Kadınları seven hastalık!

Vücudun çeşitli kemiklerinde görülebilen kireçlenme, yaşam kalitesini düşüren bir hastalık. Erkeklere oranla kadınlarda daha sık rastlanan kireçlenmede genetik faktörler önemli rol oynuyor

Anadolu Sağlık Merkezi'nden fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Semih Akı, vücudun çeşitli bölgelerinde gelişen kireçlenmeleri ve bunların tedavi yöntemlerini anlattı: “Yaşlıların eklem yerlerine ilişkin ağrılardan şikayet ettiklerini mutlaka duymuşsunuzdur ya da zorlukla hareket ettiklerine, bacaklarının tutulduğuna şahit olmuşsunuzdur. Bu yakınmalar, ileri yaşlarda belirginleşen ve halk arasında eklem kireçlenmesi olarak bilinen osteoartritin neden olduğu şikayetlerden bazıları. Osteoartrit, yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan ve uzun süreli eklem, kas, iskelet sistemi ağrılarına yol açan bir sorun. Günlük aktivite kısıtlanmasının yüzde 24'ünün nedeni olarak kabul ediliyor.

Yük altındaki eklemlere dikkat

Eklemlerde ağrı, hareketlerde tutukluluk ve sonraki dönemlerde de şekil bozuklukları olarak kendini gösteren osteoartrit bir eklem kıkırdak hastalığı. Kadınlarda daha fazla görülen bu rahatsızlık, özellikle yük altında kalan eklemlerde daha sık ortaya çıkıyor. Vücutta; boyun, bel, kalça, diz, el ve ayak bileği, el parmakları gibi çok sayıda bölgeyi tutuyor. Yaşa, cinsiyete ve ırka göre osteoartritin görülme sıklığı değişiyor. Örneğin kalça ve diz osteoartriti 65 yaş üzerinde daha sık görülüyor. Diz osteoartritiyse 45 yaş altındaki erkekleri ve 45 yaş üzerindeki kadınları tehdit ediyor.

Gelişim evreleri

Hastalığın ilk evresinde kıkırdakta şişme ve ödem meydana geliyor. Vücut bunlara tepki olarak iyileştirici hücreler gönderiyor. Ancak bu hücrelerle birlikte kıkırdaktan bazı maddeler de salınıyor. Bu maddeler kıkırdağa zarar veriyor ve kıkırdakta yıpranma, erime meydana geliyor. Hastalığın son evresindeyse kıkırdak iyice incelerek eklem aralığı daralıyor. Başlangıç evresinden itibaren bu durum hastanın aktivitelerini sınırlandıran bir dizi şikayetlere neden oluyor. En son evrede de kıkırdak tamamen inceldiği için hasta şikayetleri artıyor.

Osteoartritin nedenleri

Hastalığın nedeni tam olarak bilinmiyor. Ancak oluşumunda birçok faktör rol oynuyor ki bunların başında genetik geliyor. Sorunun temelinde yer alan kıkırdak yıpranmasının nedenleriyse eklemlere göre farklılık gösteriyor. Diz osteoartritinde mekanik yıpranmanın nedenlerinden biri, aşırı kilo. Kilo fazlalığı olanlar her hareket ettiklerinde eklemler birbirine daha yakın olduğu için daha fazla sürtünme ortaya çıkıyor. Bu da mekanik strese neden oluyor. Böylece kıkırdakta yıpranma başlıyor. Bir diğer neden; tekrarlayan mikrotravmalar, yani organı yanlış kullanma. Özellikle sporcularda gözlenen eklemin aşırı zorlanması veya sürekli çömelme, aşırı merdiven inip çıkma gibi dizi gereğinden fazla kullanmalar hasarı artırıyor.Dış etkenlere fazla maruz kalındığında osteoartrit 25-30'lu yaşlarda da ortaya çıkabiliyor. Ayrıca, hastalığın seyrinde ve gelişim hızında, yapılan iş, vücudun kullanım şekli, günlük yaşam tarzının çok hareketli ya da daha durağan olması gibi birçok faktör etkili.”

RiSK FAKTÖRLERi

Yaş: Görülme sıklığı yaşla artıyor.

Cinsiyet: El ve diz kireçlenmesi kadınlarda daha sık görülüyor, kalça kireçlenmesine emeklilik öncesi erkeklerde daha sık rastlanıyor.

Obezite: Özellikle dizde olmak üzere birçok eklemde kiloya bağlı aşırı yüklenme gelişiminde rol oynuyor.

Travma: Ekleme yönelik ciddi travma kireçlenme gelişimine yatkınlık yaratabiliyor.

Genetik: El parmaklarında nodüllerle seyreden kireçlenmede kadınlarda güçlü bir kalıtım söz konusu. Ayrıca kalça,
diz ve omurga kireçlenmesinde de genetik geçiş var.

Meslek: Mesleğe bağlı ağırlık kaldıranlarda diz, kalça ve elini yoğun olarak kullananlarda da el kireçlenmesi riski artıyor.

Kas: Diz çevresi kas zayıflığı diz kireçlenmesi için risk faktörü.

Nörolojik faktörler: Nörolojik fonskiyon bozukluğuna bağlı kas güçsüzlüğü ve eklem stabilitesine yardımcı derin duyu bozukluğu risk faktörleri arasında.

Diğer eklem ve kemik hastalıkları: Romatoid artrit ve çocukluk dönemindeki kemik hastalıkları kireçlenmeye neden olabiliyor.

Toksinler ve metabolik bozukluklar: İyot ve selenyum eksikliği sonucu görülebilen Kashin-Beck hastalığında çok erken yaşlarda kireçlenme gelişebiliyor.