Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Samsun İl Müdürü Saffet Çalışkan, Samsunluların SGK hakkında bilmediklerini cevaplıyor. Siz değerli okurlarımızın Sosyal Güvenlik Reformu ve diğer bilmedikleriniz hakkında cevaplanmasını istediğiniz sorularınızı Saffet Çalışkan Gazeteniz DENGE aracılığı ile cevaplayacak. Sorularınızın cevapları Salı ve Perşembe günleri DENGE Gazetesi"nde yayınlayacak. dengeyesorun@dengegazetesi.com.tr adresine ad ve soyad belirtilerek gönderilen sorular ise en geniş şekilde halkın anlayacağı biçimde cevaplanacak.
İşte dengeyesorun@dengegazetesi.com.tr adresine gelen sorular ve cevaplar;
Soru: Malullük aylığı bağlanabilmesi için hangi şartlar aranmaktadır?
Cevap: Devredilen üç sosyal güvenlik kurumunun norm ve standart gözetilerek 10 yıl sigortalılık ve 1800 gün şartı ile malullük aylığı bağlanması, sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise 1800 gün prim ödemiş olması şartıyla malullük aylığına hak kazanması öngörülmüştür.
Soru: Sürekli işgöremezlik gelirinin hesaplanmasına esas günlük kazanç nasıl tespit edilir?
Cevap: Sürekli işgöremezlik gelirinin hesaplanmasına esas günlük kazancın tespiti; İş kazasının olduğu veya meslek hastalığı halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç ay içindeki kazançlar dikkate alınır. Son iki ay içerisinde kazanç olması halinde sigortalının kaza geçirdiği ay içindeki prime esas kazançları dikkate alınır. Çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğraması halinde ise aynı veya emsal işte çalışan benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutulur. Prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızı ödemeler dikkate alınmış ise gelirse alınacak günlük kazanç, ücret toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca, yüzde 50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olmaz.
Soru: 2925 sayılı Kanuna göre yaşlılık toptan ödemesi alınabilir mi?
Cevap: 2925 sayılı kanunun yaşlılık toptan ödemesine ilişkin 24. maddesi yürürlükten kaldırıldığından ve uygulama 5510 sayılı Kanuna paralel düzenlendiğinden primlerin 2/3'ü- yerine tamamı yaşlılık toptan ödemesi olarak ödenir.
Soru: Kanun'un yürürlük tarihinden önce bir veya birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanların aylıkları veya gelirleri ödenmeye devam edecek mi?
Cevap: Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce birden fazla dosyadan gelir veya aylık alınması durumunda, bu gelir ve aylıklar ödenmeye devam olunur. Ancak, Kanunun yürürlük tarihinden sonra bu dosyalara ek olarak yeni bir dosyadan gelir veya aylık aylık alınması hak kazanılması halinde, yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarı da dahil olmak üzere mukayese yapılarak en düşük miktarlı dosya kapsamdan çıkarılır ve kalan ve dosyalardaki karşılaştırmalar Kanunun 54. maddesine göre yapılır. Bu işlem her durum değişikliğinde veya yeni bir dosyadan gelir ve aylığa hak kazanılması halinde tekrarlanır.
Soru: Hak sahibi eşlerin hisseleri yüzde 75'den yüzde 50'ye düşüyor mu?
Cevap: Halen ölüm aylığı almakta olan dul eşlerin bu aylıkları aynı şekilde devam ettirilmektedir. Kanunla sigortalının dul eşine, çalışması, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık bağlanması veya aylık alan çocuğunun bulunması halinde yüzde 50 oranında aylık bağlanacağı öngörülmüş olup, bu durum kamu görevlilerinin dul eşleri için sürdürülmekte olan bir uygulamadır. Bu konuda da norm ve standart birliğinin sağlanması amaçlanarak, çalışmayan ve düzenli geliri olmayan dullar ile çalışan veya aylık alan dulların ölüm aylıkları farklaştırılmıştır.
Soru: Kurumdan ölüm aylığı almak amacıya eşlerinden muvazaalı olarak boşananlar için 5510 sayılı Kanunda basıl bir düzenleme getirilmiştir.?
Cevap: Kamuoyunda rahatsızlık uyandıran, ihbar ve şikayetlere konu olmasına rağmen, mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde herhangi bir işlem yapılmayan ve sırf kurumdan gelir veya aylık almak amacıyla eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve kız çocuklarının, yeni düzenleme ile bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesilmesi öngörülmüştür.
Soru: Hak sahibi kız çocuklarına aylık bağlanması için yaş koşulu getirildi mi?
Cevap: Kanunla hak sahibi kız çocuklarına çalışmamaları ve kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almamalarının yanı sıra evli olmaları şartıyla aylık bağlanacağı öngörülmüştür. Kız çocukları için herhangi bir yaş koşulu getirilmemiştir.