Yapılan araştırmalar öğrenmede kullanılan en etkili kanalın GÖZ olduğunu söylüyor. Bilimsel olarak öğrendiğimiz bilgilerin %80 inin göz yoluyla elde edildiği kabul ediliyor. Bu açıdan bakılınca, göz kanalıyla öğrenmede en kullanışlı araç OKUMAK tır hiç kuşkusuz. Bu durumda okumanın tanımını ; Gözün sayfa üzerinde gördüğü kelime rakam ve şekillerin fotoğrafını çekerek beyine iletmesi ve beyin tarafından yorumlanmasıdır , şeklinde yapabiliriz. Göz için gördüğü herşey bir resimdir. Yani ev kelimesi de gerçek bir ev görüntüsü de göz için aynı anlama gelen birer resimdir aslında. Gerçekte okuma işlemi; gözün fotoğraf çekmesi ve beyinin anlama işlevidir. Eski bir atasözündeki gibi Göz görmez akıl görür
Okuma işleminin, hangi amaç için yapıldığı ile doğrudan ilişkili olan bir kaç çeşidi vardır. Bunlara Okuma Teknikleri de denilebilir.Geliniz amaca göre okuma teknikleri hakkında kısa bir yolculuk yapalım ve hayatta öğrenmek için en geçerli araç olan OKUMAK eylemini daha etkin kılmanın yollarını arayalım.
FİKİR EDİNMEK İÇİN OKUMA: Bir metnin içindeki ana hatları, başlıkları yüzeysel olarak okuma biçimidir.Bu biçim daha çok dergi ve gazete okumalarıdır.Genel kültür olsun diye okuduğumuz, birazda ilgimizi çeken konular hakkında bilmediklerimizi izlenim edinmek için okuduğumuz yazılar, bu amaca hizmet ederler. Mutlaka aklımızda kalsın diye değilde daha rahat bir tavırla sırf ilgi duyduğumuz için yaptığımız okumalardır.
EĞLENMEK İÇİN OKUMA: Bu tür, roman, hikaye, şiir okumalarıdır.Amaç bir şeyler öğrenmekten çok, hoşça vakit geçirmek, başka mekanlara, zamanlara zihinsel hoş yolculuklar yapmaktır.Bu yöntemin kişiye kazandıracağı en değerli şey, hayal gücü gelişimidir. Roman yada hikaye okurken yönetmenizdir.Hele de okuduğumuz romanın filmini izlerken, çok eğlenceli dakikalar yaşayabiliriz; ünlü yönetmenin çektiği karelerle, öyküyü okurken kendi çektiğimiz filmin sahnelerini karşılaştırır, şaşılası enstanteneler yakalayabiliriz.
DERİN OKUMA : Akademik anlamda, bilgilenmek amaçlı okumadır. Okul hayatımız boyunca sınav zamanları yaptığımız okuma çeşididir.Ancak bu tür okuma için geniş zaman yelpazesinde okuduklarımızı Tam anlayarak okuma yapmak gerekir.Öğrencilerin sınavlara hazırlanırken bu tekniği kullanmasında yarar var.Bunun için öncelikle geniş bir zamanı derin okuma için ayırmaları lazım. Yani son akşam, son gün çalışmaları değil de okumalarını 3-5 günlük bir zaman dilimine yaymaları gerekir. Üç aşamalı bir derin okuma, öğrenmeye büyük katkı sağlar : Önce bir ön okuma ile konuların ne olduğu ve nelerin öğrenilmesi gerektiği anlaşılır. İkinci aşamada tam bir okuma yapılır. Yazarın dip notları dahi atlanmamalıdır. Son aşamada ise tekrar yapılır.
TARAMAK İÇİN OKUMA: Mutlaka okunması gereken metin yada yazıları, iş çokluğundan yada zaman darlığından, Seçmeli okuma tekniği de denilen tarama metodu ile okuma yapabiliriz. Özellikle öğrencilerin , eğer sınav için uzun süreli bir çalışma yapmaya zamanları yok ise elbette her şey bitmiş değildir. Bu metot ile kısa zamanda konulara ana hatları ile çalışabilir yada seçmeli olarak konunun ana hatlarına , dip notlarına ve özetine çalışarak da genel bir bilgi edinebilirler. Ancak, taramalı okumada zor olan, metni okurken veya bir konuyu çalışırken nelerin atlanıp, nelerin derin okunacağına karar vermektir. Bunun için de bir kaç fikir verebilirim: İtalik cümleler, tırnak içindeki yazılar, ilk paragraflar ve son cümleler, grafikler, şemalar, tablolar seçmeli okumaya alınabilir.
DÜŞÜNCE ADAMLARININ OKUMALARI=DÜŞÜNMEK İÇİN OKUMA:
Okunanlar üzerinde uzun uzun düşünüp, bu bilgiler çatısında yeni fikirler geliştirmek, tezler sunmak için yapılan okumalardır. Düşünmek için okumada amaç çok bilgi edinmek değil, bilgileri derinlemesine yorumlama, yeni yorumlar getirme, yeni bakış açıları için yeni pencereler açmaktır.Düşünmek için yada düşünce için okuyanlar, Bilgelik sınırında dolaşırlar. Düşünme için okumada amaç bilgi değil, bilgeliktir. Tam öğrenme ile bilgili olunur ancak bu bilgiler üzerinde düşünüp yeni ufuklar açabilirseniz bilge olursunuz. Düşünme aktivitesinde kullanılan malzeme bilgidir. Bilgiyi beynimize aktardıktan sonra, bir takım düşünme faaliyetleri ile bu bilgiyi üçe beşe katlamak mümkündür. Bunun içinde çok düşünmek gerekir.Tabi ki bilgi olmadan düşünme ve sonucunda fikir de olamaz. Düşünmek için okumada, derin okuma , tam öğrenme ve düşünme esastır.
Okumak hakkında doğru yada yanlış bildiklerimizi, akıl süzgecinden geçirerek, doğru bildiğimiz aslında yanlışları, yada yanıldığımızı zannettiğimiz doğruları tespit etmek, zamanı iyi kullanmak ve amacımıza uygun okuma tekniğini seçmek, hayat için büyük bir kazandırmalıdır.
Bol okumalı, kitaplı günler dilerim