Nerden çıktı bu kaçak elektrik demeyin. Kaçak belki hiç yok olmayacaktır ama yıllar önceki gibi yüzde 60-70 oranlarında da değildir. Yasal düzenlemeler yerinde olmuş, ciddi ve disiplinli çalışmalar her işte olduğu gibi elektrik kaçağını önlemekte de başarılı olmuştur.
Elektrikte kayıp ve kaçağı açarak nedenlerine değinelim.
Dünya, küresel ısınmayı sürekli gündemde tutuyor. Dikkate aldığımızda, enerjinin üretim ve tüketimde verimli olması gerekiyor. Tüketimde herhangi bir kısıtlamaya gidilmeden yapılacak akıllı tasarruflar, ekonomiye ve doğaya salınacak gazların azaltılmasında çok büyük yararlar sağlayacaktır.
Elektrik verimliliğini anlatırken,akla ilk gelen elektrik dağıtımındaki kayıp-kaçak durumudur. Tedaş bu sorunla yapısal ve hukuksal olarak yıllardır mücadele etmektedir. Kayıp-Kaçak durumu, ülke ekonomisine verdiği zarardan, dağıtım sistemine olumsuz yansımalarına kadar çok farklı boyutlarda Tedaş"ı zararla karşı karşıya bırakmaktadır.
Ülkemizdeki kayıp- kaçakı incelerken olaya birazda bölgesel bakmak lazım. Özellikle Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgeleri, kayıp-kaçağın çok olduğu bölgeler. Bu bölgelerdeki kayıp-kaçak önlense, Türkiye"de yaşanan kayıp-kaçak sadece tesislerin kayıp-kaçağı olacaktır. Çünkü bu iki bölgemizde yüzde 70-80" e varan kaçak kullanım yapılmaktadır.
Bölgeye baktığımızda; Demografik, sosyolojik ve ekonomik yapıyı ele alalım, mücadelenin ne kadar zor olduğu görülür. Bölgenin hassas olması, güvenlik sıkıntısının devam etmesi sonrası bölgede kaçak oranı son derece artmıştır. Sosyal yapı olarak ta bölgede feodal yapı hala devam etmektedir.
Çok yönlü bakmak gerekiyor. Yaşam içindeki kültürel etkenleri de göz önünde bulundurmak lazımdır. Bölgede kaçak elektrik kullanımına sıcak bakılmakta, yanlış görülmemektedir. Önceki yıllarda, Elektrik Mühendisleri odasının Diyarbakır da yaptırdığı ankette, katılanların yüzde 50" si kaçak elektrik kullanımını yanlış bulmamıştır. Ayrıca olaya birde ekonomik boyuttan bakmak lazım ki bölge halkı fakirdir. Isınmasından diğer ihtiyaçlarına kadar bir çok alanda kullandığı elektriğin mali yanını karşılayamıyor. Olaya sadece düz bir çıkar sağlama, kar yapma mantığıyla bakamayız. Çözüm için bölge insanı; Sosyolojik, ekonomik ve kültürel boyutlarıyla ele alınmalı. Halk bilinçlendirilmeli, denetimler aralıksız sürdürülmeli ve yaptırımlar caydırıcı olmalı.
Kayıp-Kaçak bu iki bölgenin dışında, diğer bölgelerde de görünmekle beraber, bu oranlar çok aşağıdadır. Çok az da olsa, elektrik kullanımının çok olduğu sanayi tesisleri, büyük maliyetli elektrik faturalarını, zaman zaman kaçak yoluna saparak, çözmeyi düşünmüşlerdir.
Hep kaçaktan bahsettik. İşin birde kayıp yönü vardır. Bunlarda şebekeden kaynaklanan kayıplardır. Tedaş, kaçak sorununa çözüm önerileri üretmek yanında, kayıpları önlemek içinde şehir ve köy şebekelerinin yenilenmesi, dağıtım ve üretim çerçevesinde bir çok çalışma yapmalıdır. Tedaş, şebekelerde ve dağıtım hatlarında yapacağı yenilemelerle, zaman ve malzemeye bağlı olan kayıp miktarları da cüzi oranlara inecektir.
Sonuçta tüm sorumluluğu Tedaş" a bırakmamak lazım. Vatandaş olarak bize düşeni yapmamız gerekiyor. Kayıp ve Kaçak"ı nerde görürsek ihbar edelim. Bunu muhbirlik olarak algılamayalım. Bir vatandaşlık görevi olarak kabul edelim. Kaçak" a göz yummak hırsızlığa göz yummakla eş değerlidir.
Her şey gönlünüzce olsun.
SEVGİLERİMLE.