İnsanı yaratan yüce Allah, yaratığı kuluna bir takım sorumluluklar da yüklemiştir. En güzel bir biçimde şeklen ve ruhen, manen ve bedenen yaratılmış olan insanoğlu, halife olarak da isimlendirilmiştir.
İnsanın temel görevi, kendisini yaratan Rabbına kulluktur. İnanların sadece kulluk için yaratıldığını yüce Mevla bildirmiştir. İnsan ruhuna Allah tarafından üflenen nur, kulluğun doğru ve düzgün bir şekilde yürütülmesine yetecektir.
Kıyame suresi 36.ayette, insanın başıboş yaratılmadığı bilgisi verilmektedir. İnsana yüklenen emaneti, başka hiçbir varlığın kabul etmediği, insanın zalim ve cahil olduğu da Kur’ani bilgilerdendir.
Temel sorumluluk, Allaha kulluktur. Kendimize ve diğer insanlarla, tüm varlıklara karşı da sorumluluklarımız vardır. Aileye, çocuklara, komşulara ve diğer insanlara dönük sorumluluklar da insanın temel görevleri arasındadır.
Sorumluluk; görevdir, haktır. Yerine getirilmemesi, hakkın ihlali olur ki, büyük vebaldir. Hak ve sorumlulukları yerine getirmeyen, ayrıca da hak ihlalleri oluşturan kimselerin ahireti iflas olur.
En iyi ve hayırlı olan insan, kendisinden iyilik beklenen, herkesin kendisinden emin olduğu kimselerdir. İyilikte yarışmak esastır. Her kademedeki insanın, her kademedeki insana yardım etmesi temel sorumluluktur.
Ahiret hayatının sermayesi, insanlara karşı iyi ve hayırlı olmaktır. Kassas suresi 77 ve 78.ayetlerde bu husus açık bir şekilde belirtilmiştir. Çalışmak ve üretmek en büyük sorumluluklardandır. İnsanlara yardım etmenin en güzel yolu, çalışmak ve üretmektir.
Allaha isyan, insanlara ihanet ve mahlukata merhametsizlik; dünya ve ahiretin rezil ve zelil olmasının haklı gerekçesidir. Zira, kulluk; Allaha itaat ve ibadet, insanlar arasında adalet, diğer canlılara merhamet etmektir. Bunların yerine getirilmemesi ihanet ve asiliktir ki, kişinin rezil ve zelil olmasına yetecekkir.
Toplumsal huzurun sağlanması, toplumsal sorumlulukların yerine getirilmesine bağlıdır.
İnsanların malına, canına, ırzına, aklına ve hayatına gasp etmek; en büyük ihanettir. İhanet; dünya ve ahirette azap getirecek insan davranışlarıdır.
İnsan; sorumlu varlıktır. Kulluk için yaratılmıştır. Sorumluluk hassasiyeti en üst düzeyde olan insanın kulluğu da kalitelidir. Yaratıcının emirlerine itaat etmek, sorumluluk bilinciyle gerçekleşecek ve netleşecektir.
Doğumundan ölümüne kadar geçen süre içiresinde insan için asl olan; kendisini yaratan Rabbını tanımasıdır. Yaratıcının tanınması da itaat ve ibadetle olacaktır. Hayatın tamamını ibadete dönüştürmek; sorumluluk hassasiyetiyle yaşamaktır.
Sorumluluk hassasiyeti; günlük yaşamı, ticareti, siyaseti, ikili ilişkileri, çalışmayı, kazanmayı, kaybetmeyi hak ve hakikat üzerine yürütmektir. Ticarette helali, idarede adaleti, siyasette doğru kişiyi, aile içinde muhabbeti, canlılara merhameti hakim kılan insan sorumluluk hassasiyetine sahiptir.
Dünyada huzura, ahirette İlahi rızaya ulaştıracak yaşam tarzı ve bunun için yapılacak her amel; sorumluluk hassasiyetinin oluşmasına katkı sağlar ki, bu da Kamil Mü”minin tarifidir. Takva sahibi olmanın pratik yansıması, yazımıza konu yaptığımız sorumluluk hassasiyeti içinde yaşamaktır.