İstanbul Beşiktaş’da bulunan Dolma bahçe sarayını gezerken, ihtişamı görünce biraz düşündüm!
Hatta, Atatürk'ün vefat ettiği bölümde durup, pencereden boğaza doğru bakıp, Dolma bahçe sarayının yapıldığı yılları (1843-1856) hayal ettim.
Tahtta Sultan Abdülmecit var.
Sultan 2. Mahmud'un oğlu, babasının başlattığı; batılılaşma hareketinin öncüsü...
Köle ticaretini yasaklayan,
Haliç'e ikinci köprüyü yaptıran,
Şehir hatları vapurları için Şirketi Hayriye'yi kuran,
Şehremaneti (Belediyeciliği) sistemleştiren,
İlk müzeyi açan,
Bilim akademisini (Encümeni Daniş) kuran,
Ve sağlığında ( İslami değil) moda olduğu üzere kendi türbesini yaptıran padişah!
Lale devrinden sonra, Patrona Halil isyanıyla ara verilen, boğaz kıyılarında tekrar yalılar yapılma dönemi ve jakoben sınıfın lüks ve ihtişamlarının fakir fukaranın gözüne sokulduğu yıllar...
Sarayın;600 m cephesi vardır ve bu simetrik yapının mimarları Tebayı sadıkadan Balyan ve oğludur!
13 yılda tamamlanmış ve Avrupadan alınan FAİZLİ borç parayla yapılmıştır bu saray...
Hem de açlıktan karnına taş bağlayan ama FAİZ haram diyen bir peygamberin getirdiği İslam dininin Halifesi (!)" tarafından...
286 odalı ve 44 salonu ve her birinde 4,5 ton ağırlığındaki İNGİLİZ tarzı avize bulunan 2 tane de kabul salonu vardır.
Bu yıllarda Osmanlı Maliyesi borçların faizlerini bile ödeyememektedir.
Zaten bu padişahın ölümünden 5-6 yıl sonra da 500 asırlık çınar, o Muhteşem Devlet iflasını istemiştir.
Ve gelsin Duyunü Umumiye…
Sanırım son borcu 80’li yıllarda Merhum Özal dönemi kapatti!
Osmanlı’nın bu saray yapıldığında; Yıllık geliri, 20 milyon lira, gideri ise 200 milyon liradır.
İşte bu yıllarda Devlet-i Âliye’nin durumu budur!
17 yaşında 1839 yılında tahta çıkıp, 22 yıl saltanat süren Sultanın ise; bu süre içinde 25 eşi ve 43 çocuğu olmuştur ve 1861 yılında yukarıda saydığım eserleri bırakarak vefat etmiştir.
Son sözü “beni kadınlar ve müsrif kızlarım bitirdi” olduğu kayıtlarda vardır.
Payitahtta ve Sarayda durum bu iken ya halk ne yapmaktadır hiç düşündünüz mü?
Cephelerde durum nedir!
Ecdadımızın içinde, Yavuzlar, Fatihler vardır ama maalesef hepsi de aynı değildir, Sultan Abdulmecid de vardır!
Yukarıda sayılan başarılı hizmetleri olduğu gibi, olumsuz icraatlarının bedeli de ağır olmuştur…
Her şahsı yaptıkları ve yapamadıklarıyla, kendi dönemiyle değerlendirmek en doğrusudur.
622 yıllık Devleti Aliye’nin yöneticilerinin hepsi aynı değildir.
Miras bırakanları da vardır, mirasyedileri de…
Tarih hep böyle olmuştur.