Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Turhan Koyuncu, dikkat edilecek bir kaç basit kuralla sobalardan sızan karbonmonoksit gazı zehirlenmelerinin önüne geçilebileceğini söyledi. OMÜ Ziraat Fakültesi olarak konutlarda kullanılan kömür sobaları üzerinde bir araştırma yaptıklarını ifade eden Koyuncu, konutlarda genel olarak 4 ayrı tipte soba kullanıldığını tespit ettiklerini ifade etti. Koyuncu, ''Türkiye'deki kömür sobalarının ısısal verimi ve karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçebilmek için bir çalışma yaptık. Bu çalışmada gördük ki dikkat edilecek bir kaç basit kuralla soba zehirlenmelerinin önüne geçilebilir'' dedi.
SOBALAR ÜZERİNDE DENEY YAPILDI
Konutlarda genellikle tuğlalı, dökme demirli, alttan havalandırmalı ve önden havalandırmalı kovalı sobaların kullanıldığının anlaşıldığını bildiren Koyuncu, şunları söyledi; Her tür soba için yaklaşık 6 aylık araştırma yaptık. Özellikle de karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçebilmek için en ideal soba kullanımını belirledik. Çalışmalarımızda genel olarak soba kullanımında soba borusunun yatay şekilde duvardan bacaya girdiğini, buradan da dik bir acıyla bacaya devam ettiğini gördük. Bu da baca gazı birikimine yol açmakta ve odaya gaz sızması kolaylaşmaktadır.''
BACA ARALARI KAPATILMALI
Bu nedenle sobalardaki boru ve baca arası kısımların sızdırmaz bir şekilde kapatılması önerisinde bulunan Koyuncu, ''Ayrıca sobalar yerden 25-30 santimetre yükseklikte, duvardan da 1 metre uzaklıkta kurulmalıdır. Boru uzunluğu 6 metreden fazla olmamalıdır. Isısal açıdan 6 metreden fazla boru bir getirisi olmadığı gibi zehirlenme riskini de arttırmaktadır'' önerisinde bulundu. Sobaların en sağlıklı ve verimli şekilde kullanılması için dikkat edilmesi gereken bir kaç basit kural olduğunu kaydeden Koyuncu, uygulanacak bu kurallarla ölümlerin önüne geçilmiş olacağını ifade etti.
ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER
Evlerinde soba kullananlara çeşitli tavsiyelerde bulunan Koyuncu, şu bilgileri verdi; ''Hangi tür soba kullanılırsa kullanılsın kömür mutlaka üstten tutuşturulmalıdır. Tutuşturma işleminde de kuru odun ve odun rendesi, yani talaş kullanılmalıdır. Çıra, gaz yağı, benzin gibi maddeler kullanılmamalıdır. Ayrıca sobaya kömür atarken poşetin içinde atılmamalıdır. Poşet ve benzeri plastik kaplar boru ve baca içine yapışmakta, böylece kurum birikerek baca tıkanmasına ve sızıntıya yol açmaktadır. Kömür hızlı ve seri şekilde tutuşturulmalıdır. Tamamen kor haline gelene kadar da hiçbir hava deliği kapatılmamalıdır. Ayrıca kömür tamamen yanıp bitmeden sobanın olduğu odada uyunmamalıdır.''