Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürü Saffet çalışkan siz Denge Gazetesi okuyucuları için yeni yasa hakkında merak ettiğiniz ve öğrenmek istediğiniz sorularınızı cevaplıyor.
Soru: 4/a kapsamında sigortalı çalıştıran özel nitelikteki işyeri işverenleri belgeyi ne zaman vereceklerdir?
Cevap: Özel nitelikteki işyeri işverenleri cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23'ünde saat 23:59'a kadar e-Sigorta kanalıyla Kuruma göndermek zorundadırlar.
Soru: Resmi nitelikteki işyeri işverenleri 4/a kapsamında çalıştırdıkları sigortalılara ilişkin belgelerini ne zaman vereceklerdir?
Cevap: Resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7'sinde saat 23:59'a kadar e-sigorta kanalıyla Kuruma göndermek zorundadırlar.
Soru: 4/a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenler primlerini en geç hangi tarihte ödemek zorundadırlar?
Cevap: İşverenler, bir ay içinde çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanacak prim tutarlarını en geç takip eden ay/dönem sonuna kadar Kuruma ödeyeceklerdir.
Prim borçlarının, katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle ödenmesi talebinde bulunan işverenlerin, cari aylara ilişkin prim borçlarını ödeme süresinin sona erdiği tarihten itibaren 15 gün içinde mahsup suretiyle ödemeleri halinde, primler yasal süresinde ödenmiş kabul edilecektir.
Soru: 5 puanlık işveren hissesi prim teşvikinden yararlanma şartları nelerdir?
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu bulunmayan özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları sigortalıları için ödeyecekleri sigorta primlerinden beş puanlık kısmının Hazinece karşılanmasına ilişkin prim teşviki uygulaması 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Bu düzenleme ile; işverenlerin, sigortalıları için ödeyecekleri primin 5 puanlık kısmı istihdamı teşvik amacıyla Hazinece karşılanacak olup, Sosyal Güvenlik Kurumuna Prim borcu bulunmayan ve kayıt dışı sigortalı çalıştırmayan işverenlerin sigorta prim yükünün beş puanlık kısmı Hazinece üstlenilmiştir.
Soru: 5 puanlık işveren hissesi prim teşvikinden yararlanma şartları nelerdir?
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu bulunmayan özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları sigortalıları için ödeyecekleri sigorta primlerinden beş puanlık kısmının Hazinece karşılanmasına ilişkin prim teşviki uygulaması 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Bu düzenleme ile; işverenlerin, sigortalıları için ödeyecekleri primin 5 puanlık kısmı istihdamı teşvik amacıyla Hazinece karşılanacak olup, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu bulunmayan ve kayıt dışı sigortalı çalıştırmayan işverenlerin sigorta prim yükünün beş puanlık kısmı Hazinece üstlenilmiştir.
Soru: 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olan erkek ve 18 yaşından büyük olan kadınlardan dolayı teşvik hükümlerinden 2008/ Ocak ila 2008/ Haziran aylarında isteğe bağlı sigortalı olan kişilerden dolayı faydalanılabilir mi?
Cevap: 5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 20'nci maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 7'nci madde de; 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlardan; bu maddenin yürürlük tarihinden önceki altı aylık dönemde prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olması şartıyla, bu sigortalıları istihdam eden işverenlerin faydalanması hükme bağlandığından;
2008/Ocak ila 2008 Haziran dönemlerinde isteğe bağlı sigortalı olan kişileri 1/7/2008 (dahil) ila 30/6/2009 (dahil) tarihleri arasında istihdam eden işverenler de teşvik hükümlerinden faydalanabilecektir.
Soru: Afet nedeniyle aylık prim ve hizmet belgesinin verilme süresi ile muhteviyatı primlerin ödeme süresinin ertelenmesi halinde beş puanlık prim indiriminden yararlanılabilir mi?
Cevap: Afet nedeniyle prim borçlarının ertelenmesine Kurumca karar verilen işverenler,aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma gönderileceği tarihte muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması, 5510 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlemiş oldukları aylık prim ve hizmet belgelerini Kuruma, süresi içinde ödemeleri kaydıyla beş puanlık prim indiriminden yararlanacaklardır.
Soru: Analık sigortası dahilinde geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanma şartları nelerdir?
Cevap: Doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
Bu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, Doğum olayının gerçekleşmiş olması, Kanunun 4/b kapsamında bulunan sigortalıların analıkları halinde genel sağlık sigortası dahil prim ve her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.
Soru: Sigortalı erkeğe emzirme yardımı verilir mi?
Cevap: Öncelikli sigortalı erkek için sigortalının doğum yapan kadınla Medeni Kanun hükümlerine göre doğumdan önce evlenmiş olması gerekmektedir. Sigortalılığı sona eren sigortalıların işten ayrıldığı tarihten başlamak üzere 300 gün içinde çocukları doğarsa sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından faydalanacak sigortalı erkeğin analık sigortasından faydalanmaları için doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödemiş olması şartıyla emzirme ödeneceğinden yararlanabilir.
Soru: Hastalanan sigortalılara verilen iş görememezlik ödeneğinin şartları ağırlaştırılmış ve miktarı eskiye göre azaltılmış mıdır?
Cevap: Kanunla, iş kazası ve meslek hastalığı hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği alabilmek için hiçbir koşul öngörülmemektedir.
506 sayılı Kanunda, hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği alınabilmesi için gerekli olan 120 gün prim ödeme şartı aranırken bu Kanunla 90 güne indirilmiştir. Ayrıca mevcut uygulamada SSK'da olduğu şekilde geçici iş göremezlik ödeneğinin; Yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, Ayakta tedavilerde ise üçte ikisi, oranında verilmesi yönündeki düzenleme korunmuştur.
Soru: 5953 sayılı kanuna tabi olarak Türkiye genelinde 16 gazeteci çalıştıran işveren ücret ödemesini gazeteciye elden yapsa, hakkında ceza uygulanacak mı?
Cevap: Gazeteciye yapılan ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan bu işverene, 5953 sayılı Kanunun 27'inci maddesinin birinci fıkrasının(a) bendi uyarınca, her bir gazete için, bin beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir.