Piyasa trendleri, finans piyasalarının en temel ve en önemli özellikleri arasında yer alır. Piyasa trendini, bir varlığın ya da piyasanın nasıl bir durumda olduğunu anlatmak için kullanılann bir terim olarak tanımlayabiliriz. Dolayısıyla, piyasa trendleri hem teknik analistler hem de temel analistler tarafından oldukça dikkatle incelenir ve kullanılır.
Boğa piyasalarında alım satım yapmak, bu piyasaların bazı en kolay alım satım ve yatırım stratejilerine imkan tanıması nedeniyle oldukça kârlı ve kolaydır. Deneyimsiz kişiler bile gerçekten avantajlı boğa piyasası koşullarında başarılı olabilir çünkü piyasa yükseliştedir. Bununla birlikte, piyasaların döngüler halindeki hareketlerini anlamak yorumlamak ve buna göre konum almak bir yatırımcının kazancını belirleyen ana faktörlerdendir.
Peki, boğa piyasası nedir, ayı piyasası nedir, nasıl anlaşılır? Alım satım yapanlar boğa piyasalarından nasıl kazanç sağlar? Bu konuların hepsini açıklayacağız.
Boğa piyasası nedir?
? Boğa piyasası (ya da boğa trendi de diyebiliriz), fiyatların yükseldiği, işlem hacminin arttığı ve yatırımcıların hareketli olduğu finans piyasası durumudur. Boğa piyasası terimi genellikle hisse senedi piyasasında oldukça sık kullanılır. Fakat bu terimi, Forex, Bono, Emtia, Gayrimenkul ve kripto para dahil herhangi bir finans piyasasında görmekte mümkündür. Bunun yanı sıra boğa piyasası, Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ya da BNB gibi belirli varlıkları ifade etmek için de kullanılabilir. Hizmet Tokenları, gizlilik Tokenları ya da biotek hisse senetleri gibi sektörler için bile kullanılabilir.
Wall Street yatırımcılarının “boğa yönlü” ve “ayı yönlü” terimlerini kullandığını duymuşsunuzdur . Bir yatırımcı piyasada boğa yönlü olduğunu söylüyorsa, bu aslında şifreli bir mesajdır. (Aslında şifreli değil) Bu yatırımcı analizleri sonucu fiyatların artacağını insanların piyasada rahat hareket ettiğinden fiyatların yükselmesini beklediği anlamına gelir. Ayı yönlü olduğunda ise fiyatlarda bir düşüş beklentisi söz konusudur.
Çoğu zaman yatırımcıların boğa yönlü olması, piyasada uzun pozisyon aldıkları anlamı çıkarılabilir fakat her zaman bu doğru olmayadabilir. Boğa yönlü olmak, bir uzun pozisyon fırsatının illaki şu anda mevcut olması demek değildir, yalnızca fiyatların yükseldiğini ya da yükselmesinin beklendiğini ifade eder o kadar.
Boğa piyasasında fiyatların düşmeyeceği, dalga olmayacağını düşündürmek istemeyiz. Bu oldukça olası bir durumdur fakat sadece genel trend yükselişi gösterir. Ve düşüş yerine yükselişler gözlemlenir. Boğa piyasalarını uzun vade üzerinden değerlendirmek bu nedenle daha mantıklı olacaktır. Bu bağlamda boğa piyasaları, asıl piyasa trendini değiştirmeden düşüş ya da konsolidasyon dönemleri yaşayabilir. Yani kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:
- Boğa piyasası, finansal piyasalarda bir varlığın veya menkul kıymetin fiyatının genelde yükseliş gösterdiği ve hacmin arttığı bir dönemdir.
- Boğa piyasasının yaygın olarak kabul edilen tanımı, hisse senedi fiyatlarının her biri %20’lik iki düşüşün ardından %20 artmasıdır.
- Traderlar, boğa piyasalarından kâr elde etmek için satın alma ve tutma ve geri çekme gibi çeşitli stratejiler kullanır ve bu dönemden kâr elde eder.
Boğa piyasaları genellikle ekonomik piyasa güçlendiğinde veya zaten güçlü olduğunda gerçekleşir. Genelde gayri safi yurtiçi hasıla (Gross Domestic Product-GDP) ve işsizlikte bir düşüş ile paralel olma eğilimindedirler. Genellikle şirket kârlarındaki artışla aynı zamana denk gelirler ve yatırımcı güveni de bir boğa piyasası dönemi boyunca tırmanma eğiliminde olacaktır. Hisse senetleri için genel talep artacağından genel olarak piyasa rahatlayacak ve buda fiyatlara olumlu yansıyacaktır. Ayrıca boğa piyasalarında halka arz işlemlerinin daha çok arttığı görülür.
Kurumsal kârlar ve işsizlik ölçülebilirken, örneğin piyasa yorumunun genel tonunu ölçmek daha zor olabilir. Menkul kıymetler için arz ve talep tahmin görecek: arz zayıf, talep güçlü olacaktır. Yatırımcılar menkul kıymet almaya istekli olurken, çok azı satmaya istekli olacak ve bu fiyata olumlu yansıyacaktır. Bir boğa piyasasında, yatırımcılar kâr elde etmek için (hisse senedi) piyasasında yer almaya daha istekli olur çünkü bu dönemde oldukça yüksek kârlar elde edilebilir.
Boğa ve Ayı Piyasaları Ne Zaman Başlar?
Genel olarak boğa trendine girildiği geçmiş fiyat hareketlerine bakıldığına anlaşılır. Ama analistler yükselişlerin başında yükselişin boğa trendi olup olmadığı konusunda açıklama ve yorumlar yaparlar. Boğa piyasasının piyasa hacmini etkileyecek haberler ile etkilendiğini söyleyebiliriz. Örnek olarak 2019 yılında Çin’in dijital para atılımı yapacağı haberleri ve bunun Bitcoin (BTC) olacağı söylentileri piyasa tarafından oldukça ilgi ile karşılanmış ve çok ciddi bir ralli yapmıştı. Facebook’un libra haberi veya Paypal’ın kripto para sektörüne girmesi gibi örnek vakaları açıklayabiliriz. Aynı haberlerin olumsuzu ayı sezonu başlattığı durumlar da oldu. Çin’in bitcoini kullanmayacağını söylemesi ve facebook’un libra projesinin yasal engeller ile karşılaşması gibi. Bu seferde diğer trend devreye girdi: Ayı piyasası.
Ayı Piyasası Nedir?
sorusuna gelecek olursak ayı piyasası Boğa piyasasının tersidir diyebiliriz. Bir tarafta alıcılar ağır basıp satıcılar pasif duruma geçerken, bu seferde ayı piyasasında satıcılar devreye girerken alıcılar pasif bir hareket izlerler. Bu fiyatlara oldukça olumsuz etki eden ve yatırımcıların canını yakan bir durumdur. Yatırımcıların genel olarak gelecek hakkında pesimist düşünceleri ve fiyatların düşeceği beklentisinin hakim olduğu zamanlardır. bu bakış açısının arttığı ve piyasanın riskli olduğu dönemlerde, kişiler elindeki hisse senetlerini gelecekte daha ucuza alabileceklerini düşünerek satarlar. Bu bir çok kişi tarafından aynı şekilde düşünüldüğünde beklenti gerçekleşir ve fiyatlar gerçekten düşer. Bu durumda ilk aşama olarak boğa piyasasının son dönemine rastlayan elden çıkarma (distribution) safhası yaşanır. Ardından, panik aşamasında alıcılar pasifleşir ve satıcılar aceleci davranır. İşlem hacmi yüksek oranda artarken fiyatların düşme trendi hemen hemen dikey hale gelir. Panik safhasından sonra uzun süre ikinci bir toparlanma dönemi ya da yatay piyasa olur. Son olarak artık küçük de olsa alıcılar aktifleşmeye başlamıştır. Tüm kötü ve karamsar haberler azalıp bitince bu sefer yüksekten satıp düşünce almak isteyenler devreye girer ve döngü başa dönmüş olur.