Sporda ayakkabılar ve ayak bakımı

Prof.Dr.O.İmamoğlu

        Spor yaparken spora uygun ayakkabı seçimi yapılmaması halinde ayak ya da bilek ağrıları, topuk ezilmesi, taban düşmesi, su toplanması, nasır gibi türlü rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir.Ayakkabının en önemli özelliği spor türüne özel ve tehlikelerden koruyucu olmasıdır.

          Vurma, çarpma, yara-bere yapmayan, mekanik türde özel ve tehlikelerden koruyucu olmasıdır. Kalça ve ayak bileği ekleminin stabilitesine ve çalışan yer yüzeyine uygun tabanı olmalıdır. Normal hareket süresince özelliğini koruyan, bağları sağlam, ayağın iç tarafından ayak kavisine uygun yükseltisi bulunan ayakkabılar seçilmelidir. Çok dar olup ayağı sıkmamalı, ayak hareketini sınırlamamalıdır. Kolay temizlenebilir özelliklerini sezon boyunca muhafaza etmelidir.Şekli ve yapısı itibarı ile kimseye zarar vermemelidir.Taban çarpmaları önleyecek kalınlıkta olmalı, en iyisi ayakkabının içinde kauçuktan yapılma yumuşak ve ortopedik yastık bulunmalıdır. Topuklardaki az bir yükseklik hem baldır kaslarının hem de aşıl  kirişinin fazla gerilmesini önleyeceği için çok yararlıdır.Ayakkabı alınırken gündelik çoraplarla değil, çalışma sırasında giyilecek olan kalın, pamuklu spor çoraplarıyla deneme yapılmalıdır. Yanların sıkmaması, parmakların ayakkabının burnuna dayanmaması gerekir.Kalın pamuklu spor çoraplarının yumuşaklığı kadar temizliği de önemlidir.Ayakları vücudun kökü olarak kabul ettiğimizde sağlıklı ayakların bir sporcunun potansiyeli için ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz.

Ayak, günlük hayatta bir çok görev yapar; vücut ağırlığını taşır vs. Günlük olarak ayakların bakımı konusu çok ihmale uğramaktadır. Genellikle ayaklar ışık ve havadan izole edilmiş bütün gün çorap ve ayakkabı içine sıkışmış durumdadır. Böylece, aslında sağlıklı bir ayağa ihtiyacı olan sporcuların bir çoğunun çeşitli ayak hastalıklarından şikayetçi oldukları bizi şaşırtmayacaktır.

Ayaklarla ilgili en fazla rastlanılan şikayetler şunlardır; Ayak tırnaklarında kalınlaşma. Tırnakların ete batması, nasırlar, kabarcıklar, ayakların çok terlemesi ve iltihaplanmalar. Ayaklardan şikayetler başlamadan önce çeşitli tedbirler alınmalıdır. Bunlar kısaca şunlardır:Mümkün olduğunca çok güneş ve havayla temas ettirilmelidir.Özellikleri yazları çimende, kumlu ve çakıllı topraklarda yalınayak yürüyüşler yapılmalıdır. Ayaklar sabunlu suyla yıkanarak toz ve terden arındırılmalıdır.Ayaklar yıkandıktan sonra yağlı kremlerle ovulmalıdır.

Özellikle baş parmakta görülen kalınlaşmış ve hasta tırnaklar futbolcularda sıkça rastlanan bir durum olup ağrılara sebep olmaktadır. Bunu önlemek için kalınlaşmış tırnaklar eski konuma gelinceye kadar törpülenebilir. Tırnak altında kan toplanmasında önü alınamazsa kanın biriktiği yerler alkolle temizlenir ve tırnak pençesiyle delinir. Biraz kan attıktan sonra ağrıların azaldığı görülecektir. Bu işlemden sonra mikrop ve enfeksiyona karşı ayaklar bantlanır.Tırnak temizliği de ayak sağlığı açısından önemlidir. Tırnakların kesim şekline dikkat edilmeli, özellikle baş parmak kenarları ete batmadığı sürece kesilmemelidir. Nasırlardan kurtulmanın en etkili yolu ise hassas olan bölgelerden baskıyı uzak tutmaktır. Çünkü nasırlar sürtme ve baskılardan kaynaklanmaktadır. Nasır sert deri tabakasından oluşurlar. Sağlıklı ve yumuşak dokunun sıkışmasıyla nasır meydana gelir. Ağrıların önlenmesi için   nasırlardan nasır ilaçları kullanarak kurtulmak mümkündür. Tekrar nüksetmemesi için nasırlı kısımların sürtünme ve baskılardan uzak tutulması gerekir. Spor ayakkabıları da nasıra sebep olabilir. Parmaklar arasında oluşan nasırlara tıbbi müdahale de bulunulmalıdır.   Nasır tedavisindeki hatalar bu hastalığın daha fazla yayılmasına neden olabilir. Ayakta su toplanması da önemli bir sıkıntıdır. Yeni alınan ayakkabılar ve iyi giyilmeyen çoraplar ya da sert zeminler üzerindeki koşular sonucu meydana gelirler. Bunu önlemek için ayakkabının sıkan ve sürten kısımlarına sabun sürmek gerekir. Bir çözümde ayakkabı tabanını ayağı rahatsız etmeyecek şekilde düzenlemektir.Bütün tedbirlere rağmen su toplamaya çare bulunamıyorsa şunlar dikkate alınmalıdır: Su kabarcıkları küçükse patlatılmamalı, kendiliğinden kuruması sağlanmalıdır. Kabarcık oldukça büyükse patlatmak, suyunu akıtıp mikroplardan temizlemek yerinde olur. Bu işlemler sırasında tıbbi temizleyicilerin kullanılması gerekir. Ayakların terlemesi de sporcular için önemli bir problemdir. Bu durumda biraz bakımsızlıktan veya yanlış kullanılan çoraplardan kaynaklanmaktadır. Böyle kimseler ayaklarını sürekli soğuk su ve sabunla yıkamalıdırlar. Ayrıca hava geçiren ayakkabılar giymelidir. Lastik ayakkabılar giymek sakıncalıdır.

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.