Hatırlamanın sırları

Ahmet Yıldız

İstenilen uyarıcıların/bilgilerin uzun süreli hafızaya gönderilerek saklanmasının nedeni beklentiler ve ihtiyaç durumunda çağrılarak kullanılması içindir. İşte uzun süreli hafızadaki bilgilerin, beklentiler ve ihtiyaç durumunda çağrılmasına, başka bir ifadeyle hafızanın “bilgiyi çağırma” aşamasındaki faaliyete “hatırlama” faaliyeti denir.

Hatırlamanın kolaylaşabilmesi için şu noktalara dikkat edilmelidir;

1.      Bilgiler hafızaya belirli bir sistem ve düzen ile alınırsa ve her sistem birbirini hatırlatacak ipuçlarıyla birbiriyle bağlanırsa hatırlama kolaylaşacaktır. Hafıza teknikleri de bazı noktalarıyla bu özellikle bağlantılıdır.

2.      Belirli düzenle, sistemle ve kurallarına uygun yapılan tekrarlar hatırlamayı kolaylaştıracaktır.

3.      Anlaşılan konular daha kolay hatırlanır. Bu nedenle anlamını bilmediğiniz kelimelerin ne olduğunu öğrenin, karmaşık kelimelerden oluşan devrik cümleleri anlamaya çalışın. Dili oldukça ağır bir felsefe kitabını okuduğunuzu düşünün anlamakta ne kadar zorlanırsınız değil mi? Bir de felsefe alt yapısı olan, felsefi terimlerin özelliklerini bilenlere ise bu kitap basit gelecektir. Çünkü anlamaktadır. Bu kitapta yazanları bu kişi daha kolay öğrenecek ihtiyaç duyduğunda hatırlayacaktır. Karmaşık olan bilgiler basite indirilip, anlaşılmalı, bir bütün olarak hafızaya alınırsa hatırlama daha kolay olacaktır.

4.      Sürekli tekrarlanan, sürekli kullanılan bilgiler daha kolay hatırlanır. Çünkü bu bilgiler alışkanlık haline gelmiştir. Bir taksi şoförü arabayı kullanırken bu gaz şu işe yarar. Şu fren biri arabanın önüne gelince basacağım. Vites değiştirirken debriyaja basmam gerekir diye düşünür mü? Tabiki hayır. O sürekli araba kullandığı için bunları çok tekrar ettiği için arabayı çok kolay kullanmaktadır. Hatırlama bu durumda o kadar hızlı işler ki şoför arabayı hafıza gücüyle yani hatırlama gücüyle kullandığının farkında değildir. Onun için bu alışkanlıktır.ancak her alışkanlık öğrenmenin ve dolayısıyla hızlı hatırlamanın bir sonucudur.

5.      Somut olan bilgiler daha kolay öğrenilir. Dolayısıyla da daha kolay hatırlanır. Size “kalem” nedir? Diye sorsam sadece bir tanım yaparsınız değil mi? Ya size “sevgi” nedir? Diye sorsam bir çok tanım sayabilirsiniz. Dolayısıyla kalemi, sevgiden daha kolay öğrenirsiniz. Metafizik konularını anlamakta daha zordur. Çünkü bunlar soyuttur. Bu nedenle bilgileri hafızaya alırken iki yol izlemelisiniz:

a)     Öğrenirken somuttan soyuta doğru gidin.

b)     Soyutları parçalama metoduyla somuta çevirin.

6.      Yaşayarak öğrenme en etkili öğrenme yöntemidir. Bu nedenle hafızanıza aldığınız bilgileri mutlaka günlük hayatta kullanın, başkalarına anlatın. Böylece daha kolay hatırladığınızı göreceksiniz.

7.      Şema, şekil, grafikler ile öğrenilen bilgiler hem daha kolay hafızaya alınır, hem de daha kolay hatırlanır.

8.      Kitabın ileriki sayfalarında anlatılacak olan hafıza teknikleri kullanılarak bilgiler öğrenilirse daha kolay hatırlama olur.

9.      Her insanda öğrenme sırasında baskın olan bir temsil sistemi vardır. Bazı insanlarda görsellik daha baskındır, yani görerek öğrenirler. Bazı insanlar ise işitseldir, öğrenecekleri bilgiyi duymaları gerekir. Bazıları ise dokunsaldır, bunların hissetmeleri ve dokunmaları gerekir. Her insan baskın olan temsil sistemini bilir ve buna göre öğrenme sürecini planlarsa kalıcı bir öğrenme sağlamış olur. Tüm temsil sistemini kullananlar ise daha kalıcı bir öğrenme ve buna bağlı olarak hatırlama gücü kazanmış olur. Baskın temsil sistemi de hafıza tekniklerinin uygulanmasında oldukça önemlidir.

 

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.