İlaçlarınız birbirine düşman olabilir!

Geçen gün kardiyolog Prof. Dr. Mehmet Ağırbaşlı, müşterek dostumuz olan hastasına, mide asidini azaltan ve kan sulandırıcı iki ilacı aynı anda almasının, yeni takılan stentini tehlikeye atabileceğini anlatıyordu. İlaç etkileşimleri konusu, hakikaten çok önemliydi ve yeteri kadar da bilinmiyordu kanımca. Kendisinden bu konuyu anlatmasını rica ettim. Ağırbaşlı'nın bu konuda anlattıklarını aynen aktarıyorum: “Günümüzde ilaç etkileşimleri yani ilaçların diğer ilaçlarla oluşan etkileri, önemli ölüm sebeplerinden biri. Sıklıkla kullanılan pek çok ilaç arasında oluşabilecek etkileşimlerin ölümcül sağlık sorunlarına yol açabileceği bilinir. İlaç etkileşimleri dünyada beşinci büyük ölüm sebebi olarak ortaya çıkar. Bu durum, özellikle kalp ve kanser ilaçlarının kullanımı açısından oldukça önemli. Günümüzde kardiyolojide veya kalp sağlığında kullanılan kan sulandırıcıların, tansiyon düzenleyici ve kolesterol düşürücü ilaçların birbirleri veya diğer ilaç gruplarıyla ciddi etkileşimleri söz konusu.

Stent hastaları dikkatli olmalı
Kalbine stent takılmış bir hastanın kullandığı kan sulandırıcı ilaçlar genellikle diğer ilaçlarla, mide koruyucularla, kolesterol düşürücülerle veya tansiyon ilaçlarıyla etkileşebilir. Bu durumda ilaçların alındığı saat, alınma şekli veya dozu önem kazanır. Örneğin stent takılan bir hasta, bu ilaçların etkileşim yaptığının bilincinde değilse, tedavinin etkinliği azalabilir veya yok olabilir. Pek çok hasta kendisine stent takıldıktan sonra bu durumu bilmediği için tüm ilaçları beraber kullanır. Kan sulandırıcıların etkilerinin tamamen yok olması sonucunda stent trombozu dediğimiz stentin içinin tıkanarak enfarktüs veya kalp krizi geçirme riski oluşabilir.

Halk biliçlendirilmeli
Özellikle 'clopidogrel' türevi ilaçların; mide koruyucular, tansiyon veya kolesterol düşürücülerle etkileşim yaptığı bilinir. Bu durumda taktırmış oldukları stent tıkanabilir veya içerisinde pıhtı oluşabilir. Bu konuda kamuoyunun da aydınlatılması gerekir.
Ayrıca günümüzde her hastanın kullandığı ilaç sayısında ciddi artış var. Polifarmasi dediğimiz çoklu ilaç kullanımında etkileşimler, büyük önem kazanır. Hastalar genellikle unutmamak için bütün ilaçları aynı anda alır. Halbuki pek çok ilaç aktif hale gelebilmek için karaciğerde metabolize edilmek durumunda. Bu konuda karaciğerde bulunan enzimler rol oynar. İlaçlar hep beraber alındığında aralarında ciddi etkileşim varsa yan etkiler ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda bu ilaçların kullanılması kaçınılmazsa en azından alındığı saatler değiştirilebilir. Bu konuda hekimin hastasına yol göstermesi gerekir.