bir alanda eleştireceğim:
Uluhakan Abdülhamit ve Mustafa Kemal açısından
Film üzerinde kısa gezinti yapacağım.
Abdülhamit, istibdat
yargısız infazla suçlanıyordu.
Eleştirenlerin başında Eşref Edip
M. Akif Ersoy
Said-i Nursi vd isimler geliyordu.
Said-i Nursi hürriyet motifini ön plana alıyor:
Ekmeksiz yaşarım hürriyetsiz yaşayamam!
diyor.
Bunu ne zaman söylemiş dersiniz?
Normal şartlar altında iken mi söylemiş?
Hayır!
Padişah Abdülhamit döneminde;
Gizli hafiyeler!
Nizameddin Nazif Tepedelenlioğlu"na göre;
İmparatorluğumuzun içinde
dünyanın her tarafında olup bitenleri
dakikasında öğrenip incelemeden,
kıymetlendirmeden
koskoca bir devleti edere etmek mümkün mü?
meshur YILDIZ ISTIHBARAT TESKILATI kurmuş
işte Said-i Nursi Ermeni Komutacıların ağzını kullanarak;
Abdülhamit"in bu teşkilatına istibdat diyor.
Yani yargısız infaz diyor.
Said-i Nursi de hürriyet istiyor.
Ulusal Parti Başkanı Ekinci filmi eleştiriyor:
''Hür Adam filmi işte Türk düşmanı
Arkasında Atatürk ve Cumhuriyet düşmanı güçler
onların işbirlikçileri vardır''
Atatürk'le tartıştığı sahnenin öne çıkarılıyor,
Gazeteci Sami Çorakçı da diyor ki;
Kimileri Bediüzzaman"ın Atatürk dostu olduğunu;
O"nun bir İslam kahramanı olduğunu;
kimileri de Bediüzzaman"ın asla Atatürk"le dost olmadı diyor.
Nurcular, Okuyucular, Yazıcılar, Med Zehra, Fethullahçılar,
Zafer Grubu, Kürtçü Nurcular, Aczimendiler vb.
Gerçi Atatürkçülerin baskıları sonucu Nurcu gruplar
Atatürkçü görünüyor.
Atatürk"ün askeri ve siyasi bir dahi olduğunu kabullenmezler.
Said Nursi verdiği mücadelede Atatürk"le anlaşamamış;
ömrünün 28 yılın bunun için hapislerde ve sürgünlerde geçirmiş.
Bediüzzaman"ın eserlerine baktığımızda
Atatürk"ü, Dost ve İslam âlemi kahramanı Paşa Hazretleri olarak görür
ya samimi değiller
ya da takiyye yapıyorlar.
Said-i Nursi'nin Atatürkle yaptığı konuşma
Türk siyasal hayatına damga vuracak cinstendir.
Said-i Nursi Atatürk tarafından TBMM"ye davet edildi.
Said Nursi için:
Hoş geldiniz' töreni yapıldı.
M. Kemal Milletvekillerini TBMM"ye çağırdı
Said-i Nursi'ye dönerek:
Sizin gibi kahraman bir hoca bize lazımdır.
Sizi yüksek fikirlerinizden istifade etmek için buraya çağırdık.
Geldiniz, en evvel namaza dair şeyleri yazdınız,
aramıza ihtilaf verdiniz der.
Bu sözlere karşı Bediüzzaman,
daha şiddetli ve daha kararlı bir ses tonuyla şu cevabı verir:
Paşa! Paşa! İslamiyet"te ,
imandan sonra en yüksek hakikat namazdır.
Namaz kılmayan haindir, hainin hükmü merduttur.
Bediüzzaman hayatta iken yayınladığı eserlerinde
Ankara"yı terk ederek Van"ın Erek Dağlarına inzivaya çekilmişti.
Bediüzzaman, 1926-1960 arası
ömrünün çoğunu Atatürk karşıtlığı sebebiyle
ya cezaevlerinde ya da sürgünlerde geçiriştir.
Bu ders ve özür olayını Said-i Nursi şöyle anlatır:
Bir zaman dünyanın büyük bir makamını işgal eden
bir küçük adama bu dersi verdim.
Fakat ben enaniyetten nefsimi kurtaramadığım içindir ki,
çok sarstı;
fakat intibaha gelmedi.
Mektubattaki Desise-i şeytaniyeyi ona ders vermiş,
konuşmamız üç saatten fazla sürmüştür.
Bana ilişemedi ve tarziye vermeye mecbur kaldı..
İşte Said-i Nursi Mustafa Kemal"le sohbet etmiştir.
Dolayısıyla İskilipli Atıf Hoca kadar rejim düşmanı görülmemiştir.
Bu meclis konuşması gerçekse
Mustafa Kemal tarafından meclise çağrılmışsa
Bu bir dostluğun ifadesidir.
Bir de Said-i Nursi"nin asker Enver Paşa ilişkisi var.
Gençliğinde rahibe okulunda okuyan Weld aslen bir İngiliz.
1980 li yılların başında Risaleleri okuyarak Müslüman olmuş;
Şükran Vahide adını almış.
Bu rahibe asıllı hanım kitabında:
Bediuzzaman"ın takipçisi olduğunu ileri süren gruplar;
bugünlerde sürekli Ahrarcılığından dem vuruyor.
Sadi Nursi, her konuda uyum sağlamasa da
çeşitli konularda İttihatçılarla işbirliği içindeydi.
Enver Paşa"nın oldukça yakın dostuydu;
muhtemelen Enver Paşa"ya bağlı olan Teşkilat-ı Mahsusa için çalışmıştı.
Said Nursi"nin ilk eserlerinde Namık Kemal"in fikirleri
kullandığı terminolojinin tesiri açıkça görülür.
Anlaşılan bu fikri oluşumda Vali Tahir Paşa"nın oğlu
Cevdet beyle kurulan arkadaşlık da önemli bir rol oynamış.
Tahir Paşa"nın Van Valiliği de yapan büyük oğlu Cevdet Bey
Enver Paşa"nın kız kardeşlerinden biri ile evliydi.
İttihat Terakki"de de önemli bir yere sahip.
Bediüzzaman, Tahir Paşa"nın evinde Paşa"nın ailesinin bir ferdi gibiydi.
Bediüzaman"ın dostluk kurduğu Paşa"nın büyük oğlu Cevdet Bey
1. Dünya Savaşında birlikte çalışmıştı diye yazıyor. syf.55
Meşrutiyet ilan edilince Selanik"te kutlamalar sırasında Said Nursi"nin
Meşrutiyet yanlısı ateşli bir nutuk söylediği oldukça iyi bilinen bir olay.
Enver Paşa ile Said Nursi"nin ilk olarak 1908 yılında
Selanik"teki bu kutlamalar sırasında tanışmış olmaları kuvvetli bir ihtimal!
bu yakınlığın söz konusu cemiyete mensup bazı şahıslarla
Meşrutiyet öncesine dayanan yakınlık ve münasebeti
güçlü bir tarzda ima ettiğini belirtiyor.
Vahide"nin kitabında syf.58:
Fakat aynı dönemde yaşayan çoğu şahsiyet gibi,
çok geçmeden hayal kırıklığına uğramıştı.
Cemiyetin yanlışlarını şiddetle reddetmek
muhalefet etmek hususunda en küçük bir tereddüt göstermemişti.
Ondan sonra da Uluhakan Abdülhamit"e tazarrunameleri de ünlüdür.
Ama iş işten geçmiştir.
Hür Adam filmi dolayısıyla bu düşüncelerimi de naklen özetledim.
Bu konuda kitaplardan aktarmalar yaptım.
Zaten meal-tefsirimde de ilişkilendirdiğim ayet tefsirlerinde
Ahrarcıların dinî düşünceye zararlarını anlatmışım.
Bu fil konusundaki eleştiriler arasına bu notları
İlgililerin ağzından naklen okuyucularımın takdirine sundum.
İnşallah yararlı olacaktır.