Samsun'un tarihi dokuları arasında yer alan "Selahiye Evleri", bakımzılıktan çürümek üzere. Samsun'un ana arterleri arasında yer alan 100. Yıl Bulvarı üzerinde bulunan tarihi Selahiye Evleri, bakımsızlıkla yüzyüze. Evlerin mevcut sahipleri tarafından bakımının yapılmaması dikkat çekerken, bir çok evin ise terk edilmiş olması nedeniyle, tinercilerin mekanı olduğu öğrenildi. Safranbolu başta olmak üzere Amasya ve bir çok ildeki tarihi evler, yerel yöneticiler tarafından tarihi dokusu bozulmadan turistik amaçla hizmete sokulurken, Samsun'un en eski simgeleri arasında yer alan tarihi evlerin kaderine terk edilmesi, tepkileri de beraberinde getiriyor.
İŞTE SAMSUN'UN SİVİL MİMARİSİ
Samsun (Selahiye) evlerinin mimari özellikleri ile ilgili Samsun Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü'nün sitesinde yer alan bilgiler ise şöyle sıralanıyor: "Genellikle zemin üzeri iki katlı olan binaların dış cephesi yığma tuğladan (bazı büyük yapılar taştan) iç bölmeleri bağdadi olarak yapılmıştır. İkinci katta bir çıkma mevcuttur. Çıkma, bazı yapılarda iki adet (bazen dört) ahşap veya taş direkle taşınmakta, bazı yapılarda demir çubuklarla desteklenmektedir. Kırma çatısı alaturka kiremitle örtülü, saçak altları ahşaptır. İç mekanda ortada bir sofa yer almakta, diğer odalar bu sofaya açılmaktadır. Taban ve tavan ahşap malzemelidir. Bu evler düzgün kesme taştan özenli bir işçilikle yapılmışlardır. Şehrin en eski evleri Kale Mahallesi, Pazar Mahallesi, Hançerli Mahalle, Selâhiye Mahallesi ve Saitbey Mahallesi'nde görülmektedir"
İSTANBUL EVLERİ GİBİLER
Ayrıca, Samsun Selahiye Evleri ile ilgili bir benzerlik hakkında bilgilerin de verilmesi dikkat çekerken, evlerin denizi ve ışığı gören bir mimarisinin olduğu şu cümlelerle ifade ediliyor: " Osmanlılar devrinde bilhassa İstanbul mimarisi için şu söylenir: Hiç kimse komşusunun ışığını, güneşini, manzarasını kesen bir ev inşa edemez. Eski İstanbul'u gezenler bunu özellikle söylerler. İstanbul'da bütün sokaklar nihayette denizi görürler, güneşi ve ışığı görürler. Bu asırlarca böyle olmuştur. Peki bugünkü İstanbul'a bakanlar bunu söyleyebilirler mi? İstanbul'a ne hâcet, eski Samsun evlerini konumları itibariyle görenler de bunun hakkını teslim ederler. Eski Samsun evleri veya sokakları da İstanbul evleri ve sokakları gibidir. Denizi görür, ışığı ve güneşi görür. (Dursun Ali Tökel)"
TÜRKÜLERE İLHAM KAYNAĞI
Samsun Selahiye Evleri'nin türkülere de ilham kaynağı verdiği bilinirken, geçtiğimiz yıl içerisinde kaybettiğimiz Samsunlu ses sanatçısı Yıldıray Çınar'ın kendi yazdığı ve söylediği şarkı dabu evlerin tarihi misyonunun ne kadar önemli olduğu konusunda gerekli bilgileri veriyor: "
Miraç Öztürk
Şu Samsun'un evleri
Kız kaldır peçeleri
Senin o bakışların
Öldürür niceleri
Hadi kız gel yanıma
Kanım kaynar kanına
Şu dünyada olmadık
Neler geldi başıma
Pınar susuz olur mu
Dibi kumsuz olur mu
Şu dünyada sevenler
Kavuşmasa olur mu
Hadi kız gel yanıma
Kanım kaynar kanına
Şu dünyada olmadık
Neler geldi başıma
Yıldıray ÇINAR "