Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürü Saffet çalışkan siz Denge Gazetesi okuyucuları için yeni yasa hakkında merak ettiğiniz ve öğrenmek istediğiniz sorularınızı cevaplıyor
Soru: 4/c kapsamında devlet memurları olanların işten ayrılışları halinde belge verilecek midir?
Cevap: Kanunun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının sona erdiği tarihin ilgili kurum ve kuruluşlarca sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle on gün içinde Kuruma bildirilmesi zorunludur. Bu kapsamda sigortalı sayılanların sigortalılıklarının sona erdiği tarihin ilgili kurum ve kuruluşlarca sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle on gün içinde Kuruma bildirmesi zorunludur. Bu kapsamda olanların sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle Kuruma bildirilmemesi halinde Kanunda idari para cezası uygulanması öngörülmemiştir.
Soru: 5510 sayılı Kanun uyarınca Kamu görevlilerinin sigortalılıkları ne zaman sona erecek ve bildirim işlemi nasıl yapılacaktır?
Cevap: 5510 sayılı Kanunun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıkları;
1) Ölüm halinde veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde, görev aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından,
2) 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 40"ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin dondurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından,
3) Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten, itibaren sona erecek ve haklarında hazırlanacak sigortalı işten ayrılış bildirgesi, sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde düzenlenerek kamu idarelerince "e-sigorta" yolu ile Kuruma bildirilecektir.
Yer değiştirme suretiyle bir kurumdan diğer bir kuruma nakledilenler hakkında sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile gerekli bildirimler yapılır. Bu sigortalıların, malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması taliplerinde kurumlarınca emekliye sevk onayı, ölüm halinde (tahsis taleplerinde) ise sigortalı işten ayrılış bildirgesi gönderilmesi yeterlidir.
Soru: 4/c kapsamında sigortalı olanlar geçici iş görmezlik ödeneği alacaklar mıdır?
Cevap: 5510 sayılı Kanuna tabi 4/c sigortalıları için kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. Dolayısıyla geçici iş göremezlik ödeneği alamayacaklardır.
Soru: 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce kamu görevlisi olanlar sağlık yardımları konusunda ne yapacaktır?
Cevap: Eski kamu görevlilerinin sağlık yardımları 3 yıla kadar 5510 sayılı Kanundan önceki mevzuat hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilecektir. Başka bir ifade ile üç yılı geçmemek kaydıyla belirlenecek tarihe kadar sağlık yardımlarının kamu idarelerince sağlanmasına devam edilecektir. Devir tarihi ayrıca duyurulacaktır.
Soru: Kanun Yürürlük tarihi itibarıyla bakmakla yükümlü kız çocukları sağlık yardımlarından yararlanacaklar mıdır?
Cevap: Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bakmakla yükümlü olarak sağlık yardımlarından yararlanan kız çocukları, durumlarında değişiklik oluncaya kadar kız çocuğu olarak bakmakla yükümlü sıfatı ile tedavi yardımlarından yararlanmaya devam edeceklerdir.
Soru: Pirimi ödemeyen vatandaşlar sağlık hizmeti alamayacaklar mı?
Cevap: Pirim ödeme yükümlüsü olduğu halde sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarih itibariyle 60 günden daha az pirim borcu bulunanların sağlık hizmetlerinden yararlanmaması söz konusu değildir. Ayrıca, 18 yaşını doldurmamış olan kişiler, tıbben başkasının bakımına muhtaç olan kişiler, acil haller, iş kazası ile meslek hastalığı halleri, bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar, koruyucu hekimlik hizmetlerinde, analık hallerinde, afet ve savaşta ve grev ve lokavt durumlarında pirim borcuna ve pirim ödeme gün sayısına, bakılmaksızın tedavileri sağlanmaktadır.
Soru: Pirim borcu olan esnaf ve sanatkarlar ile ailelerin sağlık yardımlarından yararlana bilecekler mi?
Cevap: 1479 sayılı kanunda esnaf ve sanatkarlar ile ailelerin sağlık yardımlarından yararlanmaları için hiç pirim borcu olmamamı gerekmekte iken tasarı ile pirim ödeme yükümlülükleri, takip eden aydan başlatılmak ve 1 ay prim borcunun aksatmaları durumunda dahi sağlık yardımlarından yararlanma imkanı getirilmiştir.
Soru: İşsizlik sigortasından yararlananlar sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası kapsamına alınacak mı?
Cevap: Mevcut uygulamada işsizlik ödeneği ödenen sürelerde sigortalılar hastalık sigortası yardımlarından yararlanmaktadırlar. Kanunda işsizlik ödeneği ödenen sigortalılar genel sağlık sigortalısı sayılmakta ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortası yardımlarından yararlana bilme imkanına kavuşmaktadırlar. Bunların genel sağlık sigortası primleri Türkiye İş Kurumu tarafından ödenecektir.
Soru: Yeşil kart verilmeyenlerin genel sağlık sigortalılarının başlangıcı ne olacaktır?
Cevap: Genel sağlık sigortalılığı;
a) Yeşil kart veren merkezler yerine doğrudan kuruma başvuranlardan, Kurumun yönlendirmesi sonucunda bu merkezlerce yapılan gelir testine göre yeşil kart verilmesi uygun görülmeyenlerin, kuruma başvuru tarihinden,
b) Yeşil kart veren merkezlere başvurduğu halde, bu merkezlerce yeşil kart verilmesi uygun görülmediği bildirenlerin, yeşil kart veren merkezlere yaptıkları başvuru tarihinden,
c) Kurumun bilgilendirmesine rağmen, gelir testi yaptırmak istemediğini beyan eden kişilerin 5510 sayılı kanunun 82 inci maddesi gereğince asgari ücretin iki katı üzerinden primleri tahakkuk ettirilmek üzere kuruma yaptıkları başvuru tarihinden itibaren başlar.
Soru:18 yaşının altındaki hangi çocuklar genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır?
Cevap:
a) Bakmakla yükümlü kişi olarak genel sağlık sigortalısı olan ana ve babaların 18 yaşın altındaki çocukları. Primlerini ödeyememiş olan ana ve babaların, çocukları 18 yaşını dolduruncaya kadar genel sağlık sigortalısıdır.
b) Ana ve babası olmadığı halde SHÇEK hizmetlerinden faydalanmayan çocuklar,
c) Nüfus kayıt işlemleri yapılıncaya kadar yeni doğan çocuklar genel sağlık sigortalısı sayılırlar.
Soru : Sağlık hizmetlerinden hangilerine sigortalılar katılım payı ödeyecek?
Cevap: Yeni düzenleme ile mevcut uygulamaya paralel olarak; ayakta tedavilerde hekim ve diş hekimi muayenesinde, ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlardan katılım payı alınması öngörülmüştür.
Soru: Sigortalı istediği sağlık kuruluşuna gidecek mi?
Cevap: Sigortalılar sözleşmeli kamu ve özel sağlık hizmeti sunucularından istediklerine müracaat edebileceklerdir. Kaldı ki acil hallerde sözleşmesiz sağlık kuruluşlarına da gidilebileceklerdir.
Soru: Sağlık hizmetleri için ek ücret alınacak mı?
Cevap: Genel sağlık sigortalısında sigortasında sigortalılar esas itibariyle herhangi bir ücret ödemeden sözleşmeli sağlık kuruluşlarından yararlanabileceklerdir. Ancak; kamu sağlık kuruluşları standart hizmetler dışında kalan otelcilik hizmeti ve öğretim üyesi ücreti için ilave ücret alabileceklerdir. Sözleşmeli özel sağlık kuruluşları ise belirlenen sınır dâhilinde ilave ücret alabileceklerdir. Acil hallerde sözleşmesiz sağlık kuruluşlarına yapılan müracaatlar da, tedavi bedelleri kurumca karşılanacaktır. Bu durumda, sözleşmeli ve sözleşmesiz sağlık kuruluşları ilave ücret almayacaktır.