Türk teknoloji şirketi ORTEM'in "İnternetin İnekleri" projesi kapsamında geliştirdiği "elektronik küpe", Türkiye'de bulunan 20 milyona yakın büyükbaş hayvanı salgın ve hırsızlıktan koruyacak. ORTEM İş Geliştirme Direktörü Eray Başdüzen, 20 yıllık bir elektronik şirketi olarak hizmet verdiklerini belirterek, hayvancılık alanında büyük bir ihtiyaç görerek bunun çözümü için "İnternetin İnekleri" projesini geliştirdiklerini söyledi. Gebze'de bulunan Bilişim Vadisi'nde faaliyet gösterdiklerini söyleyen Başdüzen, iki yıl önce başlattıkları projeyle ilgili şunları kaydetti: "Hayvancılık alanında önemli bir eksik gördük. Bunun yerli çözümlerle giderilmesi gerekiyordu. Bunun neticesinde iki yıllık büyük emekler sonucunda dünyada bir ilk olan, dar bant nesnelerin interneti (NB-IoT) ile çalışan, bu gramajda, mobil uygulamaları hazırlanmış olarak hizmete sunduğumuz bir ürün ve entegre bir sistem çıktı ortaya... Proje ilerledikten sonra Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bize destek oldu. Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde çiftliklerde denemeler yapmaya başladık. Şu anda çok başarılı sonuçlar elde ediyoruz. Hayvanların nerede olduğunu, yaşayıp yaşamadıklarını, vücut ısılarını, kızgınlık dönemlerini anlık olarak cep telefonundan takip olanağı sağlıyoruz."
Salgınlara erken müdahale olanağı
Başdüzen, hayvanların sahiplerinin ve Tarım ve Orman Bakanlığı merkezi ve taşra teşkilatı yetkililerinin hayvanlarla ilgili gelişmeleri cep telefonu mobil uygulaması üzerinden düzenli olarak kontrol edebildiğini dile getirerek, projenin hayvancılık ekonomisinde verimliliği artıracağını dile getirdi. "Bir hayvan kızgınlık belirtisi göstermeye başladığı zaman direkt suni tohumlamayı yapacak olan veterinerine bildirim düşüyor." bilgisini veren Başdüzen, şöyle devam etti: "Bir hastalık başladığı zaman antibiyotik tedavisine gerek kalmadan daha basit uygulamalarla hayvanların tedavisi sağlanabiliyor. Kaçakçılık ve hırsızlık tamamen engellenmiş oluyor. Örneğin şap hastalığı... Bizim geliştirdiğimiz sistemle hastalığın ortaya çıktığı yerden başlayarak 10 kilometrelik bir çap çiziliyor. Bu çapın içinde olan hayvanları ayrı gösterebiliyoruz. Girip girmeyenleri ayrı olarak gösteriyoruz ve elektronik olarak çitler oluşturabiliyoruz. Bu şekilde hastalıklarla etkin mücadele, dölleme verimliliği, stres oranlarını düşürebildiğimiz için hayvanların süt verimliliğinde artış sağlayabiliyoruz. Bunların hepsini yaklaşık 50 gram ağırlığındaki elektronik küpemizle halledebiliyoruz."
"Mevcut plastik küpeler insan müdahalesine çok açık"
Başdüzen, projenin önümüzdeki yıl yapacakları seri üretimle birlikte ülke geneline yayılmasını hedeflediklerini söyledi. Gelecek yıl 20 bin "elektronik küpe" üretimiyle işe koyulacaklarını anlatan Başdüzen, bu dönemde sistemi geliştireceklerini kaydetti. Dünyada hayvancılık alanında bu ölçekte bir projenin geliştirilmediğine işaret eden Başdüzen, sistemde iyileşme ihtiyacının bulunduğunu ifade etti. Başdüzen sözlerini şöyle tamamladı: "Biz ORTEM olarak yaptığımız işte iyice uzmanlaşmak istiyoruz. Ondan sonra geliştirdiğimiz projenin ülkemizdeki bütün hayvanlara uygulanmasını ümit ediyoruz. Halihazırda piyasada bulunan plastik küpelerle sadece sayıyı net olarak ölçebiliyoruz. Ancak 'elektronik küpe' ile daha büyük avantajlar sağlayabileceğiz. Verilen teşviklerde verimliliği çok daha fazla artırmayı hedefliyoruz. Hayvanların ne zaman nerede doğduğu gibi, şecereleri, kimlikleri çok daha başarılı bir şekilde tutulabilecek. Şu anda kullanılan mevcut plastik küpeler insan müdahalesine çok açık ama yeni küpe sisteminde insan müdahalesine kapalı olduğu için herhangi kötü niyetli eylemlere karşı tedbir olacak."
"Üreticinin ve tüketicinin bilinçlenmesi sağlanacak"
Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin, projeyle hayvanların çok daha sağlıklı sayılarak kayıt altına alınacağını ifade ederek, ayrıca hayvanların süt ve etinin tüketiciye daha sağlıklı ulaşabileceğini söyledi. Projeyle hayvancılık sektöründe verimliliğinin artacağını belirten Keskin, "Üreticinin ve tüketicinin bilinçlenmesi bu projeyle sağlanmış olacak. Ayrıca üreticiden tüketiciye kadar geçen süreç anlık olarak takip edilecek." diye konuştu. (AA)