Milletvekili adayı olabilmek, ne yazık ki genel merkezlerin, genel başkanların ve genel başkanlara yakın kadroların kararı ile oluyor. Bu düzen böyle gelmiş, böyle gidiyor.
Genel başkanların ve genel merkezin karar verici üst kadrolarının onayını alamayan listelere giremiyor. Milletvekili listelerin de öncelikli olmak ve listelerde yer almak genel başkanlara ve üst kadrolara sadakatten geçiyor.
Bu nedenle göstermelik yapılan parti içi ön seçim ve temayül yoklamaları gibi yöntemlerin sonuçları birebir hiçbir dönem listelere yansımıyor. Parti içi ön seçim parti üyeleri ile yapılırken, parti içi temayül yoklamaları seçilmiş veya atanmış üyeler ile oluyor.
Ama gerek ön seçim, gerekse temayül yoklamalarının son kararını partilerin genel başkanları ve genel başkanlara yakın kadroları veriyor. Bir milletvekili aday adayı, seçim bölgesinde ne kadar sevilirse sevilsin, ne kadar donanımlı olursa olsun, adaylık kararını verecek olan genel başkanı ve genel başkanına yakın isimler oluyor.
Yıllarca seçimlerde aktif olduk. Milletvekili aday adaylarının aday olma süreçlerini birebir yaşadık. Öyle olaylar ile karşılaştık ki defalarca listelerin nasıl değiştiğini, sıralamalarla nasıl oynandığını gördük. Genel merkezden Yüksek Seçim Kuruluna teslim edilmeye giderken yolda nasıl değiştiklerini yaşadık.
Anlatmak istediğim, milletvekili listeleri Yüksek Seçim Kurulu tarafından yayınlanmadan kimsenin yeri ve sırası belli değildir.
Bu seçim ülke için dönüm noktası konumundadır.
Gerek Cumhur İttifakı gerekse Milet İttifakı mensubu partiler bu seçimlerde milletvekili adaylarını belirlerken ve sıralamalarını yaparken çok düşünmelidir. Çünkü bu seçimi kimse garanti görmesin, seçimi garanti görüp rehavete kapılan seçimi kaybeder. Sandıklardan çıkan sonuçlar açıklanana kadar kazananda kaybedende yoktur. Bu seçimde ortak liste çıkaracak partilerin sıralamaya koyacağı diğer parti aday isimleri de önemlidir.
Ülke genelinde olduğu gibi Samsun da da ortak liste ile seçime girecek partiler olacaktır. Samsun da CHP listesinde Demokrat Parti den 1 isim yer alacak görünüyor. Demokrat Parti geçen hafta düzenlediği iftar yemeğinde adeta; “Bizde eski yıllarda olduğumuz gibi iddialıyız.” dedi. Öyle ki Samsun un bütün ağır toplarını ve söz sahibi isimleri iftar yemeğinde topladı. İftar yemeğinde gösterdiği güç ile Samsun da Demokrat Parti ortak listede etkili olacak bir partidir. Örnek vermek gerekirse, bence mutlaka CHP nin Samsun listesinde Demokrat Partili bir milletvekili adayı olmalıdır.
Neden olmalıdır ? derseniz.
50 yaş üstü iyi bilir. Samsun yıllarca Demokrat Partinin kalesi olmuştur. Çok partili sisteme geçişin ilk seçiminden itibaren 3. dönem üst üste Samsun seçmeni Demokrat Parti den başka hiç bir partiye milletvekili sandalyesi vermemiştir.
Samsun da Demokrat Parti 1950 deki 9. dönem milletvekili seçimlerinde 10 da 10 almıştır.
1954 deki 10. dönem milletvekili seçimlerinde 12 de 12 almıştır.
1957 deki 11. dönem milletvekili seçimlerinde 12 de 12 almıştır.
1961 deki 12. dönem milletvekili seçimlerinde 11 de 7 almıştır.
1965 deki 13. dönem milletvekili seçimlerinde 11 de 6 almıştır.
1969 14. dönem milletvekili seçimlerinde yine 11 de 6 almıştır.
1980 darbesi sonrasında;
1987 deki 18. dönem milletvekili seçimlerinde DYP olarak 9 da 5 almıştır.
1991 19. dönem milletvekili seçimlerinde DYP olarak 9 da 7 almıştır.
Demokrat Parti ve devamında Adalet Partisi 1980 sonrasında Doğru Yol Partisi olarak siyasette yerini almış, devamında Doğru Yol Partisi ve Anavatan Partisi birleşmiş tekrar Demokrat Parti olmuştur. Son yıllarda ve bugünkü durumda Samsun a baktığımızda Demokrat Parti ye sempati duyan büyük bir kesim vardır. Samsun da verdiği iftar yemeğindeki katılımcıların varlığı ile bunu göstermiştir.
Demokrat Parti den kim olduğunu daha önceki yazımda da belirttiğim milletvekili aday adayı Erdem Demirdağ hem Demokrat Parti için hem de gireceği liste için büyük şanstır.
Ayrıca Demokrat Parti nin genç lideri Gültekin Uysal da Samsun da sevilen bir parti lideridir. Ordu milletvekili Cemal Enginyurt a baktığımızda gerek Samsun da gerekse Doğu Karadeniz de yaptığı çalışmalarla Demokrat Parti ye ayrı bir güç katmıştır.
CHP'ye geldiğimizde öne çıkan çok renkli isimler bulunuyor. Hafta sonu aday adayları tanıtımında CHP iddialı bir performans gösterdi. Bunların içinde en dikkat çekenlerinden biri Prof. Dr. Şevket Özkaya Göğüs Hastalıkları Uzmanlığından dolayı Pandemi döneminde kronikleşen hastalara verdiği desteklerinden ve Atakum Kent Konseyi Başkanlığından tanınıyor.
Kavaklı olan Prof. Dr. Şevket Özkaya çevresinde sevilen bir isim olarak biliniyor. Bir diğer isim ise Av. Gülay Deveci, sosyal çalışmaları ile gerek CHP içerisinde gerekse de sivil toplum kuruluşlarında etkin bir isim olarak yer alıyor.
Samsun da Kadın kooperatifleri kuruluşlarında aktif yer alan Av. Gülay Deveci araştırmacı yönü ve çalışkanlığı ile tanınıyor. Hatta son yerel seçimlerde Atakum Belediye Başkanı seçilen eşi Cemil Deveci ye katkısı çok büyük olmuştur. Özellikle yerel seçimlerin çok öncesinden kırsal kesimlerde ve kadınlar üzerinde proje çalışma yapmıştır.
Bu sayede eşi Cemil Deveci kırsal dan aldığı oylarla seçimi önde bitirmiştir. Av. Gülay Deveci nin CHP listesinde yer alması durumunda özellikle CHP nin ihtiyacı olan kırsal kesimdeki CHP oylarının artmasına büyük katkısı olacaktır.
Dikkat çeken diğer bir isimde son yerel seçimlerde Millet İttifakının ortak Büyükşehir Belediye Başkan adayı olan Hayati Tekin.Yıllarca CHP den Kutlukent ve Tekkeköy Belediye Başkanlığı ve son olarak milletvekilliği görevlerinde bulunan Hayati Tekin Samsun içinde hatırı sayılır bir isimdir.
Murat Can, Mehmet Özdağ, Suat Yıldız da etkili ismler olarak CHP listelerin de yer almalıdır. CHP liste başında mevcut milletvekili Neslihan Hancıoğlu nu görmemiz sürpriz olmayacaktır.
Bu arada CHP den aday adayı olan CHP Kadın Kolları İl Başkanı Nazan Güneysu da aktif çalışmaları ile dikkat çeken bir isimdir.
Bir de Millet İttifakı içerisin de yer alan Demokrat Parti ve Deva Partisi adaylarını Samsun da CHP listesinde göreceğimizi düşünüyorum. Gerek Demokrat Parti gerekse de Deva Partisi adaylarının CHP listesinde yer alması diğer türlü oy kaybına engel olacağı gibi katkısı da büyük olacaktır. CHP listesi 1. ve 2. sıra CHP, 3 sıra DP, 4. sıra Deva Partisi adayları ile karşımıza çıkabilir.
İYİ Parti de aday adayı olan bir çok isim var. Ama mevcut milletvekilleri yanında Ömer Süslü nün daha ön planda olması gerektiğini düşünüyorum. Geçen yazımda da söz etmiştim.
Siyasette vefa yoktur. Fakat Ömer Süslü Genel Başkanı Meral Akşener’in MHP de başlattığı mücadelesinden bugüne kadar her zaman yanında olmuştur. Bu nedenle Ömer Süslü nün olacağı bir listede İyi Parti bir vefa örneği gösterecektir. Ayrıca İyi Parti nin aday adayları içerisinde Aysin Akçay, Derya Dündar, Birsen Öztürk, İmren Nilay Tüfekçi gibi kadın, Hali İbrahim Yalgın gibi genç öne çıkan isimleri görüyoruz.
Mevcut milletvekilleri içerisinde Erhan Usta benim siyasi tecrübeme göre son yerel seçimlerde Millet İttifakının kendisine teklif getirmesine rağmen İyi Parti Büyükşehir Belediye Başkan adaylığını kabul etmemiş, bağımsız çıkarak İyi Parti nin kaybetmesine neden olmuştur. Sonradan da İyi Parti ye geçmiştir.
Yani bana göre Erhan Usta nın olduğu liste ile olmadığı liste arasında bir seçim yapıldığın da Erhan Usta nın olmadığı liste İyi Parti ye daha çok oy getirecektir. Ama siyasette Demirel in dediği gibi dün dündür, bugün bugündür. Muhtemelen Erhan Usta Samsun da liste başı olacaktır.Yalnız unutulmaması gereken bu millet çok değişti, öyle bir hale geldi ki artık dünü de unutmuyor, bu günü de.
Diğer milletvekili Bedri Yaşar ı değerlendirdiğimizde milletvekilliği boyunca gerek partilisine gerekse Millet İttifakı belediyelerine Ankara da elinden gelen desteği yapmıştır. Fakat ilk gelişinde Samsunlu olmamasına gösterilen tepki azalsa da soğukluğu devam etmektedir. Samsun kendisini kabullenememiştir.
Bence İyi Parti Samsun da başarılı olmak istiyorsa, bu 2 milletvekilini de başka illerden aday göstermelidir. İYİ Parti listesinde Saadet Partisi ve Gelecek Partisinden de isimler görebiliriz.
MHP ye baktığımızda MHP için zor bir seçim olacak. Listeye renkli isimler koyması gerekir. Aday adayı olan isimler içinde etkili olacak bir isim dikkatimi çekiyor. Prof. Dr. İlyas Topsakal, İlyas hocayı 1. sıra Samsun milletvekili adayı olarak görebiliriz. İlyas hoca gerek Samsun için gerekse de Genel Başkanı Devlet Bahçeli için milletvekili olarak büyük katkılar sağlayacaktır.
Ayrıca dikkat çeken bir başka isimde, Aykut Çepni, Aykut Çepni, gerek Samsun da gerekse Samsunspor camiasında emeği olan bir isimdir. Babası rahmetli Ensar Çepni de Samsun da sevilen, sayılan bir insandı. Gönül dostluğu ve yardımseverliği ile tanınırdı. Oğlu Aykut Çepni de aynı yolda varlığını sürdürüyor.
AK Parti milletvekilleri ve aday adayları na baktığımız da çeşitlilik çok fazla görülüyor. Bu seçim AK Parti için bir dönüm noktası olacak. Ama bunun farkında olanlardan çok güç zehirlenmesine kapılmış farkında olmayanlar var. Her zaman söylerim, AK Parti nin en etkili ismi Fuat Köktaş'tır. Aday adaylığına müracaat etmese de Fuat Köktaş AK Parti nin en etkili isimlerindendir.
Mevcut milletvekilleri yanında etkili yeni bir isimde Osman Tural ı görüyorum. Osman Tural her zaman eli memleketinde olan bir bürokrat olmuştur. Samsun dan giden hiç kimseyi kapısından çevirmemiştir. Kaymakamlık ile başlayan bürokrasi hayatı PTT genel müdürlüğü ve yönetim kurulu başkanlığı sonrasında Danıştay üyeliği ile devam etmiştir.
Aday adayları içerisinde Kamuran Özden listede olması gereken önemli bir isimdir. Kamuran Özden yıllardır Ankara da bütün görevlerinde 7/24 Samsun’un hizmetinde olmuştur. Gönül insanı ve Samsun sevdalısıdır.
Kadın aday adayları içinde Samsun un dengelerini iyi bilen, yıllarca basın içinde yer almış, belediyeler bünyesinde yöneticilik yapmış, Ak Parti nin her döneminde milletvekili, bakan, belediye başkanları ile çalışmış Melike Aktel Karaçor a ismi dikkat çekiyor.
Benim burada verdiğim isimler partilerine artı güç katacak isimlerdir. Yoksa birbirinden değerli her partide aday adayları vardır. Bazı isimler parti haricinde bir misyona sahiptir, hangi partiden aday olduğunun hiç bir önemi yoktur.
Hangi partiden aday olursa olsun çevresi sadece o olduğu için partisine bakmadan bulunduğu listeye oy verir. Bir de partiler içinde yıllarını vermiş isimler vardır.
Bu isimler tekkeyi bekleyen isimlerdir. her şey bir kenara listelerde bu isimlerden mutlaka olmalıdır. Yani tekkeyi bekleyen çorbayı içmelidir.
9. Nisan a az bir süre kaldı. 9 Nisan 17:00 dan sonra listeler ortaya çıkacak, birkaç günlük tepkilerden sonra taşlar yerine oturacaktır. Küsen gidecek, kalanlarla seçim geçilecektir.
Bizim yaptığımız tahminler ve yorumlardan öte, aday olacak kişilerin önce ülkemize sonra şehrimize katkı sağlayacak adaylardan oluşması tek dileğimizdir. Herkesin gönlünde kendine yakın gördüğü bir aday adayı ve kendi görüşüne yakın gördüğü bir parti mutlaka vardır.
Ama en önemlisi partilerin ve aday adaylarının tercihlerinden önce, vatanımız ve milletimizin varlığı ve bütünlüğüdür.