Müdürlük gelecek yıllarda don zararını önlemek için proje arayışına gitti, 50 dönümü kurtaracak vantilatör projesi geliştirildi.
Manisa'da geçen hafta meydana gelen don olayının üzüm bağlarına faturası ağır oldu. Yapılan hasar tespit çalışmalarına göre Saruhanlı, Muradiye, Turgutlu, Salihli, Alaşehir ve Sarıgöl'e kadar uzanan özellikle Gediz Nehri hattı üzerinde kalan filizlenme aşamasındaki 320 bin dönüm bağ zarar gördü. 13 bin üreticinin olumsuz etkilendiği don olaylarında bu yıl toplam üzüm üretiminde yüzde 25'lere varan azalma olabileceği açıklandı.
Manisa Bağcılık Araştırma İstasyon Müdürlüğü de, bağlara kurulacak dev vantilatörler aracılığı ile don olayını engellemeyi amaçlıyor. 10 metre yükseklikteki 3 metre çapındeki rüzgar gülü benzeri vantilatörler 50 dönüm bağı dondan kurtaracak.
MANİSA BU DONU EN SON 1965'TE GÖRDÜ
Projeye ilişkin açıklama yapan Manisa Bağcılık Araştırma İstasyon Müdürü Akay Ünal, "Kış donuyla birlikte bazı parsellerimize üst üste üçüncü kez don vurdu. Manisa olarak nisan ayında en son 1965 yılında böyle bir don ile karşı karşıya kaldı. Nisan ayının 10'u geçtikten sonra böyle bir olayı yaşayacağmızı düşünmezdik. Ama bu yıl çok geniş bir alanda don zararını yaşadık" dedi.
Bağcılık Araştırma İstasyon Müdürü Akay Ünal, don olayının önlenmesi ile ilgili geçmişte yapıldığı gibi şu anda da çalışmalar yaptıklarını belirterek, "Bizim dondaki sıkıntımız 2 derecelik sıcaklık farkı. Eksi 2'yi sıfır dereceye çıkardığımız zaman büyük oranda bağlarımızı kurtarıyoruz. Bunu da havayı karıştırarak sağlayabiliriz. Özellikle yurt dışında kullanılan büyük vantilatörler var. Bu rüzgar gülü benzeri vantilatörler üzerinde bir proje geliştirdik. Bu projede 10 metre ayağı bulunan ve yaklaşık 3 metre çapı olan vantilatörleri bağlara kurduğumuzda don olayını engelleyebiliriz. Bağlara kurulacak vantilatörlerdeki amaç 20 metre yükseklikteki daha sıcak havayı paçal yaparak karıştırabilmek. Eğer yukarıdaki hava ile aşağıda don yapan havayı karıştırabilirsek bu 2 derecelik farkı kurtarabiliyoruz. Her bir vantilatör sadece 50 dönümlük araziyi kurtarabiliyor. Maliyeti yaklaşık 70 bin TL civarında olduğunu düşünüyoruz. Manisa'daki tüm bağ bölgesi düşünüldüğünde maliyeti yüksek bir rakam. Öncelikle bölgemizde bir prototipini kurmak lazım. Mali kaynak bulunabilirse tesis kurulabilir. Uygulandığı takdirde faydalı olacağına inanıyoruz" diye konuştu.
YAĞMURLAMA İŞE YARADI
Mini yağmurlama sistemlerinin don tehlikesi olan günlerde çalıştırılmasının yüzde 100'e varan oranda başarılı olduğunu da açıklayan Ünal, ancak bunlar için de enerjiye ihtiyaç duyulduğu, don gecesinde yaşanan enerji kesintilerinin, zararı daha da arttırdığını hatırlattı. Ünal, "Ön gözlem sonucunda şu anda yaklaşık 320 bin dönüm alan zarar gördü. Dona maruz kalan alan büyük. Geçen yıl rekolte 320 bin ton olarak açıklandı. Bu hasar bu yıl rekolteyi mutlaka etkiler. Bu yıl ne kadar üzüm alınacağı belli değil ama en iyi ihtimalle rekoltenin yüzde 25'i etkilenir. Daha da yukarıya çıkabilir ama aşağı inmez" dedi. (DHA)