1 Kasım seçimlerinin ardından 'tek parti' iktidarıyla gelen istikrar Türkiye'nin moralini zirveye taşıdı. 7 Haziran seçimleri sonrası başlayan 5 aylık belirsizlik havası iyice dağıldı. Tüketici güveni 1.5 yılın zirvesine çıktı. Yabancı yatırımcı 'konut' alımında harekete geçti. Ekonomiye güvenle gelen yabancı sermaye TL'yi gelişmekte olan ülke para birimlerinden iyice ayrıştırdı. TL, dolar karşısında adeta şaha kalktı.
GÜVEN % 22.9 ARTTI
1 Kasım seçimlerinden çıkan istikrarın ilk yansıması Tüketici Güven Endeksi'nde oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, endeks, bir önceki aya göre yüzde 22.9 artarak 77.1 ile yaklaşık 1.5 yılın en yükseğine ulaştı. Küresel ekonomi ve finansal koşullara ilişkin belirsizliklerin tavan yaptığı 2015'te, 7 Haziran seçimlerinden sonraki siyasi belirsizlik ve terör olaylarının etkisiyle tüketici güveni 6.5 yılın en düşük seviyelerini görmüştü. Eylülde endeks 58.5 ile Ocak 2009'dan bu yanaki en düşük seviyesine gerilemişti. Ekimde de 62.78 olmuştu.
DOLAR 2.81'E GERİLEDİ
13 yıllık tek parti iktidarının gerçekleştirdiği yapısal reformlarla, tüm belirsizliklere rağmen ekonomisi büyüyen, 6 yıl sonra cari fazla veren Türkiye'ye, 1 Kasım seçimlerinin ardından yabancı girişi tekrar hızlandı. ABD Merkez Bankası'nın faiz artırımını kademeli ve yavaş yapacağı beklentisinin de eklenmesiyle dolar dün 2.81 TL'ye kadar geriledi. Güne 3.0560 TL'den başlayan euro da 3.020'nin altına geriledi. Dolarda 1 Kasım seçimlerinden bu yana yaşanan düşüş yüzde 4.2'ye ulaştı. Türk Lirası 29 Ekim'den bu yana gelişmekte olan ülke para birimleri arasında, dolar karşısında en fazla değer kazanan para oldu. Öte yandan Morgan Stanley de, aralarında Türk Lirası'nın da olduğu bazı gelişmekte olan ülke para birimlerinde fırsat gördüğünü açıkladı.
KONUTA YABANCI AKINI
Siyasi belirsizliğin kalkması gayrimenkulde de yabancı yatırımcıyı harekete geçirdi. Emlak GYO Genel Müdürü Murat Kurum, ekim ayında yabancıya 67 konut sattıklarını, kasım ayının ilk 20 gününde ise bu rakamın iki kat artarak 127'ye ulaştığını söyledi. Kurum, kasım ayında bir yıllık cirolarının yüzde 30'unu elde edeceklerini söyledi. Kurum, "Bu ay sonuna kadar yabancıya 300 bağımsız bölüm satarak 290 milyon TL ciro beklentimiz var. Bu daha başlangıç" dedi.
EKONOMİK DURUM BİR YILDA DAHA İYİ OLUR
Tüketici Güven Endeksi, vatandaşın genel ekonomik durum beklentisinin de rekor düzeye taşındığını gösterdi. Ekimde 80.87 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 30.9 oranında artarak, kasımda 105.90 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre arttığını gösteriyor.
MADDİ DURUM İYİ OLACAK
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi söz konusu dönemde yüzde 10.5 artış kaydetti. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı.
İŞSİZLİKTE GERİLEME BEKLENİYOR
İşsiz sayısı beklentisi endeksi de aynı dönemde yüzde 31 artarak, kasımda 84.66 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında azalış bekleyenlerin oranındaki artıştan kaynaklandı. İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısı beklentisindeki azalışı, azalması ise beklentideki artışı gösteriyor. Tasarruf etme endeksi de bu dönemde yüzde 17.3 arttı.
ANALİSTLER: ÇOK HIZLI BİR TOPARLANMA GÖRÜYORUZ
Ziraat Yatırım Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, güçlü tek parti iktidarıyla siyasi istikrarın tesis edilmesinin ve G20 Zirvesi'nde Türkiye'nin örnek liderliğinin verilere yansıdığını söyledi. ALB Menkul Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise 1 Kasım seçimleriyle beraber ortadan kalkan siyasi belirsizliğin tüketicilerin beklentilerini yukarıya çektiğini ifade etti. Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç da seçim sonrasında politik belirsizliğin ortadan kalkmasının endeksin yükselişinde etkili olduğunu belirterek, "Çok hızlı bir toparlanma görüyoruz. Temel sebebi genel ekonomik gidişata dair olumlu beklentiler" dedi.
IŞIK: GÜVEN BÜYÜMEYİ ARTIRIR
Tüketici güveninin 1 Kasım'dan sonra yükseldiğini belirten Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, "Tüketici güven endeksinde daha iyi rakamları göreceğiz. 1 Kasım seçimlerinde ortaya çıkan güçlü ve istikrarlı bir hükümeti ortaya çıkaracak Meclis yapısının oluşmasının büyük rolü var" diye konuştu. Bu durumun gelecek dönemde büyümeyi arttıracağını vurgulayan Işık, "Benim beklentim, 2016 yılı büyüme rakamlarının bugün öngörülenin daha üzerinde olacağı hatta yakın zamanda 2016'ya yönelik büyüme beklentilerinin yukarı yönlü revize edileceği yönünde. Bundan sonra Türkiye'nin önü açık" diye konuştu. Sabah.com.tr