Lösemide psikolojik yol haritası nasıl olmalı?

Çocuğu hastalığına ilişkin her konuda bilinçlendirmenin ve moralin tedavide destekleyici etki yaptığını söyledi.


Halk arasında kan kanseri olarak bilinen lösemiye dikkat çekmek, hastalığı tanıtmak, lösemili çocukların ve ailelerinin sıkıntılarını topluma aktarmak ve bu vesileyle toplumu bilinçlendirmek amacıyla 2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası olarak anılıyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Hastanesi'nden Uzman Klinik Psikolog İhsan Öztekin, lösemiyle mücadelede psikolojik destek ve moralin önemine dikkat çekerek ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:

Gizlemek yerine açıklayın

'Çocuğa lösemi tanısının konulduğu andan itibaren aile ortamında normalin üzerinde bir kaygı ve huzursuzluk olması ve bu durumun aile yaşantısına yansıması kaçınılmazdır. Dolayısıyla lösemi olan çocuk bir şeylerin yolunda gitmediğini sezinleyecektir. Sözel olarak ifade edilmeyen normal dışı durumlar çocuklar tarafından mutlaka hissedilir. Dünyadaki en kıymetli varlığı olan çocuğuna kanser teşhisinin konulması her anne babayı şüphesiz fazlasıyla endişelendirecektir. Bu endişe halini de çocuğuna ya normalin üzerinde ilgi alaka göstererek ya da normal dışı duygudurum ve davranımlarla normalden fazla gerginlik, sinirlilik, çaresizlik halleri, dalgınlık gibi hallerle yansıtacaktır. Dolayısıyla çocuğun anlayabileceği ifadelerle bunu açıklamak gizlemekten daha iyidir.

Çocuğun bilgisi arttıkça kaygısı azalacaktır

Çocuk hangi yaşta olursa olsun mutlaka ona uygun kelimelerle durumu açıklayabiliriz. Elbette ki lösemi olduğunu öğrenmek bir çocuk için travmatik bir olgudur. Ancak çocuğun hastalığı hakkında bilgilendirilmesi, löseminin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu bilmesi, psikolojik direncinin artması, aile desteği gibi faktörler tedavi sürecine olumlu katkı sağlamaktadır. Çocuğun hastalığıyla ilgili bilgisi arttıkça kaygısı ve çaresizlik duygusu azalacaktır.

Olumlu örneklerle anlatın

Çocuğun hastalığıyla ilgili bilgilendirmeyi yapacak ebevynin öncelikle bir uzman tarafından yönlendirilmesi faydalı olacaktır. Şaşkın, kaygılı ve kendisi henüz hastalığı tanımayan, kabullenememiş bir ebevyn çocuğa negatif duygular yükleyebilir. Anne babanın hastalığı tanıması, tedavisi olan bir hastalık olduğunu bilmesi ve çocuğuyla konuşurken sakin, soğukkanlı ve nötr olabilmesi oldukça önemlidir. Olabildiğince sıcak bir dil kullanılmalı ve kötü tablolardan uzak durulmalıdır. Hastalığın yüzde 90 tedavisinin olduğu çocuğun anlayacağı bir dille ifade edilmeli olumlu örnekler paylaşılmalıdır.

Çocuk tedavi aşamalarını bilmeli

Çocukları bilinmezliklerin fazlaca endişelendirdiğini düşünecek olursak doktorunun da desteğiyle tedavi aşamaları basit ve yalın ifadelerle çocuğa aktarılmalıdır. Tedavide yaşayabileceği zorluklar ve uyması gereken kurallar konusunda açıklama yapılmalıdır.

Sosyalleşmesi desteklenmeli


Çocuğun tedavisi süresi onun okulundan, sosyal ortamlardan uzaklaşmasına neden olsa da sosyalleşmesi için doktorunun yönlendirmesiyle yapılabilecek her türlü aktivite yaşamına entegre edilmelidir. Yaşıtlarıyla görüşmesi için uygun ortamlar yaratılmalı, hastane ortamında sporun yaşamına dâhil edilmesi önerilmektedir. Uğraş tedavisinin genel tedaviye katkısı göz ardı edilmemeli, müzik, ahşap boyama gibi uğraşlar öğretilmeli ve çocuğu bu uğraşlara kanalize edilmelidir. Tedavisi başarıyla tamamlanmış arkadaşlarıyla tanıştırılması, onlarla gireceği diyaloglar ve paylaşımlar hem psikolojik açıdan sürece katkı sağlayacak hem de sosyalleşme sürecine destek olacaktır.


Hayal kurmak umudu besliyor

Çocuğa kısa vadeli ve uzun vadeli hayaller kurdurmak onun umutlarını destekleyeceği ve tedavi motivasyonunu olumlu etkileyeceği için son derece önemlidir. Bu hayallerin gerçekçi hayaller olmasına dikkat etmek gerekmektedir.

Hastane dışı geziler motivasyonu artırıyor

Uzun süreli yatışlarda çocuğun belli aralıklarla sık sık evine izinli olarak gönderilmesi çocuğun tedavi motivasyonu ve psikolojisi için oldukça önemlidir. Ev dışı gezi programları da hastanece ya da ailenin katkısıyla mümkün olduğu ölçüde düzenlenmelidir.

Maske psikolojisi

Çocuk maskeyi neden taktığını bilir ve kendi kabullenmesi gerçekleşirse bunu sorun yapmayacaktır. Çevresindeki yakın arkadaşlarını da bu konuda bilgilendirmek pratik bir çözüm olabilir.

Yakın çevre bilinçlendirilmeli


Çocuğun yakın sosyal çevresinin bilgilendirilmesi ve desteklerinin alınması mümkün olmaktadır ancak genel toplumu kontrol etme şansımız olmamaktadır. Ancak aile ve çocuk hastalığı tanır tedaviye motive olur kabullenirse dışarıdan yapılan yorumlar onları olumsuz etkilemeyecektir. Bilinçsizce yapılan yorumlara sakin ve aydınlatıcı bir yaklaşımla yaklaşılmalıdır.

Lösemi nedir?

Halk arasında 'kan kanseri' diye bilinen hastalık çoğunlukla kemik iliğinden kaynaklanır. Bir tek hücrenin kanserleşmesi, daha sonra bu hücrenin bölünerek çoğalıp, önce kemik iliği, daha sonra tüm organları istila etmesi durumu söz konusudur. Lösemi tedavi edilen bir hastalıktır.