Son zamanların yeni gözdesi olan propolisin faydaları saymakla bitmiyor. Arıların yaptığı tek şeyin bal olmadığını biliyor muydunuz? Arılar, ağaçlardan elde ettikleri özsuyu, kendi salgıları ve balmumuyla birleştirdiklerinde, kovanlarını oluşturmak için kaplama olarak kullanılan yapışkan, yeşilimsi kahverengi bir ürün oluştururlar. Bu, propolis veya "arı tutkalı"dır.
Propolis, bildirilen faydaları nedeniyle son yıllarda dikkatleri üzerine çekmiş ve ilgiler onu potansiyel bir koruyucu ve tedavi edici ajan haline getirmiştir. Propolis ürünlerinin satışı artıyor ve birçok ticari ortamda arz, talebi karşılayamıyor. Ağız sağlığı ve yara bakım ürünleri içeren propolis satışları, kategori listesinin başında yer alıyor. Sağlık faydalarını öğrenmek için yazımızı okumaya devam edin!
Binlerce yıl önce, eski uygarlıklar propolisi tıbbi özellikleri nedeniyle kullanmışlardır. Yunanlılar, bunu apse tedavisinde kullanmışlardır. Süryaniler, enfeksiyonla savaşmak ve iyileşme sürecine yardımcı olmak için yaraların ve tümörlerin üzerine koymuşlardır. Mısırlılar ise, mumyaları mumyalamak için propolis kullanmışlardır.
Propolis, arıların tükürüklerini balmumu ile çeşitli bitki ve ağaçlardan elde edilen bileşiklerle karıştırarak oluşturdukları reçineli, mumsu bir maddedir. Arılar, bunu davetsiz misafirleri uzak tutmak ve kovandaki boşlukları kapatmak için kullanırlar. Propolis ayrıca antimikrobiyal özelliklere sahip olup arıları patojenlerden koruyabilir.
Propolisi oluşturan maddeler karmaşık olabilir. Bilim insanları, propoliste 300'den fazla ayrı bileşik tespit etmiştir. Propolisin bileşimi, arıların bulunduğu yere ve hangi ağaç ve çiçeklere eriştiklerine bağlı olarak değişebilir.
2015 yılında yapılan bir inceleme, propolisin yara iyileşmesine yardımcı olabileceğini öne sürüyor. Diyabetli sıçanlar üzerinde yapılan bir hayvan çalışması, propolisin cildin kendini onarmak için yeni hücreler üretmesine yardımcı olduğunu göstermiş. Diyabetli kişilerde yara iyileşmesi yavaş olabileceği için, bu propolisin cildin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olma konusunda faydalı olabileceğini düşündürmektedir. Propolis, bazı bakteri türlerini de öldürdüğü için, enfeksiyonun önlenmesine de yardımcı olabilir.
Aynı 2015 incelemesine göre, propolis diş plağının ana bileşeni olan kalsiyum fosfat oluşumunu da önlüyor gibi görünüyor. Propolis ve bal da antibakteriyel özelliklere sahiptir, bu da onları diş bakım ürünlerinde bileşen olarak faydalı kılar. İncelemedeki küçük bir çalışmaya göre, propolis periodontitli kişilerin tükürüğündeki bakteri miktarını önemli ölçüde azaltmıştır.
Propolisteki antioksidanlar, artritin neden olduğu iltihaplanma gibi iltihabı azaltmak için çalışabilir. Hayvan çalışmaları, artritli sıçanlar ve fareler üzerinde yapılan araştırmalar, propolisin anti-inflamatuar bir madde olarak test edilmesini sağlamıştır. Her iki çalışmada da propolis, şişliği önlemiş ve iltihabın gelişimini etkilediği gözlemlenmiştir. Bilim insanları, propolisin prostaglandinler gibi vücuttaki inflamatuar maddeleri düzenleyebileceğine inanmaktadır.