Ayak burkulması kişinin ters bir hareket yapması sonucu ayaktaki bağ dokusunun içeriye veya dışarıya doğru dönmesi ve iç yaralanma oluşturmasıdır. Burkulmanın şiddetine göre ayak birkaç dakika içerisinde kendine gelir veya kemiklerin birbirine bağlanmasını sağlayan ligamentler de yırtılarak kişi sakatlık yaşayabilir. Ancak çoğu zaman herhangi bir sağlık problemi yaşanmadan kısa sürede iyileşme göstermektedir. Ancak bazı hastalarda başta ciddi ligament hasarları olmak üzere çeşitli komplikasyonlar görülebilmektedir.
oldukça yaygın görülen bir sakatlanma türüdür. Öyle ki en ufak bir dikkatsizlikte bile kişi bu durumla karşılaşabilmektedir. Özellikle sporcularda ve hareketli olan çocuklarda bu durum daha yaygın bir şekilde görülmektedir hatta tüm sporcu sakatlanmalarının 4’te 1’i bu gruba girmektedir.
Ayak Burkulmasının Nedenleri Nelerdir ?
Ligamentler yani eklem bağları eklemleri sarar ve bu dokuları korur. Ancak bazı durumlarda bu yapılarda gerilme sınırları aşılır ve ayak bileğinde burkulmalar görülür. Ayak burkulması teşhisi konulurken de kişinin hangi tür travmaya maruz kaldığı anamnez esnasında sorgulanır. İşte ayak burkulmasına neden olan risk faktörleri;
- Düşmek birçok dokuda hasara neden olduğu gibi ayaklarda da burkulmaya neden olabilmektedir. Özellikle bireylerde bulunan kemik erimesi gibi kemik dokusunu etkileyen hastalıklarda bu durum daha riskli bir hale gelmektedir. Ayrıca koşma, futbol vs. gibi sporsal aktivitelerdeki düşmeler de ayak burkulmasına neden olabilmektedir.
- Ayak bileğine alınan ciddi travmalar ve uygulanan basınçlar da yaygın bir şekilde ayak burkulmasına neden olmaktadır. Özellikle merdivenden atılan fazla adımlar veya vücuda binen ağırlığın iyi bir şekilde dengelenmemesi ligamentlere hasar verir ve ayak burkulmasına neden olur.
- Hareketsiz bir yaşam sürmek ayaklarda bulunan yumuşak dokuların yapısını bozarak en basit bir travmada ayak burkulmasına neden olmaktadır. Yatak içerisinde yapılabilecek küçük çaplı egzersizler dahi bu riski büyük oranda azaltmaktadır.
- Geçmişte yaşanan ayak bileği burkulmaları
- Aşırı zorlama gibi nedenler ayak burkulmasına neden olabilmektedir.
Ayak Burkulmasının Belirtileri Nelerdir ?
Ayak burkulması yaşandığında ilk andan itibaren belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Bu belirtiler burkulmanın şiddetine göre birkaç dakika da sürebilirken, bu süre 1-2 haftaya kadar da uzayabilmektedir.. Eğer şiddetli bir travma sonucu burkulma oluşmuş ise travmanın şiddetinden belirtiler fark edilmeyebilir ancak kısa sürede ortaya çıkacaktır. Bununla beraber görülen bu belirti ve bulgular hareket, aktivite hatta küçük bir temasla bile şiddeti artış göstermektedir. İşte ayak burkulmalarında görülen belirti ve bulgular;
- Burkulmanın gerçekleştiği bölgedeki kılcal damarlarda yaralanma ve buna bağlı ödem ve morarma
- Eklemlerde işlev kaybı
- Vücut ağırlığını taşıyamama
- Şiddetli ağrı
- Dışarıdan fark edilen hematom gibi belirtiler ayak burkulmalarında yaygın bir şekilde görülmektedir.
Ayak Burkulmasının Tedavisi
Tedavi planlanmasından önce işleminin doğru yapılması gerekmektedir. Ardından tedavinin yapılabilmesi için ortopedi hastaneleri doktorları tarafında elle fiziksel muayene, çeşitli radyolojik görüntülemeler ve ultrason ile kesin tanının konulması gerekmektedir.
Ayak burkulmasının en kısa sürede tedavi edilmesi gerekmektedir çünkü tedavi süresi ne kadar gecikirse kişinin yaşam kalitesi de o oranda bozulmaktadır.
Hafif ayak burkulmaları vakalarında istirahat ve soğuk uygulamalar yeterli olmaktadır. Ayak burkulmasından sonra yaklaşık 48 saatlik bir dinlenme süreci ve etkilenen ayak bölgesinin korunması büyük oranda hastalığın şiddetini hafifletecektir. Ayrıca soğuk buz uygulamaları, elastik bandaj ve ayağın kalp seviyesinden yüksekte tutulması hastanın yaşam kalitesini oldukça yükseltecektir.
İlaç tedavisi genellikle şiddetli vakalarda kullanılmaktadır. İlaç olarak da ağrı kesiciler ve steroid olmayan antibiyotikler kullanılmaktadır. Bu sayede hastanın yaşadığı ağrılar hafifler ve şişlikler sona erer. İlaç tedavisinin yanı sıra fizik tedavi uygulamaları, cerrahi yöntemler, ligament onarımları ve rehabilitasyon egzersizleri gibi yöntemler uygulanabilmektedir.