Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürü Saffet çalışkan siz Denge Gazetesi okuyucuları için yeni yasa hakkında merak ettiğiniz ve öğrenmek istediğiniz sorularınızı cevaplıyor.
Soru: Özürlü sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanmasının şartları ağırlaştırılmakta mıdır?
Cevap: Özürlü sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanmasının şartlarının ağırlaştırılması söz konusu olmayıp kolaylaştırılmaktadır. 506 sayılı Kanunun 60"ıncı maddesine göre birinci derece sakatlığı olanlar 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün, ikinci derece sakatlığı olanlar 15 yıl sigortalılık süresi 4000 gün, üçüncü derece sakatlığı olanlar 20 yıl sigortalılık süresi 4400 gün şartlarını yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığından yararlanmakta iken, 5510 sayılı Kanunla çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 50 ila, yüzde 59 arasında olanlar 16 yıl sigortalılık süresi 4320 gün, yüzde 40 ila, yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar 18 yıl 4680 gün şartlarını yerine getirmeleri halinde kendilerine yaşlılık aylığı bağlanacaktır. Ayrıca yeni düzenleme ile çalışma gücündeki kayıp oranına bağlı olarak aylık bağlanması öngörülmüş olup, bu da sigortalıların lehine bir düzenlemedir.
Soru: Çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 66"nın altında olan bir 506 sayılı Kanuna tabi olan sigortalıya 5510 sayılı Kanun uyarınca malulluk aylığı bağlanabilir mi?
Cevap: 506 sayılı Kanunda, çalışma gücünün 2/3"ünü (%66,6) veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60"ını kaybedenler malul sayılır iken, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile hem çalışma gücü kayıp oranı hem de meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı en az % 60 olanlar malul sayılmıştır.
Soru: 4857 sayılı Kanuna tabi işyerleri işverenleri veya üçüncü kişiler, hangi durumda işçinin ücretini banka kanalıyla ödemek zorundadırlar?
Cevap: İşyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması halinde, çalıştırdıkları işçiye, o ay içinde yapacakları ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkak ödemelerinin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını,bankalar aracılığıyla ödemek zorundadırlar.
Soru: 4857 sayılı Kanuna tabi işyerlerinde çalışan işçiye zorunlu tutulduğu halde o ay içinde yapacağı ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkak ödemelerini bankalar aracılığıyla yapmayan işverene uygulanacak idari para cezası tutarı ne kadardır?
Cevap: İşçiye, İş Kanunundan veya toplu iş sözleşmesinden veyahut iş sözleşmesinden doğan alacaklarını, bu Yönetmelik kapsamında zorunlu tutulduğu halde bankalar aracılığıyla ödemeyen işverene veya işveren vekiline veyahut üçüncü kişiye, her işçi ve her ay için yüz Türk Lirası idari para cezası verilecektir.
Soru: Bağımsız çalışanlar internet üzerinden kayıt/ tescil bilgilerine ulaşıp bu bilgilerin dökümünü alıp kullanabilecekler midir?
Cevap: Bağımsız çalışanların sigortalılık bilgilerine bilgisayar ortamından erişilebilmekte iken, güncel olmaması ya da kayıt dışı sigortalılık olabileceği düşünülerek resmi barkot çıktısı verilemediğinden sigortalılar veya vatandaşımız internet üzerinden ulaşım sağlamakta, bu nedenle il müdürlüklerimize müracaat etmeksizin işlem yapılabilmektedir.
Soru: Anonim şirketlerin kurucu ortaklarından daha önce 1479 sayılı Kanunun 24"üncü maddesine tabi olarak sigortalı olanlar, sigortalılıklarını devam ettirmek için ne yapacaklardır?
Cevap: Anonim şirketlerinin kurucu ortaklarından daha önce 1479 sayılı Kanunun 24"üncü maddesine tabi olarak sigortalı olanlardan sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin 1/10/2008 tarihinden itibaren 6 ay içinde yazılı talepte bulunmaları halinde sigortalılıkları aynen devam ettirilecektir. Bu süre içerisinde talepte bulunmayanların sigortalılıkları ise,
1/10/2008 tarihi itibariyle sona erecektir.
Soru: Emekli Sandığı"ndan emekli aylığı almakta iken, sigortalı çalışmaya başlayanlardan sosyal güvenlik destek primi kesilecek mi?
Cevap: 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli aylığı almakta olanlardan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.
Soru: Emekli Sandığı"ndan aylık almakta olan terör malulünün, 4/a. 4/b, 4/c tabi bir göreve başlaması halinde aylıkları kesilecek mi?
Cevap: Aylıkları kesilmeyecektir. Ancak devlet memuriyetine başlaması halinde uzun vadeli sigorta kolları, 4/a ya da 4/b kapsamındaki bir işe başlaması halinde ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanacaktır. İş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulananların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayı istemeleri halinde, bu isteklerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, haklarında uzun vadeli sigorta kolları da uygulanacaktır ve tarafınızdan hiçbir şekilde genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır.
Soru: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sifgortalı olan 4/c kapsamındaki kişiler yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra çalışabilirler mi?
Cevap: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra; Bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir.