Ondokuzmayıs Üniversitesi (OMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan, Cumhuriyetin 101. yılında "Milli Egemenlik Zirvesi: Cumhuriyet" temalı konferans verdi. Samsun Müzesi'nde Samsun Valiliği ve OMÜ işbirliğiyle düzenlenen konferansta Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan, Cumhuriyet'e giden yolda yaşanan serüveni anlattı.
Çağlayan, konuşmasında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına şükranlarını sundu. Türk tarihinin binlerce yıllık geçmişe sahip olduğunu ve Türk devletlerinin tamamının ortak gayesinin adalet ve insanlığa hizmet etmek olduğunu söyleyen Çağlayan, "Cumhuriyetimizden önceki son büyük devletimiz Osmanlı Devleti de 6 asrı aşan ömründe Türklüğe şan katmış, İslam'a ve insanlığa büyük hizmetleri olmuştur. Farklı Hristiyan mezheplerinin Avrupa kentlerinde yan yana yaşayamadığı çağlarda İstanbul ve Kudüs başta olmak üzere Osmanlı şehirlerinde farklı din ve mezhep mensupları yan yana insanca yaşama imkanı bulmuştur. Tabii bu ideal toplum ve devlet yapısını hayata geçirmek çok çalışarak, emek harcayarak mümkün olmuştur." dedi.
Cumhuriyetin modernleşmenin bir yansıması olarak Türkiye'nin gündemine girdiğini aktaran Çağlayan, "Cumhuriyet aynı zamanda Batı emperyalizmine tepki olarak Milli Mücadele sürecinde gelişen Türk milliyetçiliğinin bir eseri olmuştur. Bu eserin ortaya çıkmasında Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın liderliği ve ona inanan bir avuç kahraman arkadaşının gözü pek fedakarlığı lokomotif olmuştur. Sevr Projesi ile batılı devletler, Türk Milletini Anadolu'da küçük bir alana hapsederek Doğu Türklüğü ve İslam dünyası ile bağını koparmak istemiştir. Bu tehdidi iyi okuyan Gazi Mustafa Kemal Paşa, sadece milli vicdana güvenerek çıktığı yolda iki amaç taşımıştır. Birincisi vatanı düşman işgalinden kurtarmak ve tam bağımsızlık, ikincisi ise egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olacağı Türkiye Cumhuriyetini inşa etmek olmuştur." ifadelerini kullandı.
101. yılında Cumhuriyetin artık çok güçlü olduğunu ifade eden Prof. Dr. Çağlayan, Cumhuriyetin 101. yılında 90 milyona yaklaşan Türkiye nüfusunun şehirli, eğitimli, genç ve dinamik olduğunu söyleyen Çağlayan, şunları kaydetti: "Türkiye, yerli ve milli teknolojisi hızla gelişen, takip eden değil takip edilen bir ülke konumuna gelmektedir. Ordumuz NATO'nun 2'nci, Ortadoğu'nun birinci büyük ordusudur. Türk Devletleri Teşkilatı ile güçlenen ve güç veren Cumhuriyetimiz uluslararası politikaları etkileyen bir güce ulaşmıştır. Kültür, sanat ve sporda önemli başarılar elde edilmiştir. 101 yıl önce kurulan Türkiye Cumhuriyeti ve devamında yapılan inkılapları Türk halkı gönülden benimsemiş, genciyle, yaşlısıyla ülkemizi tehdit eden başı dışarıda terör örgütlerine geçit vermemiş ve vermeyeceğini bütün dost ve düşman herkese göstermiştir. Cumhuriyetimizin 101. yıl dönümünde hepimize düşen en büyük görev, Atatürk'ün en büyük eserim dediği, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Cumhuriyet'i anlamak, Cumhuriyet'in değerlerini her şartta korumak ve Türkiye Yüzyılını gerçekleştirmek için çok çalışmaktır."